Deniz uçağı nedir?
Deniz uçağı, isminden de anlaşılacağı gibi su üzerinde durabilen iniş, kalkış ve manevra yapabilen, yolcu taşımaya imkan veren hava taşıtı olarak kullanılan bir araçtır. Ülkemizde son yıllarda daha yeni bir şekilde kullanmaya başlayan deniz uçakları, yüzen uçak ve uçan bot olmak üzere iki tür deniz uçağı bulunmaktadır.
Deniz uçağının tarihçesine bakıldığı zaman, ilk olarak Fransız bir pilot olan Henri Fabre isminde biri tarafından 1910 tarihinde inşa edilmiştir.
Deniz uçağı terimi genel anlamda, hem hava taşıtını hem de deniz taşıtını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu terimler float seaplaneve ve flying boat kullanılır.
Float seaplaneve olarak isimlendirilen deniz uçağı, gövdesinde tekerlekli iniş takımları olmayan ve onun yerine takılı olan float veya pontoon olarak tabir edilen ince ve uzun bir şekilde olan, su üzerinde durması için kullanılan şamandıralar veya dubalar monte edilmiştir. Diğer ikinci tip olan flying boat ismindeki deniz uçağı ise, sandal benzeri bir gövdeye sahip olan ana şamandırası gövdesi ile birleşik bir şekilde olan ve tek parça halinde bulunan bir uçaktır. Flying boat ismindeki uçak, daha sonraki yıllarda bazı değişiklikler yapılarak, karada da kullanılabilmesi için iniş takımları eklenerek, hem denizde hem de karada kullanma imkanı sağlanmıştır. Bu uçaklara amfibik hava taşıtları da denilmektedir.
Ülkemizde ilk olarak getirilen deniz uçağı askeri alanda kullanmak üzere, İstanbul’a kadar getirilen 1914 yılında, CurtissF-2 tipi olan deniz uçağıdır. Ülkemizde deniz uçakları ile yapılan sivil seferleri ise, ilk olarak 1924 tarihinde İstanbul’da yapılmıştır. Fakat bu sivil alanda yapılan seferler 1936 yılına kadar devam ettirilebilmiştir. Sivil İstanbul seferleri , Büyükdere Limanında başlayan ve İtalyan Aero Espresso Havayolları şirketi ile anlaşarak İstanbul-Atina -Brindisi ve İstanbul-Atina-Rodos güzergahlarında arasında yapılmıştır.
Son yıllarda artan talepler yüzünden Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 2007 tarihinde deniz uçaklarıyla ilgili bir düzenleme yapılması ve bunlar için gerekli standartların belirlenmesi amacı ile bir genelge yayınlanmıştır. Bu yayınlanan genelge göre hazırlanan deniz uçakları ile ilgili yapılan Hava Taşımacılığı İşletmeci Yönetmenliğini ise hazırlanarak daha sonra 2011 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
İlk kez 16 mart 2012 tarihinde deniz uçağıyla havayolu taşımacılığı 19 kişilik çift motorlu Twin otter tipi olan deniz uçağı kullanılarak sivil seferlere başlanmıştır. Ayrıca ilk olarak tarifeli uçuş, İstanbul ile Alaçatı arasında 28 Haziran 2012 yılında yapılarak gerçekleştirilmiştir.