Ekmek tüketilmeli mi?

Temel gıda maddelerimiz arasında olan ekmek, besleyiciliği ve doyurucu özelliğiyle sofraların eksilmeyen gıda maddesidir. Toplum içinde tüketimi oldukça fazladır. Özellikle dar gelirli olan toplum kesiminde daha fazla tüketilmektedir. Sofralarda her zaman aynı önemini korumuş bir yiyecektir. Yapılan bir araştırmada ülkemizde kişi başına ekmek tüketimi yıllık olarak 175-215 kg olarak belirlenmiştir. Ancak bu değerler gelir düzeyi düşük grupta daha yüksek, gelir düzeyi yüksek grupta daha düşüktür. İnsanların günlük olarak tükettiği ekmek miktarı ise, 300-500 gram arasında değişir. Bu değerlerle insanların günlük olarak aldığı kalori oranının % 43 kadarı ekmekten, aldığı proteinin % 46 sı ekmek tüketiminden karşılanır.

Ekmek doğal ve sağlıklı bir besin olarak, proteinin yanında kalsiyum ve demir kaynağı, enerji kaynağı olarak faydalı olmaktadır. Ekmek tüketiminin aşırıya kaçılmadığı sürece vücut için çok sayıda yararı vardır. Fazla miktarda tüketilen ekmek en başta obezite olmak üzere, farklı zararlı etkilere neden olabilir.

Ekmeği şişmanlık etkisi: Karbonhidrat kaynağı olan ekmeğin tüketimi aşırıya kaçıldığında, şişmanlığın en önemli sebeplerinden biri haline gelir. Obezite ve şişmanlık sorunlarında en önemli etken tüketilen besinlerin kalori değeri ve tüketilen besinin miktarıdır. İçeriğinde soya ve rüşeym gibi protein değeri yüksek olan ekmek tüketimi sayesinde şişmanlığın önlenmesi mümkün olabilir.

Ekmeğin damar sertliği etkisi: Günümüzde kalp ve damar hastalıkları insanlar için en tehlikeli olan, ölümcül riski bulunan hastalıklar arasındadır. Bunların oluşma nedenleri arasında doymuş yağlar, kolesterol, lipo ham beta proteinleri gibi etkenler yer alır. Buğday lipitleri ise doymamış özelliktedir. Doymamış yağlar bu hastalıklardan koruyucu etki gösterir. Günlük kalori ihtiyacının % 80 kadarını ekmekten karşılayan kişilerde kalp yetmezliği ve damar sertliği görülebilir.

Ekmeğin bağırsak hastalıkları üzerindeki etkisi: Lif oranı düşük ve posasız gıda maddelerinin fazla miktarda tüketilmesi halinde insanlarda kabızlık etkisi görülmektedir. Bağırsak kanseri oluşumunun en önemli sebepleri arasında posa içermeyen unla yapılan ekmek yer alır. Posa içeren ekmekler ise, içeriğindeki yüksek miktardaki selüloz nedeniyle bağırsak salgısını ve bağırsak refleksini arttırarak kabızlık üzerinde olumlu etkilere neden olur.

Ekmeğin diş çürüklerindeki etkisi: Toplumda insanların çoğunda diş ve diş eti sorunları bulunmaktadır. Özellikle diş çürüklerine her yaştan kişide rastlanır. Diş çürüklerinin oluşma nedeni arasında, ağızdan alınan karbonhidratlar yoktur. Fakat bu karbonhidratların fermente olma özelliği bulunduğunda diş çürümesine karşı etkili olabilirler.

Fiziksel ve mental performans: Ekmek fiziksel ve mental performansa direkt olarak etki eder. Bazı kişiler üzerinde yapılan bir araştırmaya göre, gün sonunda oluşan performans düşüklüğünde bunun meyve ve ekmek tüketimiyle önlenebileceği görülmüştür. Bunun sebebi tam olarak bilinmese de, ekmeğin kabuğunda kan şekerini uzun süre dengede tutan etken maddelerin olması olduğu düşünülmektedir.

Ekmeğin bilinen diğer faydaları

İçeriğinde bulunan demir sayesinde kan yapımında önemli bir yeri olan ekmek, insanlarda kansızlığı önleyen bir besindir.

İçeriğinde bulunan B vitaminleri nedeniyle, vücuttaki zihinsel ve fiziksel yorgunluğu gidermede önemli bir yere sahiptir.

İçeriğindeki nişasta ve şekerle kalorisi yüksek bir besin olarak değerlendirilse de, özellikle bedensel olarak çalışan ağır işçi kesimi için en önemli besin grubudur.

Ekmek içeriğinde yağ oranı bulunmadığından, sağlıklı bir besindir.

Vücudun mineral ve vitamin ihtiyacını karşılar

İçeriğinde bulunan kompleks karbonhidratlarla kan şekerinin dengelenmesinde ve tatlı isteğinin azaltılmasında etkili olur.

İskelet gelişiminde, kemik gelişiminde ihtiyaç duyulan kalsiyum miktarını karşılar. Fosfor içeriğiyle cinsel gücü arttırır. Gelişmekte olan bazı ülkelerde yapılan araştırmalara göre, nüfus patlaması yaşanmasının nedeni olarak ekmek tüketiminin fazla olması gösterilmiştir.