Ekşi sözlük nedir?
Ekşi sözlük, kayıtlı kullanıcılarının, sözlük jargonuyla “yazarlarının”, hemen her konu hakkında fikir belirttiği sosyal paylaşım sitesidir. Sloganı Kutsal Bilgi Kaynağı olan ekşi sözlük 1999 yılında Sedat Kapanoğlu tarafından kurulmuştur.Ekşi Teknoloji bünyesinde faaliyet gösteren ekşi sözlük, 1999 yılından günümüze süregelen zaman boyunca birçok değişikliğe uğramış ve bugün günlük tıklanma sayısı bir buçuk milyona ulaşabilen bir internet sitesi haline gelmiştir. İnternetteki “sözlük” kavramının öncüsü olan ekşi sözlük bünyesinde yaklaşık 55000 kayıtlı yazar barındırmaktadır.
Ekşi sözlük jargonunda, yazılan mesajlara entry, entry girme hakkına sahip kullanıcılara yazar, hakkında entry girilen konulara ise başlık denmektedir. Sözlükte, yazarlar tarafından açılan başlıkların alt alta dizildiği sol taraftaki bölüm de sol frame olarak nitelendirilmektedir. Temel olarak sözlük mantığı, kullanıcı adına sahip yazarların, açılan başlıklar hakkında fikir beyan etmesine dayanmaktadır. Sözlükte açılan başlıklar, başlığı açan yazarın iradesi doğrultusunda hemen her konuyla ilgili olabilir. Örneğin; yeşil yol adı altında açılan bir başlığa yazarlar, Yeşil Yol filmiyle ilgili düşüncelerini belirtirler. Tabi böyle bir zorunlulukta yoktur, yani yeşil yol başlığı altına, bir yazar, evinin önündeki yeşil yoldan bahseden bir yazı yazabilir. Yazarların girdiği bilgilerin bilimsel ya da mantıksal bir dayanağı olmak zorunda değildir ve yazılanlar hakkında sözlük yönetimi sorumluluk kabul etmez. Ancak yazarlarca “gammazlanan” ve sözlük yönetimince uygun bulunmayan entryler silinebilir hatta kullanıcının yazarlığı elinden alınabilir. Yine de bu durum, çok fazla uygulanmadığı için büyük kısıtlamalara neden olmaz. Kısaca sözlükte yazara endekslenmiş oldukça özgür bir yazı ortamı söz konusudur. Bu özgür yazı ortamı nedeniyle de sözlük hakkında birçok şikayet vuku bulmuştur. Yazılan yazılardan rahatsız olan kişiler ekşi sözlüğü mahkemeye vermiş ve yazıların sahibi olan sözlük yazarları defalarca mahkemede ifade vermek zorunda kalmışlardır. Sözlük yönetiminin, mahkemeye yazarların kişisel bilgilerini vermesi, kullanıcılar tarafından tepkiyle karşılanmış ve zaman zaman yönetim protesto edilmiştir. Son zamanlarda, yazarlar arasında, sözlük yönetiminin ticari kaygılarla sözlüğün itibarını zedelediğine dair bir kanı hüküm sürmektedir. Bu kanının oluşmasında sözlüğün aylık gelirinin 100.000 lira civarında olması ve sözlükte, zaman zaman rahatsız edici boyutlara ulaşan reklamlar etkili olmaktadır. Ekşi sözlüğün kurulduğu ilk zamanlarda olduğundan çok farklı bir yer haline dönüştüğünü belirten çok sayıda kıdemli yazar, sözlükte yazmayı bırakmıştır. Yine sözlüğün son halini beğenmeyen ve normal forumlara benzemeye başladığı için kontrolün zorlaştığını dile getiren, 12 ekşi sözlük moderatörü, 1 Eylül 2012 tarihinde toplu bir şekilde istifa ederek, mevcut duruma tepki göstermiştir.
Ekşi sözlük 2010 yılına kadar çeşitli zamanlarda nesil olarak nitelendirilen toplu yazar alımları yapmıştır. 2010 yılına kadar olan sürede sözlükte yazabilmek için bu zaman dilimlerine denk gelip sözlüğe üye olmak gerekmekteydi. Ancak 2010 yılından sonra bu uygulama kaldırılarak üyelik, 10 entry girdikten sonra sıraya alınan çaylakların girdikleri entrylere göre değerlendirilip, yazarlıklarının onaylanması koşulu ile mümkün bir hal almıştır. Ekşi sözlükte yazar olabilmek için, kayıt olup 10 entry girdikten sonra çok uzun bir süre sıra beklemek gerekmektedir. Bu sürenin 1 yıldan fazla olduğu birçok kişi tarafından dillendirilmektedir. Sözlükte yazma hakkı kazanıp entry girmeye başladıktan sonra 1000 entrye ulaşan yazarlara azimli unvanı verilmektedir. Ancak bu unvanın herhangi bir yaptırımı bulunmaz yani normal yazarlarla azimli yazarlar arasında bir fark yoktur.
Tüm bunlara rağmen, birçok konuda verdiği bilgiler, gündemin medya aracılığı olmadan takibini sağlaması, karşıt görüşten insanların tartışabildiği bir ortama fırsat vermesi nedeniyle popülerliğini koruyan ekşi sözlük, sansüre kurban gitmezse uzun yıllar varlığını sürdürecek gibi duruyor.