Diş tartarı neden oluşur?

Diş tartarı tükürük içeriğinde bulunan kalsiyum tuzlarının ağızda bakteri plağı sayesinde dişe yapışması nedeniyle oluşur. Tartar diş taşı olarak ta tanımlanır. Bu oluşumların rahatsızlık oluşmasında etkisi diş eti irritasyonuna neden olmasının yanında, devamlı olarak çevresinin bakterilerle dolu olması etkili olur. Diş taşı bakteri plağının periodontal dokularla daha yakın temas halinde olmasına ve bakteri plakların temizlenmesinin mümkün olmadığı alanların oluşmasına neden olur. Diş taşı ağızda sadece doğal dişlerde değil, protezler üzerinde de etkili olur. Diş taşı meydana gelmesi gingivitis, bakteri plağı ve yaşın ilerlemesiyle birlikte artar. Ağızda bir kez diş taşı oluşursa, bu yeni oluşan diş taşlarına katalizör görevi görür. Bu yüzden diş taşı temizliği sırasında ağızda hiç diş taşı bırakılmaması gerekir.

Diş tartarı sınıflandırılması

Supragingivital diş tartarı: Bunlar diş eti sınırının üstünde oluşur ve gözle bakıldığında dışarıdan görülür. Bu oluşumlar en fazla üst birinci azı dişlerin yanak tarafına bakan yüzeylerinde ve alt kesici dişlerde dil tarafına bakan yüzeylerde olur. Bunun nedeni bu alanlarda olan tükürük kanallarının ağza açılması yüzündendir.

Subgingival diş tartarı: Bu tartarlar diş eti sınırının altında olur ve gözle bakıldığında dışarıdan görünmez. Diğerine göre renkleri daha koyudur. Bu tartarlar dişe daha sıkı yapışmış haldedir. Bu diş taşı türlerinin her ikisi bir arada olabildiği gibi, ayrı ayrı da oluşabilir.

Diş taşı dişlerin üstünde oluşan sertleşen plaktır. Bunlar aynı zamanda diş eti dokularını da tahriş eder. Bakteri plaklarına gelişmeleri için, daha yapışkan bir yüzey yaratıp diş çürüğüne ve diş eti hastalıklarına zemin hazırlar. Bunun dışında kişilerde kozmetik sorun oluştururlar. Gözenekli bir yapıda olduklarından, leke tutma özelliği vardır. Bu yüzden çay, kahve ve sigara gibi alışkanlıkları olan kişilerde diş taşının önlenmesi çok önemlidir. Diş taşı olan kişilerde genellikle diş eti iltihabı oluşur.

Diş tartarı olduğu nasıl anlaşılır?

Bakteri plağının renksiz olmasına rağmen, diş taşı oluşumu diş eti çizgisinin hemen üstünde kolayca görülen mineral birikim halinde olur. En önemli belirtisi diş ve diş etinde meydana gelmiş sarı ya da kahverengi bir izdir. Diş tartarının belirlenmesi ve bunun temizlenmesi için diş doktoruna gidilmelidir.

Diş tartarı oluşumu nasıl önlenebilir?

Bunu önleyebilmek için tartar için etkili olan diş macunu kullanarak dişlerin fırçalanması ve diş ipi kullanımı faydalı olur. Diş taşı oluştuktan sonra temizliğini diş doktoru yapabilir. Bu detertraj olarak tanımlanır. Temizlik yapılırken diş eti çizgisinin altında ve üzerinde diş taşı temizliğinde özel aletler kullanılır. Diş tartarı oluşmasında gıdaların içeriğinden çok, kıvamı etkili olmaktadır. Besinlerden yumuşak ve ince olanlar diş taşı oluşmasını hızlandırırken, sert ve kaba olan besinler diş taşı oluşumunu geciktirir. Bikarbonat, kalsiyum, fosfor, karbonhidrat ve protein yönünden zengin bir diyetin yapılması da diş taşı oluşumunu arttırır. Bu yüzden beslenmeye önem vermek, diş taşı oluşumunu engelleyebilir.