Deterjan nedir?

Günümüzde neredeyse tüm evlerde kullanılan deterjanlar, temizleme ve arıtma özelliğine sahip petrol türevi kimyasal maddelerdir. Toz, sıvı ya da krem şeklinde bulunabilen deterjan, sabun haricindeki tüm temizlik ürünlerinin genel adıdır. Sabun kimyasal özellik ve içerik açısından farklı bir yapıda olduğundan, kir sökücü ve arıtma özelliğine sahip olan tüm kimyasal maddeler deterjan olarak tanımlanmaktadır. İçeriğine bir takım yardımcı kimyasallar da eklenebilen deterjanların böylece yüzey temizleyici etkisi de arttırılabilir. Alman bir kimyager olan F. Gunther tarafından ilk olarak 1917 yılında üretilen deterjan, kısa süre içinde önce Avrupa ve daha sonrasında da tüm dünyada yaygın bir biçimde kullanılmaya başlanmıştır.

F. Gunther naftalini aktif hale getirerek süflonlama tekniği sayesinde yeni bir madde elde etmeyi başarmış ve böylece bilinen ilk deterjanın da hammaddesi de şekillenmeye başlamıştır. 1917 yılında Gunther tarafından yapılan bu çalışmalar devam eden yıllarda birçok farklı Alman kimyager tarafından geliştirilmiş ve farklı kimyasal formüller ile deterjanın etkisi daha da güçlendirilmiştir. Kısa süre içerisinde deterjan üzerinde yapılan çalışmaların ticari boyutucu anlaşılmış ve insanoğlunun en çok ihtiyacı olan maddelerden biri olan deterjanın büyük bir sektör oluşturabileceğinin farkına varılmıştır.

1932 yılına gelindiğinde deterjanların yüzey temizleme özelliği oldukça işlevsel bir hale gelmiş ve bu maddenin seri olarak üretilerek tüketiciye sunulması üzerine çalışmalar yapılmıştır. Nitekim bu yıllarda önce Henkel daha sonrasında da Procter&Gamble kendi deterjan markalarıyla bu gelecek vaat eden sektöre ilk giren firmalar olmuştur. Günümüzde dünyanın en büyük markalarından biri olan Henkel “Fewa” ismindeki ilk deterjan markasıyla kısa zamanda büyük kar elde etmiş ve bunun üzerinde Procter&Gamble firması da “Dreft” isimli ürünüyle bu sektöre hızlı bir giriş yapmıştır. Yağ alkollü ve Sülfat bazlı bu markalar, günümüzde kullanılan deterjanların ilk örnekleri olarak kabul edilmektedir.

Günümüzün deterjan sektörü milyarlarca doların döndüğü dev bir ticari piyasa haline gelmiş ve başta ABD olmak üzere birçok Avrupalı üretici bu pastadan pay almak için büyük bir rekabet içine girmiştir. Dünya genelinde üretilen deterjanların yaklaşık olarak %60’ı endüstriyel sanayide kullanılırken, yaklaşık olarak %30’u da evlerde temizlik ürünü olarak kullanılmaktadır. Kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinde de yaygın bir şekilde kullanılan deterjan türevi ürünler, farklı katkı maddeleriyle geniş bir alanda tüketiciye sunulmaktadır.