Dinozorlar nasıl öldü?

Günümüz insanlarının Hollywood yapımı filmlerde karşılaştığı ve genellikle fantastik canlılar olarak görülen dinozorlar, fosil kayıtları incelendiğinde dünya yaşamına çok ciddi şekilde egemenlik kurmuş ve milyonlarca yıl boyunca da hayvan piramidinin zirvesinde yer alan canlılar olmuştur. Bilim insanlarının büyük bir bölümü dinozorların günümüzden yaklaşık olarak 150 milyon yıl önce dünya hayatında egemenlik kurduğunu belirtse de, farklı bir tartışma konusu olarak birçok toplumun dinozor heykelcikleri yapması ve mağaralar farklı dinozor figürleri çizmesi bu konuda nadir de olsa farklı fikirlerin bulunmasına da neden olmaktadır. Dinozorların nasıl öldüğüne dair günümüze dek pek çok farklı fikrin ortaya atılması ve bazen de konunun spekülasyonlara sebep olmasının en büyük nedeni; bu dev canlıların yaklaşık olarak 65 milyon yıl önce ani bir şekilde dünya yaşamından “silinmiş” olmalarıdır. Toplu bir biçimde nesilleri yok olan dinozorları nasıl bir doğal ya da yapay felaketin öldürdüğü ise bilim insanlarının bugün dahi tartıştığı bir konu olmuştur. Unutulmamalıdır ki; dinozorların nasıl öldüğüne dair söylenenlerin tamamı birer iddiadır ve kesin bir ifade ile bu dev canlıların neslinin nasıl tükendiğini ifade etmek mümkün değildir.

Dinozorların nasıl yok olduğuna dair birçok farklı teori bulunsa da, rasyonel bir biçimde incelendiğinde akla en yatkın olan birkaç iddia bilim çevreleri tarafından genel olarak kabul görmüştür. Kısa bir süre zarfında ve en önemlisi de toplu olarak bu dev canlıların ölmesine neden olabilecek boyutta bir felaketin ancak bir göktaşı çarpmasından kaynaklanabileceği, herhalde bugüne dek yapılan tahminler içinle akla en yatkın olandır ve bu nedenle de “Büyük Çarpışma Teorisi” geniş çevreler tarafından kabul görmüştür. Uzun yıllar boyunca bilimin birçok farklı dalından araştırmacılar, dinozorların nasıl toplu bir biçimde ve kısa süre zarfında yok olduğuna rasyonel bir açıklama getirememiştir. Ancak 20. yüzyılın ortalarından itibaren doğal felaketlerin üzerinde durulmuş ve göktaşı çarpması dışında yanardağ patlaması/patlamaları gibi ihtimallerin de üzerinde durulmuştur. İklim değişimlerinin de dinozorların dünya hayatından silinmesine neden olabileceği dair pek çok görüş bildirilmiştir ki, günümüzde de bu senaryoları destekleyen pek çok bilim insanı bulunmaktadır.

Bilim insanları arasında genel kabul göre görüş; yaklaşık olarak 65 milyon yıl önce çapı neredeyse 10 km. gibi muazzam büyüklükte bir göktaşının dünyaya çarptığı ve dinozorların da yok olmasına bu olayın neden olduğu yönündedir. 50 bin kilometreden de daha yüksek bir hızla dünyaya çarptığı söylenen bu göktaşının, Meksika dolaylarına düştüğü ve yüz binlerce km³ maddenin buharlaşarak atmosfere dağıldığı tahmin edilmektedir. Bilim insanları bu felaketin, 65 milyon yıl önce dünya üzerinde yaşayan “toplam canlı türlerinin” %70’ini yok ettiğini düşünmektedir.