Ebru nedir?

Ebru, içinde “kitre” adı verilen bir madde bulunan, yoğun bir su üstünde, suya serpilen özel boyalarla, “biz” adı verilen araç yardımı ile desenler oluşturulması ve bu desenlerin suyun üstüne serilen kağıda aktarılarak dışarı alınması şeklinde gerçekleştirilen bir sanat ve süsleme dalıdır.

Ebru sanatının ne zaman ve hangi kültürde ilk defa keşfedildiği bilinmemekle beraber, bu sanatın daha çok doğu kültürlerine özgü bir sanat dalı olduğu düşünülmektedir.

Ebru sanatı uygulanacak su, “kitre” adı verilen, geven adlı otun özsuyu olan madde ile yoğunlaştırılır. Bazen, bu yoğunlaştırma işi “kerajin” adı verilen deniz kadayıfı bitkisi ile de yapılabilmektedir. Daha sonra bu karışıma “öd” adı verilen madde katılarak, üstüne serpilecek olan boyanın suyun dibine çökmesi engellenir. Ebru sanatına özel hazırlanan boyalar suya serpilir. “Biz” adı verilen metal uçlu araç ile bu boyalar hoş desenler oluşturacak şekilde karıştırılır. Desenlere son hali verildikten sonra üzerine serilen kağıda aktarılır ve kurumaya bırakılır.

Ebrunun birçok çeşidi vardır. Bunlardan bazıları şu şekildedir:

Battal ebru: Bir fırça yardımı ile iki veya üç renk boya suya damlatılır. Başka hiçbir müdahale yapılmadan oluşan desen kağıda aktarılır.

Bülbül yuvası: Eşit büyüklüklerde helezonik yuvarlak desenlerin oluşturulduğu ebru tipidir.

Gelgit ebru: Eşit aralıklarla suyun bulunduğu “tekne” adı verilen kabın kenarlarına paralel zıt yönlü çizgilerle yapılan ebru tipidir.

Şal ebrusu: Kıvrımlı şekiller uygulanarak yapılan ebru tipidir.

Taraklı ebru: Gelgit ebru üzerinde “ebru tarağı” adı verilen araç ile oluşturulan desenler ile uygulanan ebru tipidir.

Hatip ebrusu: Pastel renklerde oluşturulmuş bir şal ebrusu ya da taraklı ebru üzerinde çiçek, yıldız, çarkıfelek, vb.desenler uygulanarak gerçekleştirilen ebru tipidir.

Çiçek ebrusu: Pastel renklerde oluşturulmuş şal ebrusu ya da taraklı ebru üzerinde gül, papatya, sümbül, gelincik, karanfil, vb. çeşitli çiçek desenleri oluşturularak gerçekleştirilen ebru tipidir.