Ekolojik denge nedir?

Canlıların gerek birbirleri gerekse de içinde yaşadıkları çevre ile olan ilişkilerini inceleyen ekoloji bilimi, ekosistem adı verilen bu çevre içindeki tüm canlı ve cansız varlıklarla ilgilidir. Çevrebilim olarak da adlandırılan ekoloji, abiotik ve biyotik faktörleri inceler ve ekosistem bütünlüğünün karmaşık yapısını araştırır. Ekosistemi etkileyen abiotik faktörler; hava, iklim, toprak, su ve iklim gibi cansız olgulardır. Üreticiler, ayrıştırıcılar ve tüketicilerden oluşan biyotik faktörler ise, ekosistemde yaşayan canlı sınıfını oluşturmaktadır. Ekoloji bilimi incelediği ekosistemde varlığını sürdüren canlıları organizma olarak tanımlar. İnsanlar, hayvanlar, bitkiler ve mikroskobik boyuttaki diğer canlıların tamamı topluluk organizmalar olarak tanımlanır.

Ekosistemde yaşayan organizmaların içinde bulunduğu ortam ise, ekoloji biliminde cansız çevre olarak ifade edilir. Sistem bünyesinde bir araya gelerek topluluklar oluşturan organizmaları içinde yaşadıkları cansız çevre ile birlikte inceleyen ekoloji bilimi gerek bu organizmaların birbirleri gerekse de çevre ile olan karmaşık etkileşimlerini anlamaya çalışır. Ekosistemde yaşayan organizmaların etkileşim halinde olduğu ortam yani cansız çevre; hava, su ve toprak gibi faktörlerin haricinde ışığın dahi etkili olduğu çok etmenli bir sistemdir. Bu kadar çok cansız faktörün son derece karmaşık yapıya sahip olan binlerce farklı türdeki organizma ile etkileşim haline geçmesi, ekoloji biliminin diğer birçok farklı bilim dalı ile ortaklaşa çalışmasına neden olmuştur.

Ekolojik denge olarak ifade edilen ekosistem bütünündeki tüm faktörlerin dahil olduğu bir durum, ekoloji biliminin son derece karmaşık birçok olayı birlikte incelemesini ve bu incelemeler sonucunda derin bir analiz yapmasını gerektirir. Bu nedenle ekoloji bilimi; fizyoloji, klimatoloji, fizik, botanik, morfoloji, jeoloji, kimya, zooloji, patoloji, pedoloji ve diğer pek çok bilim dalı ile yakından ilgilidir. Tüm canlılar için ortak olan konular üzerinde araştırma yapan ekoloji bilimi, ekosistemlerin ekolojik denge hali konusunda da son derece kapsamlı incelemeler yapmaktadır. Dünyanın yaradılışından günümüze yüz binler yıllık sürek içinde gelişen canlı ve cansız faktörlerin birbirleri ile kompleks bir ilişki içinde oluşu, ekolojik dengenin ne kadar detaylı ve dahice tasarlandığının anlaşılmasını da sağlamıştır. Ekolojik denge olarak tanımlanan sistem bünyesindeki canlıların birbirleriyle ve çevre ile mükemmel uyum içinde oluşu, bazı bilim insanlarının da bu dengeye hayran kalmasına neden olmuştur.