Diş gıcırdatma hastalık mıdır?

Diş gıcırdatma tıpta bruksizm olarak tanımlanır. Bu genellikle uyku döneminde engellenemeyen çene hareketleriyle dişlerin sıkılmasıdır. Toplum içinde sıkça rastlanan bu sorun, genellikle etkilediği kişiler tarafından bilinmez. Genetik faktörlerin bunun oluşumunda etkili olduğu ve her 5 kişiden 2 kişiyi etkisi altına aldığı bilinir. Bu tehlikeli rahatsızlıkta, kişi dişlerinde normal zamanlarda oluşmayan, rahatsız edici sesler çıkarır.

Diş gıcırdatmanın (Bruksizm) belirtileri nedir?

Diş gıcırdatmada ağız ve çevre dokularda çeşitli sorunlar meydana gelir. Buna bağlı olarak dişlerin aşırı sürtünmesi yüzünden, dişlerin çiğneme yüzeyinde aşınmalar olur. Bu aşınma etkisi ön dişlerde daha belirgin şekilde görülür. Bunun dışında dişlerde olan istemsiz hareketler yüzünden, oluşan kuvvetle beraber ön dişlerin köşelerinde ve arka dişlerin çıkıntılı yerlerinde mikro çatlaklar olur. Bu çatlaklar röntgenle belirlenemediğinden, zamanla büyürler ve dişlerde kırılmaya neden olurlar. Dişlerde bruksizmle birlikte soğuğa karşı hassasiyet, dişlerin sallanması ve aralanması gözlenebilir. Hastaların kronik baş ağrısı ve yüz ağrısı şikayetleri belirgindir. Bu sorunlar çene eklemi, çiğneme kasları ve dişlerin olduğu alandaki dengesizlik ve sorunlardan kaynaklanır. Dişlerin sorunları çözülürse, hastaların % 95 i ilaç tedavisi olmadan rahatlayabilir. Çene kemiğinde dişlerin kapanmasında olan dengesizlik, diş sıkma, sinirler ve çiğneme kaslarındaki sorunlardan temporomandibular eklem sendromu oluştuğundan, baş ağrısı meydana gelebilir.

Diş gıcırdatmanın sebepleri nelerdir?

Bunun en önemli sebebi kişideki duygusal streslerdir. Vücudun stres nedeniyle etkilenmesi durumunda, bunun ilk etkisi ağız dokularında olur. Stres diş gıcırdatmada hem meydana gelme sebebi, hem de sorunun şiddetini arttıran bir etkendir. Kişinin aşırı derecede sinirli, titiz ve hassas yapıda olması halinde diş gıcırdatma daha fazla etkili olur. Malokluzyon adında dişlerde diziliş ve sıralanışta olan sorunlar da diş gıcırdatma sebebidir. Bazı araştırmacılar dişlerde kapanış ilişkisinin bozulmasının etkili olduğunu söylerken, bazıları da santral sinir sistemindeki bir hastalıktan, bazısı ise her iki durumunda etkili olduğunu söylerler.

Diş gıcırdatma tedavisindeki tedavi yöntemleri nelerdir?

Kişilerde diş gıcırdatmanın etkisiyle oluşan rahatsızlıklar ve bunun devam etmemesi için, gece koruyucusu denilen silikonlu maddeden yapılmış diş plakları kullanılmaktadır. Bu önlem bazı kişilerde tedaviyi sağlarken, bazı kişilerin tedavisinde etkili olmaz. Bu kişilerde rahatsızlığın seviyesine göre, kas gevşeten ilaçlar, psikoterapi yöntemi, eksik dişlerin yerine protez yapımı, hatalı yapılmış olan dolgu ve kaplamaların yenilenmesi gibi yöntemler kullanılabilir. İlerleyen sorunlarda eklem kapsülünün yıkanması sağlanıp, tedavi edilebilir.

Diş gıcırdatma olduğu nasıl anlaşılır?

Hastaların yapılan muayenesi sırasında bazı sorulara vereceği cevaplar değerlendirilirse, diş gıcırdatmanın etkileri izlenebilir. Bu sorular arasında;

• Dişlerini uyurken gıcırdattığı aileden birisi tarafından söylendi mi?
• Boyun ve omuz bölgesinde ağrılar oluyor mu?
• Eklemlerden klik tarzında sesler geliyor mu?
• Sabahları uykudan sonra çene eklemi, yüz kasları ve kulaklarda ağrı ve yorgunluk hissi oluyor mu?
• Dişlerde hassaslık sorunu bulunuyor mu?

Bu sorulara verilen cevaba göre, hastada diş gıcırdatma olup olmadığına karar verilebilir. Buna sebep olan sorunların tedavisi yapılabilirken, diş gıcırdatma sorunu her zaman ortadan kaldırılamaz. Tedavi sırasında öncelikle akut sorunların çözümüne çalışılır. Bu yüzden diş doktoru ve fizyoterapist birlikte çalışmalıdır. Hastalar için kas gevşetmeye yönelik tedaviler uygulanabilir ya da mevcut diş sorunlarının çözümüyle iyileşme sağlanabilir. Bunlar yeterli gelmezse, stresi yenmek için öneriler ya da ilaç enjeksiyonları kullanılabilir. Diş doktorunu tarafından dişlerin üzerine uygulanacak şeffaf plaklar diş gıcırdatma nedeniyle oluşan zararlı etkileri önleyebilir. Diş gıcırdatma tedavi edilmezse, kişilerin çene yapısında bozulma meydana gelebilir. Bu yüzden ihmal edilmemesi gerekli bir sorun olarak kabul edilmelidir.

Diş gıcırdatma (Bruksizm) tedavisi için kullanılan gece plağı nasıl uygulanır?

Ağrının yok edilmesi, diş ve çene eklemindeki kalıcı zararların önlenmesi için kullanılan gece plağı uygulaması diş doktoru tarafından yapılmaktadır. Uyku döneminde dişlerin birbiriyle temasını engelleyebilmek için, gece plağı üst ve alt dişlerin arasında yerleştirilir. Gece koruyucu olan bu plaklar hastalar tarafından her gece takılır ve düzenli olarak takip edilir. Hastaların bunların kullanımını aksatmasında kaslar yeniden kasılır ve eski durumuna gelip hastalık yeniden yaşanır. Ancak sadece bunların kullanımı tek başına yeterli gelmeyebilir. Bunun yanı sıra ek tedaviler gerekli olabilir. Gece plağının fiyatları çok uygun olduğundan, daha ciddi sorunlara maruz kalmamak için bu yöntemin kullanılmasında fayda vardır.