Emisyon nedir?

Ekonomik terimler içinde sıklıkla duyulan kelimelerden olan emisyon; sözlük anlamı ile “sürüm” gibi bir karşılığa sahip olmakla birlikte, tam karşılığı ihraçtır. İhraç ile kastedilen ise tedavüle sunmak, çıkarmak gibi anlamlardır.

Emisyon kavramının tanımı ise şu şekildedir: “Kağıt para, tahvil, hisse senedi gibi kağıtsal değerlerin piyasaya sürülmesidir. “Emisyon halk arasında “para basmak” olarak da bilinir, ancak para sadece kağıt paradır. Madeni para basılması, emisyon kavramının içinde yer almaz. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından basılan ve piyasaya sürülen kağıt para, emisyon hacmini teşkil eder.

Emisyonda tek legal yetkili makam Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’dır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bu yetkisini piyasada oluşan ihtiyaca göre ya da kendi aktif ve pasifini dengelemek üzere kullanır. Kanunlarla verilmiş yetki ve usuller çerçevesinde bu ihtiyacın oluştuğu kanaati oluştuğunda para basımı ve piyasaya sürümü gerçekleştirilir. Para basılmış ancak henüz piyasaya verilmemiş ise, bu durumdaki para, emisyon hacmine dahil olmaz.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, üç farklı şekilde emisyonu gerçekleştirebilir:

• Altın veya döviz karşılığı gerçekleştirilen emisyon: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na tüzel ya da gerçek kişilerce getirilen dövizler veya altınlar karşılığında, değerli karşılığında kağıt para basılması ve piyasaya sürülmesi şeklinde gerçekleşen emisyondur.
• Reeskont karşılığı gerçekleştirilen emisyon: Bankalar kendilerine iskonto yolu ile gelmiş olan senetleri, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na iskonto ettirerek nakde döndürebilmektedirler. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası da kendisine intikal eden bu senetlerin karşılığında değerleri oranında kağıt para basıp, piyasaya sürer.
• Hazine’ye açılan krediler karşılığında gerçekleştirilen emisyon: Bütçe açığını giderebilmek adına Hazine dönem dönem Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan kredi almak seçeneğini kullanabilmektedir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Hazine kefaletini haiz bonolar karşılığındaki krediler oranında piyasaya para sürebilir.