Edebi tercüme neden önemlidir?
Edebi tercüme makale, şiir, roman, hikâye gibi edebi eserlerin hedef dile aktarılması ve okuyucuların hizmetine sunulmasıyla yapılan çevirilerdir. Edebi tercüme yapılan metinler, sıradan bir yabancı dille yazılan bir yazı türü değildir. İçinde birçok duygu ve düşünce barındıran, okuyucunun hayal gücünü genişletecek yazılardır. Yapılacak hatalarda, hem iki kültür arasındaki iletişimin kopması, hem de metnin yazarının halkın gözünde hak ettiği değeri bulamaması gibi olumsuz sonuçları olacaktır. Böyle önemli bir konuda, ihtiyatlı davranılması gerekir.
Edebi tercüme akademik eğitim alan ve konusunda uzman tercümanların yapması gereken bit tercümedir. Çeviride, metnin anlattığı duygu ve düşünceler doğru irdelenmeli, okuyuculara aktarılmadan önce yeniden gözden geçirilerek, yayınlanmalıdır. Metin yazarınca anlatılmak istenen konu anlam kaybına uğramamalı ve hedef dildeki doğru kelimeler kullanılmak suretiyle çevirisi yapılmalıdır. Edebi tercümeler toplumda insanların faydalandığı ve ilham aldığı yazılardır. Metnin anlatmak istediği konudan tam olarak faydalanabilmek için, doğru tercümanların çeviriyi yapması gerekir. Metinde anlatılan konu dışına çıkılmadan yapılacak çeviri, aynı hazla okunan edebi eserlere sahip olmamızı sağlar.
Metnin tercümesi sırasında konu ile ilgili araştırmalar yapılmalıdır. Çeviriden sonra başka uzmanların fikirleri alınmalı, hata payı en aza indirilmelidir. İki kültür arasında bağı kuramayan tercümanın başarıyı yakalaması beklenmemelidir. Çeviri yapılmış olan metin sadece okunabilir. Teknolojinin gelişimi, toplumların arasındaki etkileşimin hızını arttırmıştır. Çevirilerin gücü toplumda daha etkili hale gelmiştir. Böyle olunca, gerçekten iyi yapılan bir edebi tercümeyle toplumların karanlıktan aydınlığa çıkmasını sağlayacak güce sahip bir eser kazandırılmaktadır.
Edebi tercüme neden gereklidir
Metinde olan konunun araştırılması, cümlelerin ve kelimelerin özümsenmesi daha sonra çevirinin yapılması ve son kontrollerin yapılması edebi çeviri için çok önemli aşamalardır. Çevirmenlerin hatalarını, okurların hepsi anlayamaz. Fakat çeviri yapılan edebi metin yanlış şekilde aktarılmış olduğundan, toplumlarda kültür etkileşimleri yanlış ve hatalı olur. Özellikle şiirlerde yapılan edebi metinlerde olan çeviriler de, şiirin hedef dile aktarılması oldukça zor olur. Edebi tercüme, eksiksiz bir metin çözümleme yapmayı gerektirmektedir. Hedef dilin yapısı, kişilerdeki okuma alışkanlıkları, okuduklarını algılamaları, kültürel ve dilsel yapılanması dikkate alınmalıdır. Edebi tercümeyi yapacak çevirmen ancak bu şekilde oluşturduğu kendi edebi metnini okuyucularına sunabilir. Okuyucuların edebi eseri okurken alması gerekli olan edebi hazzı almaları sağlanabilir. Tercümanın yaratıcı olması, edebi eserlerin okurlara aktarımının doğru yapılması edebiyata yapılan bir hizmettir. Edebi metinlerin çevirisini yapmak, yaratıcı bir sürecin başlangıcı olacaktır. Ortaya çıkacak yeni metin okurların dünyasını şekillendiren, onların dünyayla iletişim halinde olmalarını sağlayan bir etkendir.
Tüm dünyada yayınlanana edebi eserlerin, insanlara ve toplumlara çok şey katacağı kaçınılmaz bir sonuçtur. Dillerini anlamadığımız bu değerli eserlerin, deneyimli, konusunda uzman çevirmenlerce tercüme edilmesi insanlığa yapılacak büyük bir hizmettir. İnsanlığın bir bütün olması, iletişim halinde olması, tüm dünyaya uyumu ve barışı getirebilir.