Doktora nasıl yapılır?
Bilimsel çalışmalar için bir yeterlilik derecesi olan doktora, akademik anlamda en yüksek derece olarak kabul edilir. Herhangi bir bilim dalında doktora yapan kişi, ilgili bilim dalındaki uzman kişiler arasında kabul edilir ve kendi çalışma alanı ile ilgili yaptığı yorumlar bilimsel bir içerik olarak görülür. Bir bilim dalında doktora yapan insanların tamamı akademik anlamda eşit seviyeye sahip olduğundan, doktora yapmanın belirli bir bilgi seviyesine sahip olan insanlar grubuna girmek olduğu da söylenebilir. Doktora yapmak için kişinin öncelikle belirli bir bilim dalında lisans eğitimi alması gerekir ki, takip eden aşamada alacağı eğitimi başarıyla tamamlaması sonucunda doçent, doktor veya profesör gibi unvanlara sahip olur.
Doktora eğitimi lisans eğitiminin ardından başlanan ve çeşitli bilimsel çevreler tarafından uygulanan bazı sınavlardan geçerek tamamlanan bir süreçtir. Ayrıca doktora yapan kişinin ilgili bilim dalıyla alakalı bilimsel eser üretmesi de gerekmektedir. Doktora eğitimi “yüksek lisans” eğitiminin de sayılması durumunda en az 6, yüksek lisans sonrası başlanması durumundaysa en az 4 yıl sürmektedir. Ancak günümüzde ABD ve Avrupa başta olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde eğitim veren üniversiteler yüksek lisans sonrası 3 yıllık doktora eğitim programları da sunmaktadır.
Kişinin kendi branşın da yani lisans eğitimi aldığı bilim dalında uzmanlaşmak ve bir yükseköğretim kurumunda akademisyen olarak görev almak için tamamladığı doktora eğitimi, bilimsel bir makale yazması ile tamamlanır. Kişinin ilgili bilim dalında her alanla ilgili bilimsel bir makale yazma özgürlüğü bulunduğu gibi, makalenin içeriğinin tamamen özgün olması istenmektedir. “Bilimsel intihal” olarak adlandırılan belirtilmemiş alıntılar nedeni ile kişinin yazdığı bilimsel makale denetçi kurum tarafından reddedilebilir. Bu tür durumlarda kişinin yaptığı intihal doktorasını bitirmesine mani olacağı gibi bazı durumlarda fikir ve sanat eserleri kanunları nedeniyle çeşitli yaptırımlara maruz kalmasına neden olabilir.
Doktora eğitimi almayan kişilerin bilimsel yeterliliği alt düzeyde kalacağından, doktor ya da doçent gibi unvanlara da sahip olmazlar. Yani bilimsel açıdan yeterliliğin söz konusu olmasının şartı doktora eğitimidir. Her ne kadar doktora eğitimi uluslararası eğitim ve bilim çevreleri tarafından saygın bir statü olarak kabul edilse de, doçentlik ya da profesörlük gibi akademik unvanlar farklı ülkelerde tanınmayabilir.