Elma nerede ve nasıl yetiştirilir?

Son 20 yıl içinde ülkemizdeki elma üretimi yaklaşık olarak %20 oranında artarak, yıllık 2 milyon tonun üzerine çıkmıştır. 2005 rakamlarına göre 2,5 milyon ton ile dünyanın en büyük 3. elma üreticisi olan ülkemiz, artan üretim hacmiyle Çin ve ABD’den sonra önemli bir elma üretici konumuna sahiptir. Pek çok alanda olduğu gibi elma üretiminde de dünyanın bir numarası olan Çin ise yıllık ortalama 25 milyon ton üretimle bu alanda açık ara rakipsizdir. Gülgiller bitki familyasının bir üyesi olan elma, dünyada en fazla kültürü yapılan bitkiler arasında yer almaktadır. Bilimsel araştırmalar ışığında elmanın anavatanının Kuzey Anadolu ve Kafkaslar olduğu tahmin edilmektedir. Bugüne dek geçen süre içinde toplam 1.000’in üzerinde elma türünün kültür çalışmalarıyla üretildiği tahmin edilmektedir. Armut ile Malta eriğinin oldukça yakın bir akrabası olan elma bitkisi, yaprak döken küçük bir ağaçtır.

Yaprakları çiçeklerle birlikte açan bir bitki olan elma; 5-10 cm uzunluğunda ve 3-5 cm genişliğinde yapraklara sahiptir. Elmanın dünya genelinde en çok üretilen ve ihraç edilen meyvelerden biri olmasının en büyük nedeni, bu bitkinin -35 derece soğukta dahi bozulmamasıdır. Çevre şartlarına inanılmaz derece dayanıklı bir yapıya sahip olan elma bitkisi kışın son derece sert geçtiği iklimlerde dahi verimli bir şekilde yetiştirilebilir. Kumlu toprakları seven elma bitkisi taban suyu en az 1 metre olan yerlerde yetiştirilmektedir. Özellikle taşlık ve kireç oranı yüksek topraklar elma yetiştirmek için uygun değildir. Ülkemizde her mevsim yenen ve Misket Elması ismiyle de bilinen Amasya Elması, yeşil üzerine kırmızı alacalı kabuğu ile en çok tüketilen elma türlerinden biridir. Demir elması, “Golden”, Starking, Hüryemez ve Jonathan gibi farklı türleri de ülkemizde yaygın olarak tüketilmektedir.

Kültürü yapılan ve aşıyla üretilen bir bitki olan elma, anaç bitkilerin kullanılması ile verimli bir şekilde yetiştirilebilir. Yeri değiştirilmeden anaç bitkiler 5-6 yıl gibi bir süre zarfında meyve vermeye hazır hale gelmektedir. Ülkemizin en önemli elma üretim merkezi olan Amasya’da, birçok anaç elma bulunmakta ve bu bitkiler yeni elmaların üretilmesi için kullanılmaktadır. Doğru şekilde ekimi ve bakımı yapılması halinde elmadan dönem başına 1,5-2 ton hasat almak mümkündür. Profesyonel olarak tarım yapan ve bahçesine iyi bakan elma üreticileri, tercih ettikleri türe de bağlı olarak dönüm başına 3 tonun üzerinde dahi verim alabilmektedir. Ülkemiz, dünyanın en fazla elma tüketen ülkeleri arasında yer almakta ve istatistiksel olarak kişi başına tüketim miktarı 20 kilogram civarındadır.