Devlet memurlarının ödev ve yükümlülükleri nelerdir?

657 sayılı Devlet memurları Kanunu2nda memurların ödev ve yükümlülükleri ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiştir.Bu ödev ve yükümlülükler, tarafsızlık, sadakat, davranış ve işbirliği, devlete bağlılık, emirlere uymak, işbaşında bulunmak, devlet malını korumak ve mal bildiriminde bulunmak gibi hususlardır.
Sadakat: Devlet Memurları Kanunu’nun 6. Maddesinde ifade edilen konudur. Devlet memurları, anayasaya ve kanunlara sadakat ile bağlı kalmak ve milletin hizmetinde kanunları sadakat ile uygulamak zorundadır. Devlet memurlarının bu hususu göreve başladıktan yaklaşık bir ay sonra yapılacak yemin ile gerçekleşir.

Tarafsızlık ve Devlete Bağlılık: Devlet memurlarının herhangi bir siyasi partiye üye olmaları yasaktır. Devlet memurları herhangi bir siyasi parti, kişi ya da zümre yararını veya zararını hedef tutan bir tutum içerisinde bulunamazlar, görevlerini yerine getirirken ırk, dil, din, cinsiyet,, siyasi düşünce, inanç, felsefe, mezhep gibi ayrım yapmaları kesinlikle yasaktır. Devlet memurları hiçbir zaman ve hiçbir şekilde ideolojik ve siyasi bir beyanda bulunamazlar ve beyan ve eylemlere katılamazlar. Devlet memurları her daim devletin menfaatlerini korumak zorundadırlar. Yine Devlet memurları Kanunu’nun 6. Maddesinde memurların etmesi gereken yemin bölümünde bu konu ayrıntılı işlenmiştir. Anayasaya bağlılığın yanı sıra, devletin rejimine, devlete ve millete bağlılığa da önem verilmiştir.

Davranış ve İşbirliği: Devlet memurları resmi sıfatlarının gerektirdiği, güven ve itibara layık olduklarını hizmet içindeki ve dışındaki davranışları ile göstermeleri gerekmektedir. Ayrıca devlet memurları çalışmalarını iş birliği içinde yürütmek zorundadırlar. Devlet memurlarının uyum içerisinde çalışmaları için bu davranış şarttır.
Emirlere uymak: Devlet memurları yapmakla yükümlü oldukları görevlerini iyi, doğru, ve mevzuata uygun yürütülmesinden üstlerine karşı sorumludurlar. Memur üstünden almış olduğu emri kanunlara aykırı görür ise yerine getirmez ve bu aykırı durumu o emri verene yani üstüne bildirir. Üst emrinde ısrarcı olursa ve bu emri yazılı olarak yinelerse memur bu emri yerine getirmeye mecburdur. Fakat emrin yerine getirilmesinden doğacak sorumluluk emri verene yani üste aittir. Konusu suç teşkil edecek olan emir hiçbir zaman yerine getirilemez, yerine getirilirse yerine getiren kesinlikle sorumlu olur.

İş başında bulunmak: Devlet memurlarının kanunlarda belirtilen iş saatleri içinde iş başlarında bulunmaları zorunludur. Devlet kurumlarının çalışma saatleri ve öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde bakanlar Kurulu tarafından, illerde valiler tarafından tespit edilmektedir. Devlet memurlarının haftalık çalışma süreleri genel olarak günlük 8 saatten haftalık 40 saattir. Cumartesi ve Pazar günleri tatil günleridir.

Devlet malını korumak: Devlet memurları, kanunda belirtilen görevlerini dikkatlice ve özenle yerine getirdikleri gibi aynı zamanda kendilerine teslim edilmiş olan devlet malını korumak ve her an hizmete hazır bulundurmak için gerekli önlemleri de almakla sorumludurlar. Devlet memurlarının, ihmal, kusur, kasıt ve tedbirsizliği sonucu idare zarar uğratılmış ise söz konusu zararın memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi gerekmektedir.

Mal bildiriminde bulunmak : Devlet memurlarının ödevlerinden biri de mal bildiriminde bulunmaktır. Mal bildirimleri sonu sıfır ve beş ile biten yılların en geç şubat ayının sonunda yapılmaktadır. Amaç rüşvet ve yolsuzluklara engel olmaktır.

Resmi belge , araç ve gereçleri geri vermek: Memurlar her türlü belge, araç ve gereçleri görevlerinin bitiminde vermekle yükümlüdürler.

Kıyafet düzeni: Memurlar kanunda belirtilen kılık-kıyafet kurallarına uymak ile yükümlüdürler.