Edebiyat öğesi portre ne anlama gelir?

Portre denildiğinde ilk akla gelen sanat alanında insan ve hayvanların heykel ya da tablo olarak resmedilmesi gelir. Bunun yazıya aktarılarak yapılan tasviri ise portre olarak adlandırılır. Makaleler, romanlar gibi birçok edebiyat türünde yer verilmektedir.

Bizler portre örneklerine özellikle romanlarda daha çok rastlarız. Bunun nedeni roman karakterinin okuyucuya en iyi şekilde anlatılması ile okuyucunun zihninde canlandırabilme isteğidir. Bu sayede romanın okunabilirliği artar. Bunun haricinde hikaye ve masallarda da rastlarız. Gerek kısa kısa değinilen birçok karakter portresi olabileceği gibi sadece bir karakter üzerine de yoğunlaşılabilir.

Portre verdiği bilgi içeriğine göre çeşitleri vardır. Bunlar:

• Fiziksel portre: Kişinin dış görünümünü anlatır. Bu portrelerde kişinin boyu, yüzü, giyinişi ve hareketlerinin tasvirine yer verilir. Özellikle kişiyi diğer insanlardan ayıracak dış özelliklere değinilir.
• Ruhsal (Tinsel) portre: Kişinin kişilik özelliklerine yer verir. Bu portrelerde kişinin duyguları, fikirleri, ahlakı, alışkanlıkları, kişinin iç dünyası ve zayıf yönleri yer alır. Kişiyi daha iyi tasvir edebilmek için bizzat kişinin kendi sözlerine yer verilebilir.

Portre örneği olarak Karındeşen Jack’i örnek verebiliriz. Karındeşen Jack, Patricia Cornwell kaleminden çıkan Potrait of a Killer kitabında yer verilen bir karakterdir. Bu kitapta gerek karakterin kişiliği, gerekse geçmişine bakılarak kişilik analizi ve hala devam gelen cinayetleri işleme sebepleri ruh halinden yola çıkarak kişinin fiziksel ve ruhsal portrelerine yer verilmiştir.