Ekoloji nedir?

Dünya üzerinde milyonlarca yıldır yaşanan ve yapılan araştırmalarla ne denli kompleks bir sistem olduğu daha da iyi anlaşılan ekosistemleri inceleyen bir bilim dalı olan ekoloji, dünya yaşamının bir parçası olan en küçük organizmalardan insanoğluna kadar tüm canlıları ve bu canlıların çevreyle olan ilişkilerini araştırır. Çevrebilim olarak da adlandırılan ekoloji, dünya yaşamında yerler tüm canlıları yani biyoçeşitliliğin tamamını konu aldığından son derece geniş bir inceleme alanına sahiptir. Tüm canlıları incelemek zaten yeterince zor bir işken bir de tüm bu canlıların hem birbiriyle hem de yaşadıkları çevreyle olan etkileşimi devreye girdiğinde, sayısız etkileşimin ve bu etkileşimler neticesinde ortaya çıkan sonuçların incelenmesi gerekir. Tamamı insan zihnin algılayış sınırlarını zorlayacak kadar kompleks bir düzene sahip olan ekosistemleri, ekosistemlerdeki canlıları ve bu canlıların gerek diğer canlılar gerekse de bulundukları çevreyle olan ilişkilerini inceleyen ekoloji bilimi; bu kadar geniş bir inceleme sahasına sahip olduğunda kendi içinde birçok alt dala sahiptir.

Geniş bir inceleme alanına sahip olduğu için alt dallarında uzmanlaşma imkanı da sunan ekoloji bilimi, söz konusu dünya yaşamı olduğundan birçok farklı bilim dalıyla da sürekli iletişim halindedir. Araştırmalarının konusu çevresel faktörlerin tamamı ve mikroskobik boyutlu canlılardan insanoğluna kadar uzanan geniş bir organizma bütünü olduğundan, ekoloji de diğer bilimlerle ilişkili bir bilimdir. Meteoroloji, pedoloji, patoloji, morfoloji, fizik, kimya, botanik, anatomi, klimatoloji, jeomorfoloji ve zooloji gibi bilim dalları; ekolojinin tüm incelemelerinde etkileşim içine girdiği bilim dallarının sadece birkaçıdır. Ekoloji, bitki ve hayvanların içinde bulundukları çevreyle olan etkileşimi kadar bizzat bir sır küpü olan insanoğlunun da dünya yaşamındaki etkisinin de incelenmesini konu alır.

Güneş ışınları, iklim, toprak yapısı ve doğal su devinimi gibi birçok cansız faktörün de dahil olduğu ekosistemleri gerek mikro düzeyde gerekse de makro düzeyde bir bütün olarak inceleyen ekoloji bilimi, tüm canlıları ilgilendiren temel konular üzerine araştırmalar yapar. Biyolojinin “canlı” olarak tanımladığı her varlığı ilgilendiren durumları ve bu canlıların yaşamını etkileyebilecek faktörleri gözlem altına alan çevrebilim, canlıların fizyolojisinden ziyade içinde bulundukları çevreyi ve çevresel etkileşimle ilgilenir. Ekosistem bünyesinde yer alan canlıların evrimlerinin, var oluşlarının ya da bedenlerini değil hayat ortamlarını inceleyen ekoloji biliminin diğer bir önemli araştırma konusu ise canlılar arası etkileşimdir. Zira ekoloji bilimi canlıların yaşamını sürdürdüğü çevrelerle olan etkileşimi kadar birbiriyle kurdukları ilişkiye oldukça detaylı bir biçimde araştırmaktadır. Birçoğuna göre ekoloji, insanoğlunun belki de en fazla kaynak ayırması gereken bilim dallarından biridir…