Diyabet diyeti nasıl olmalı?
Diyabet hastası olan kişilerin yaşamlarında en çok zorlandığı durum istedikleri besinleri yiyememeleridir. Şeker hastalığı bir metabolizma rahatsızlığıdır ve temel etkeni ise glikozun kan aracılığı ile hücrelere girememe sorununun yaşanmasıdır, yani diyabet hastalarının hücrelerinde glikoz kapısı açılmaz. Şeker hastalığı günden güne artıyor. Bu artışın sebeplerinden biri de yağ ve şeker oranı yüksek gıdalarla beslenmektir. Diğer sebepler ise obezite ve çok sık hareket edilmemesidir. Şekerli gıdaların çok tüketilmesi obezite hastalığı sebebidir. Obezite hastalarında % 85-90 oranında insülin direnci bulunur. Diyabet hastalığına yatkınlığı olanlarda obezite varsa rahatsızlığın gelişimi hızlanır. Diyabetli kişiler kullandığı şekeri azaltmalıdır. Hastalar sağlığını korumak için kilolarını belli bir aralıkta tutmalıdır. Bu sebeple beslenme şeklinde değişiklik yapılması şarttır. Diyabet diyeti listesi hazırlanırken bazı bilgiler esas alınır. Bu bilgiler; hastanın durumu, yaşı, kilosu, beslenme kültürü gibi etkenlerdir.
Diyabet diyeti sırasında nelere dikkat edilmelidir?
Çeşitli besin türleri alınmalıdır: Gıdalar vücudun ihtiyacı olan nişasta, şeker, protein ve yağı karşılayacak biçimde tercih edilmelidir. Ekmek, meyve ve sebze, sütün içindeki nişasta ve şeker gerekli olan enerjiyi sağlar. Fakat fazla miktarda şeker içeren gıdalar uygun değildir. Yüksek kan şekeri sağlık açısından uygun olmadığı için diyette bulunmamalıdır. Besinlerin içindeki protein, vücut dokularını geliştirip onardığı için ve enerji elde etmek için kullanıldığından dolayı, belirli oranlarda protein içeren balık, kırmızı et, tavuk, süt ve süt ürünleri gibi besinler diyette mutlaka bulunmalıdır. Şeker hastalığında yetişkinlerin ihtiyacı olan protein, kişinin vücut ağırlığının 0,8’i kadardır. Diyetin programında yağlar az miktarda bulunmalıdır.
Posa tüketimi arttırılmalıdır: Posa, bitkisel besinlerin insanların sindirim enzimleriyle parçalayamadığı kısımlarına verilen addır. Posalar iki farklı türdedir. Bu türler suda eriyen posa ve suda erimeyen posadır. Suda erimeyen posalar besinlerin bağırsağa geçiş evresini hızlandırır ve bağırsağın hareketinde hızlanmayı sağlar. Suda eriyenler posalar ise, vücudun karbonhidrat sindirimini yavaşlatır ve glisemi oranının yükselmesini büyük bir derecede önler. Posalar, bağırsağın hareketlerini düzenlemede, kabızlığı önlemede, kandaki kolesterol ve trigliserit oranlarını düşürmede etkili bir rol oynar. Bu sebeple diyabet diyeti programı hazırlarken posa içeriği arttırılması konusuna özen gösterilmelidir. Posalı yiyecekler hastalar için oldukça faydalı olacaktır.
Tuz oranı azaltılmalıdır: İnsanlar çoğunlukla vücudun ihtiyaç duyduğu tuz miktarında daha fazla tuz tüketirler. Bu tansiyonun yükselmesine neden olur. Şeker hastalarında bu olaya daha çok rastlanılır. Bu sebepten dolayı yüksek tansiyon ve şeker hastalığı yan yana tehlikelidir. Bu yüzden bu diyette kullanılan tuz oranı mümkün olduğunca kısıtlanmalıdır.
Yağ oranı azaltılmalıdır: Diyet sırasında alınan yağ miktarı daha da azaltılmalıdır. Hatta hayvansal yağların tüketimine önem verilmelidir. Gıdaların içindeki yağın azaltılması kolesterol seviyesinin düşmesine yardım eder.
Diyabet diyeti için örnek menü (1200 kalorilik)
Sabah kahvaltısı: 1 adet haşlanmış yumurta, kendi parmağınız kadar az yağlı peynir, 1 adet domates, 1 adet salatalık, 1 dilim tam buğday ekmeği ve şekersiz olmak koşuluyla tercihe göre çay ya da kahve
Ara öğün: Yarım su bardağı kadar yoğurt ve 1 porsiyon mevsim meyvesi
Öğle yemeği: 2 köfte büyüklüğünde kırmızı et, 1 porsiyon mevsim sebzesi yemeği, mevsim sebzelerinden hazırlanmış salata, 2 yemek kaşığı kadar makarna veya pilav, 1 dilim tam buğday ekmeği
Ara öğün: 1 porsiyon mevsim meyvesi ve 1 su bardağı az yağlı yoğurttan hazırlanmış ayran
Akşam yemeği: 2 köfte büyüklüğünde kırmızı et, 1 porsiyon sebze yemeği, mevsim sebzelerinden hazırlanmış salata, 1 kase çorba ve 1 dilim tam buğday ekmeği
Gece yatmadan önce: 1 su bardağı şeker katılmamış süt ve 1 porsiyon mevsim meyvesi