Diyabetliler nasıl beslenmelidir?
Diyabet hastalığı bir beslenme bozukluğu olduğu için, bu bozulmanın yeniden bilinçli bir şekilde düzenlenmesi gerekir. Tedavide hastalara verilen insülin, geçici bir süre işlev görür. Hastalar için asıl tedavi kendi yediği gıdaları bilinçli şekilde tüketmesinden geçmektedir. Şeker hastalarının bu nedenle yağlı ve proteinli besinleri fazla tüketmesi doğru olmaz. Süt, kırmızı et ve yumurta gibi yiyeceklerin fazla miktarlarda tüketilmesi, daha sonradan damar sertliği ve gut hastalığı gibi rahatsızlıklara neden olur. Yağ oranının beslenmede fazla alınması ise, şeker hastalarının aseton komasına girmesine sebep olabilir. Hastaların uyku ilacı, ağrı kesici gibi ilaçları alması, tuz oranının yüksek olduğu beslenme, alkol kullanımı nedeniyle sağlıkları bozulabilir. Bu alışkanlıklar yorgun karaciğer ile kalp ve damarlara hasar verir.
Diyabet hastaları beslenmesinde nelere dikkat etmeli?
Hastaların şeker hastalığını devamlı olarak kontrol altında tutmalıdır. Bu nedenle diyabet hastaları belirli miktarda taze sebze ve meyve tüketimi yapmalıdır. Bu şekilde bir beslenme vücutlarında olan atık maddelerin azalmasını sağlar ve böbreklerin yorulmasına engel olur. Yani beslenme düzeni içindeki gıdalar, vücutta en az atık madde bırakan yiyeceklerden seçilmelidir. Öğünlerde mümkün olduğu kadar sebze ve meyveler çiğ tüketilmelidir. Yemeklere başlamadan 5-10 dakika önce bol limonlu ve zeytinyağlı mevsim salatası yenmelidir. Bu salatayı tüketmek, salgı bezlerini ve pankreası çalıştırır. Bunun dışında vücutta insülin sarfiyatını azaltır. Yemeklere başlamadan önce salatalar tüketilmelidir. Bu düzenli olarak yapıldığı takdirde, hastalarda insülin kullanımı azaltılabilir, hatta tamamen kesilebilir. Çiğ olarak yenilen sebze ve meyveler, hastaların susuzluk çekmesini önleyecektir. Hastalar gün içinde 40-60 gram sorbitol ya da fruktoz adlı şekeri tüketebilir. Tatlı, çay ve kahvelerini bununla hazırlayabilir. Bu hastaların zinde olmasını sağlayacaktır. Fakat bunu bir öğünde tüketmemeleri gerekir. Gün içinde öğünlere yaymamaları gerekir.
- Şeker hastaları sarf ettikleri kadar gıda almaya özen göstermelidir. Bu miktardan az ya da çok almaları, kan şekeri kontrolü açısından sakıncalıdır.
- Günlük tüketilen yiyecekler yağ, şeker ve protein şeklinde 3-5 öğüne eşit olarak ayrılmalıdır.
- Kanda şeker oranı yükselmedikçe, hastaların insülin ihtiyacı olmaz. Bu nedenle hastaların yiyeceklerini az ve sık yemesi gerekir. Öğünlerinde gıdaları karıştırarak yediklerinde, bunlar farklı saatlerde kana şeker olarak geçer.
- Şeker hastaları kilosunu normal seviyelerde tutmalıdır. Çünkü bu hastaların çoğu fazla kilolu şişman kişilerden oluşur.
Diyabette hastaların gıda maddeleri seçimi nasıl olmalı?
Karbonhidratlı besinler: Bu besinler vücuda şeker veren gıdalar olduğu için, hastaların bunları belli oranlarda tüketmesi gerekir. Bu besinlerin alınması gereken oranı 200-250 gram arasında değişir. Şeker veren besinlerin içinde en önemlisi hububatlardır. Ancak kepekli undan yapılan besinlerin tercih edilmesi gerekir. Bunun sebebi kepekli unun hazmı uzun sürmesi ve kana şeker olarak yavaş geçmesidir. Bunlar bol miktarda B vitamini içermektedir. Beyaz unlu besinler ise, vücutta insülin sarfını arttırır ve B vitaminlerinin tüketimine neden olur. Hububatların dışında şeker veren gıdalar fasulye, nohut soya ve mercimek gibi bakliyatlar, enginar ve yer elması gibi sebzelerdir. Mevsimine göre çiğ sebze ve meyve tüketip, aseton artışı ve koma durumunun önlenmesi gerekir.
Proteinli besinler: Hastaların vücutta az miktarda atık bırakan proteinli besinleri tercih etmesi gerekir. Bu besinlerin arasında et, tavuk, balık, süt, beyaz peynir, yumurta ve yoğurt yer alır. Şeker hastalarının en iyi proteini yoğurt, süt, beyaz peynir ve yumurtadan alacağı söylenebilir. Soya fasulyesi ve kuru yemişlerinde belirli oranlarda tüketilmesi gerekir.
Yağlar: Hastaların sıcaklık ve kimyevi işlem görmeyen yağları tercih etmesi gerekir. Ancak alınan yağ oranı düşük olmalıdır.