DAP (Doğu Anadolu Projesi) nedir?

Ülkemizde tarım sektörü en çok konuşulan sektörlerden biridir. Dünyada tarım sektöründeki gelişmelerde büyük ilerlemeler kayd edilmiştir. Ülkemiz tarımsal faaliyetler konusunda hak ettiği noktaya varamamıştır. Doğu Anadolu Bölgesi tarımsal alanda bir çok sorunla baş başa kalmıştır.
Tarımdaki konumuzu ve durumumuzu anlayabilmek için Doğu Anadolu Bölgesine bakmak gerekir. Çünkü gelirin ve üretkenliğin en düşük olduğu bölge olan Doğu Anadolu Bölgesinde halkın önemli bir kısmı geçimini tarım ve hayvancılıktan karşılamaktadır. Bölgede, halkın hayat standardını yükseltecek, işsizlikle ilgili sorunlarını çözecek, doğal çevreyi koruyacak ve sosyo-ekonomik kalkınmasını sağlayacak proje ve programlara ihtiyaç duyulmuştur.

Tarımdaki yanlış uygulamalara son verecek ve tarım sektörünü bir bütün olarak ele alacak bir proje ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Bu amaçla bölgede yer alan 5 üniversitenin katkılarıyla Doğu Anadolu Projesi
(DAP) hazırlanmış, ilgili kuruluşa teslim edilmiştir.

Bölgede yer alan 16 il Doğu Anadolu Projesi, kapsamına alınmış olup, bu iller Elazığ, Erzincan, Erzurum, Malatya, Ardahan, Ağrı, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Tunceli ve Van’dan oluşmaktadır. DAP Bölgesi, ekonomik ve coğrafi özellikler dikkate alınarak üç alt bölgeye ayrılmıştır. Bunlar;
1- Erzurum Alt Bölgesi (Ağrı, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Kars, Muş, Ardahan, Bayburt ile Iğdır illeri);
2- Malatya-Elazığ Alt Bölgesi (Bingöl, Elazığ, Malatya ve Tunceli illeri)
3- Van Alt Bölgesi (Bitlis, Hakkari ve Van illeri)

Bu alt bölgeler ekonomik yapı ve gelişmişlik düzeyi bakımından birbirinden farklılıklar göstermektedir.
1996 yılında, Devlet Planlama Teşkilatı Doğu Anadolu’nun kalkınması için bölge
üniversitelerinden, İnönü, Fırat, Atatürk, Kafkas ve Yüzüncü Yıl Üniversitelerinin meydana getirmiş oldukları bir konsorsiyuma çok yönlü, GAP’a benzeyen bir proje geliştirmelerini istemiştir. Bölge
üniversitelerinde görevli olan çok sayıda akademisyen 1997 yılı başından itibaren üç yıl içerisinde farklı sektörlerde projeler üreterek DPT’na sunmuşlardır.
Doğu Anadolu Projesinin ana hedefi, Doğu Anadolu Bölgesi’nin sosyo-ekonomik kalkınmasına katkıda bulunmak, devlet katkısının yanında özel sektör katkısını bölgeye çekmek, Malatya-Elazığ, Erzurum ve Van illerini cazibe merkezleri haline getirmektir. DAP yani Doğu Anadolu Projesi tamamlandığında, Doğu Anadolu Bölgesinde kalkınma anlamında bazı hareketlilikler olacaktır. Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan 14 il ile Karadeniz Bölgesi sınırları içerisinde olan Bayburt ve Gümüşhane illerini de kapsayan toplam 16 İlin her biri için dörder tane olmak üzere, toplam 64 adet fizibilite çalışması yapılmıştır.

DAP’ın ana planında aşağıda belirtilen amaçlar açıklanmıştır:
1- DAP sınırları içerisindeki illerin sosyo-ekonomik gelişmesini hızlandıracak sektörel analizler yapmak, öncelikleri belirlemek ve politikaları ortaya koymak.
2- Kırsal ve kentsel gelişmeyi sağlayacak önemli kamu yatırımlarını belirlemek.
3- Bölgede girişimciliği teşvik etme konusundaki çalışmaları “katılımcılık ilkesi” ile gerçekleştirmek.
4- Yatırım alanlarında yatırımcılara yön verecek fizibiliteler hazırlamak .
5- Bölge insan kaynaklarının geliştirilmesi konusunda sektörel yeni projeler önermek.

DAP için belirlenen ekonomik hedefler;
1- Kişi başına düşen geliri artmasını sağlamak
2- Bölgede İstihdamı artırmak, göçü azaltmak ve uzun vadede tamamen durdurmak,
3- Ekonomik yapıyı çeşitlenmesini sağlamak
4- Gerekli altı yapıyı oluşturmak
5- Bölge içindeki sermaye birikimini hızlandırmanın yanı sıra sermayenin bölge içinde kalmasını sağlamak.
6- Bölgeyi devam ettirilebilir bir ekonomik yapıya kavuşturmak
7- Bölgenin diğer bölgelere entegrasyonunu sağlamak,