Egzersiz beyin hücrelerinin sayısını arttırır mı?
Bilim adamları yakın geçmişe kadar beyin hücrelerinin yani nöronların doğumun ardından çoğalma yeteneklerinin kaybolduğunu belirtir, bunun değişmez bir bilgi olduğunu kabul ederdi. Fakat bugün doğru bilinen, yarın yanlış olabilir. Yapılan son araştırmalarla insanların yetişkinlik döneminde beyin hücrelerinin çoğaldığı, bunu sağlayanlar arasında en güçlü uyaranın egzersiz olduğu belirlenmiştir. Sporla uğraşan gençlerde kas kuvveti arttıkça, beyindeki bilgi işlem hızı artmaktadır. Bilim adamları zekâyı beynin bilgi işlem hızının göstergesi olarak ifade eder. Spor yapan kişilerdeki görme keskinliği, spor yapmayanlara göre daha yüksektir. Egzersiz sinir hücrelerinin uyarma potansiyelini arttırmaktadır. Koşma sporu bile öğrencilerse kelime öğrenme ve ezber yeteneklerini artırmaktadır. Genç yaşlarda spor yapmış olan kişilerde, yaşlılık dönemindeki bilgi işlem hızı arasında bağlantı bulunmaktadır. Normal olarak yaş ilerledikçe beyin korteksi ve hipokampusta incelme, küçülme ve bunlarla bağlantılı olarak hafıza fonksiyonunda azalma olur. Kişi yaşamı boyunca egzersiz yaparsa, yaşlanma yüzünden oluşan zararlı etkiler engellenebilir.
Yapılan çalışmalar sırasında sporla uğraşmanın kişilerde akciğer kapasitesini arttırdığı görülmüştür. Bu sayede beyne daha fazla oksijen gitmekte ve spor yapan kişilerde zekâ seviyesi yükselmektedir. Egzersizler kalp ve solunum sistemindeki organlarda iyileşmeye neden olmakta, beyinde hafıza gibi fonksiyonların gelişmesine etken olmaktadır. Görme ve işitmeye bağlı dikkatin gelişmesinde, hafızanın uzun süreli olmasına etki etmektedir. Bu nedenle refleksoloji, akupunktur, masaj, dokunma, pasif egzersiz gibi faaliyetlerde beyin fonksiyonlarının iyileşmesi açısından yararlıdır. Günümüzde çoğu psikiyatrik hastalıkta, nörolojik hastalıkta doktorlar egzersizi ve hareketi tavsiye etmektedir. Egzersizle eklemlerden giden sinyaller beyin için olumlu etkiler yapmaktadır. Bunlara beynin gıda dışında kalan beslenme kaynağı olarak bakılabilir.
Egzersizin beyinde bazı bölgelerde hacim artışına neden olduğu tespit edilmiştir. Beyindeki büyüme, hafızada genişlemeye, öğrenme kabiliyetinin artmasına işaret eder. Düzenli yapılan egzersiz hafızayı iyileştirmekte, beyinde hücrelerin ölmesine neden olan reaktif oksijen radikallerinin azalmasına neden olur. Ayrıca hücre çoğalmasını uyaran proteinlerin üretimine yardımcı olur. Bu proteinler ise, sinir hücreleri ve hücreler arasındaki irtibat kanallarında artmaya yardımcı olur. Bu etkiler beyin fonksiyonlarının gelişmesine etki eder. Az oranda damar artışına yardımcı olur. Hipokampus yeni hafıza üretiminde oldukça önemlidir. Hipokampusta yeni hücrelerin üretilmesi, sayıca fazla olması koşma egzersizi sayesinde sağlanabilir. Bu etkiler alzheimer hastalığını, yaşlılıkta hafıza kaybını önleyici etkiler yapar.
Egzersiz ve doğal beslenme beyin üzerinde olumlu etkiler yapar.
Bu etkenler beyindeki üç farklı etken üzerinde etkili olur.
- Beyin hücrelerinin yani nöronların sayısında artışa ve dolayısıyla beynin büyümesine neden olur
- Sinir hücreleri arasında bağlantı sayısının artmasına neden olur. İnsanlardaki kalıcı hafıza bu sinaps sayıları ile direkt olarak bağlantılıdır.
- Beyinde damar sayısının artmasına neden olur. Bu etki beyne ulaşan kan, oksijen ve besin kaynağını arttırılır. Bu sayede beyin fonksiyonları daha sağlıklı gerçekleşir.
Bunlar dikkate alındığında, egzersiz yapılmasının sağlık üzerindeki faydalarını kolay bir şekilde açıklar.
Tıpta hareket tedavisi sosyal ve psikolojik bütünlüğü sağlamak için kullanılır
Kişilerdeki ritmik hareketler ruhun bedende olan estetik yansıması kabul edilir. Bu hareket zekâsı olarak tanımlanmaktadır. Bilim adamları hareketlerin düşünmenin bir türü olduğunu belirtir. Normalde bir konferansta, ders anlatımında mimiklere, el kol hareketlerine ihtiyaç duyulur. Buna göre beyin, ruh ve zihin sağlığında egzersiz oldukça faydalı olan ve gerekli kabul edilen bir uygulamadır. Okul yaşamında kabiliyetli öğrenciler spor faaliyetlerine yönlendirilir. Aslında tüm çocukların spora yönlendirilmesi ve egzersiz yapması gerekir. Çocuklar bunu yaşamları boyunca diş fırçalama gibi devamlı olarak yapmalıdır. Televizyon ve internet önünde geçirdikleri zamanı, daha sağlıklı şekilde egzersizle, sporla doldurmalıdır.