Dünya mirası nedir?

Dünya mirası olarak adlandırılan özel yerler, insanlık tarihinin eski dönemlerinden günümüze gelmiş insan yapımı, doğal ya da karma yapıtların gelecek nesillere aktarılması için koruma altına alınmasıdır. Birleşmiş Millet Eğitim, Bilim ve Kültür(UNESCO) tarafından dünyanın dört bir yanındaki bölgelerde belirlenen Kültür Mirası Listesi kapsamındaki tüm tarihi yerler, bulundukları ülke tarafından korunmak zorundadır. 1872 yılında UNESCO tarafından yapılan toplantıya katılan 175 ülke Dünya Kültür Mirası Listesi ile ilgili uygulamaların tamamını kabul etmiştir ve sonrasın UNESCO tarafından belirlenen tarihi alanları korumaya söz vermiştir.

Dünya miraslarının gelecek nesillere aktarılması için UNESCO yönetimindeki Dünya Miras Komitesi tarafından belirlenen dünya mirasları listesi, dünyanın birçok ülkesindeki pek çok farklı doğal, insan yapımı ya da karma mirası kapsamaktadır. 38 maddelik bir anlaşma olan Dünya Kültür Mirasları Sözleşmesi kapsamında belirlenen “Dünya Mirasları Kıstasları” kapsamına giren tüm tarihi miraslar, bulundukları ülkenin koruması altındadır.

Belçikalı bir sanatçı tarafından oluşturulan Dünya Miras Listesi Amblemi, ilgili kültür miraslarının bulunduğu bölgelerde ziyaretçileri uyarmak için kullanılır. Dünya Miras Listesi Amblemi çevresinde İngilizce, İspanyolca ve Fransızca olarak “Dünya Mirasları” yazmaktadır. Dünya Miras Komitesi her yıl miras listesine girme şartlarını güncellemekte ve modern çağa uygun bir hale getirmektedir. Kısaca Dünya Mirasları Listesi’ne girmek için aranan kriterleri sıralamak gerekirse;

• İnsan zekasının yaratıcılığını gösteren eserler olması,
• İnsani değerlerin önemini göstermek için belirli bir zaman aralığında belirli bir bölgedeki sosyokültürel yapının güçlenmesini desteklemesi ve anıtsal sanatlar kapsamında yer alması,
• Yaşayan ya da yok olmuş bir uygarlığı temsil etmesi,
• Bilinen insanlık tarihinin bir ya da daha fazla dönemini temsil etmesi,
• İlgili toplumun sahip olduğu mimari ve peyzaj yeteneğini göstermesi,
• En azından bir kültürü ve gelenek yapısını betimlemesi,
• Evrensel önem taşıyan kültürel, dini ya da fikre dayalı bir eser olması.

Dünya Miras Komitesi “insan yapımı” olan eserlerde bu tür kriterler arar ve elde ettiği sonuçlara göre ilgili eserin Dünya Mirası Listesi’ne alınıp alınmayacağına karar verir. Ayrıca doğal miraslar için de bir takım jeolojik, ekolojik ve biyolojik kriterler aranmaktadır.