Destilasyon nedir?
Normal, kuru, vakum, su buharı ve Fraksiyonlu olmak üzere farklı türleri bulunan destilasyon ya da diğer adıyla damıtma işlemi; en az iki bileşenden oluşan bir karışımın ısıtılarak, buhar ve sıvı faz oluşturmasıyla birlikte çok daha uçucu özelliğe sahip olan ve bileşen içeriği daha zengin yeni karışımların elde edilmesi yöntemidir. Destilasyon işleminde buhar faz çok daha uçucu özelliğe sahip olan ilk bileşen, sıvı fazdaysa da kaynama sıcaklığı yüksek olan ikinci bileşen zenginleşir. Böylece destilasyon işlemi esnasında buhar faz ve sıvı faz kullanılarak daha zengin içerikli karışımlar oluşturulur.
Destilasyon işlemi esnasında kullanılan tüm bileşenler uçucu olmak zorundadır ki, bu şekilde yüksek miktarlı ayrıştırma mümkün hale gelebilsin. Damıtma işlemi ile iki bileşenden oluşan sıvı karışımlar ayrıştırılabileceği gibi daha fazla bileşenden içeren karşımlar da aşamalı işleme ile birbirinden ayrılabilir. Buhar ile sıvının denge konumuna geldiği destilasyon sisteminde, buhar fazın sıvı fazdan daha farklı bir bileşime sahip olmasından yararlanılır. Buhar ile sıvı faz bileşimlerinin tamamen aynı oranda olması durumunda ise arzu edilen destilasyon işlemi gerçekleştirilemez.
Damıtma işlemi daha çok “organik” yapıdaki bileşiklerin birbirinden ayrılmasında kullanılan bir işlemdir. Tam olarak kaynama noktasına erişmiş bir sıvıya daha da fazla ısı enerjisi durumunda sıvının sıcaklığı yükselmeyerek, verilen enerji sıvıyı buhar haline dönüştürmeyi sağlamış olur. Bu işlem sona erene kadar yani tüm sıvı tamamen gaz hale geçene dek sistemin sıcaklığı sabit kalmaktadır. İşte destilasyon işlemi de bu özellikten faydalanarak buhar basıncı farklı olan sıvıları birbirinden ayırmayı sağlamaktadır.
Sürekli veya kesilerek, besleme akıma göre ikili ya da çoklu sistemli gibi farklı uygulamalar nedeniyle destilasyon işlemleri farklı çeşitlere ayrılır. Karışım içinde bulunan bileşen sayısına göre birden çok işlem uygulandığından, destilasyon sistemini de daha kompleks hale gelmektedir. Besleme akımın kullanımına göre destilasyon işlemi azeotropik veya ekstratif olarak tanımlanırken, karışımındaki bileşenlerin kolon yapılarına göre raflı veya dolgulu kolon gibi farklı uygulamalar da kullanılmaktadır. Kaynama noktaları birbirine yakın olan ve yüksek sıcaklıkta yapısı bozulmayan sıvıların birbirinden ayrıştırılması işlemine ise normal destilasyon denmektedir.
Vakumlu destilasyon işlemi, kaynama sıcaklığının altındaki değerlerde kısa süre içinde yapısı bozulabilen bileşenlerden oluşan karışımları birbirinden ayırmak için kullanılmaktadır. Az miktarlı ve suda çözünmeyen bileşenlerden oluşan karışımların birbirinden ayrılması işlemi su buharlı destilasyon olarak adlandırılırken, katı maddelerin yüksek sıcaklık kullanılarak parçalanması yöntemi de kuru destilasyon olarak tanımlanmaktadır.