Endoskopik sinüs cerrahi nedir?
Endoskopik sinüs cerrahisinde amaçlanan tıkanmışı olan sinüs kanallarının açılmasını sağlamaktır. Bunun yapılması için endoskop adı verilmiş ve tıkanmış sinüs kanalını gösterebilen bazı donanımlar kullanılır. Hastalarda endoskopik görüntü altında bilgisayarlı tomografiyle birlikte özel aletler kullanılır ve sinüs kanalları açılır. Sinüslerin tıkanmasına ve enfeksiyona sebep olan bütün hastalıklı dokunun buradan çıkarılması amaçlanmaktadır. Tıkanıklığa sebep olan doku ortadan kaldırılır ve sinüs kanallarının kalıcı olarak açılması sağlanmış olur.
Bu operasyon sırasında en önemli detay cerrahın normal yani sağlıklı olan dokunun ya da iltihaplı olan sinüsün iyileşmesinin ardından normale dönecek durumda olan dokunun yerinden alınmamasıdır. Operasyon sırasında ne kadar fazla doku çıkarılırsa, hastada iyileşme süreci o kadar uzun sürer. Bu durumda hastada komplikasyon riski de fazla olur. Ameliyat yapılırken hangi dokunun çıkarılacağı genellikle cerrahın ameliyattaki takdirine göre yapılır. Ancak buradaki temel ilke, sadece gerektiği kadar dokunun çıkarılması ve mümkün olduğu kadar da az dokunun çıkarılmasıdır. Bu şekilde hastalardaki iyileşme daha kısa sürede gerçekleşir.
Endoskopik sinüs cerrahisinde hangi aletler kullanılır?
Cerrah yapılan ameliyat sırasında çeşitli aletleri kullanmayı tercih edebilir. Bunun tespiti tamamen cerrahın kişisel tercihiyle belirlenir.
Mikrodebriderler: Bu cihaz bir ucunda tıraşlayıcı olan, diğer ucunda ise emme cihazı bulunan bir alettir. Cerrah operasyon yaparken ayağında bulunan pedalla cihazı çalıştırır ve küçük tüp bununla hastalıklı olan dokuları tıraş eder ve tıraş edilen dokular otomatik şekilde tüpün içine emilir. Bu daha çok polipli sinüzitlere karşı bu cihazı kullanan cerrahlar vardır.
Lazerler: Bu cihazlar genellikle dokuyu buharlaştırmak amacıyla birçok alanda tercih edilir. Endoskopik sinüs cerrahisi alanında daha önce çok sıkça kullanılsa da, dokuyu kesip çıkarma yerine, yakarak çıkarması yüzünden yara iyileşmesini olumsuz etkilediği için, günümüzde bu alanda nadir kullanılır.
Görüntüleme güdümlü cerrahi (image – guided surgery): Bu tekniğin kullanılması ileri derecede olan sorunlarda olur. Hastalık yüzünden ya da geçirilmiş cerrahiye bağlı olarak kişide burun anatomisi bozulmuşsa bu teknik kullanılmalıdır. Diğer durumlarda ise sadece ameliyat süresini uzatacak bir uygulama olduğundan, dezavantaj olarak kabul edilmektedir.
Endoskopik sinüs cerrahisi ne kadar sürmektedir?
Endoskopik sinüs cerrahisi yaklaşık olarak bir saat kadar süren bir operasyonla gerçekleştirilir. Hastalarda konka hipertrofisi yani burun etinin büyümesi ve septum deviasyonu gibi başka sorunların olması halinde, ameliyatın süresi 1,5 saati de bulur. Endoskopik sinüs cerrahisi sırasında hastalara burun estetiği ameliyatı da yapılabilir. Bu şekilde olduğunda, operasyonun süresi de uzayacaktır. Operasyon lokal anesteziyle rahatlıkla yapılma olanağına sahip olmasına rağmen, cerrahlar ameliyatta genellikle genel anesteziyi kullanmayı tercih eder. Bu sayede hastalar herhangi bir şey hissetmediği için, cerrah yaptığı çalışmaları daha kolay yapar.
Endoskopik sinüs cerrahisinin uygulanacağı hastanenin tercih edilmesinde, endoskopik ekipmanları olan donanımlı bir hastanenin tercih edilmesi oldukça önemlidir. Yeni geliştirilmiş olan teknikler sayesinde endoskopik sinüs cerrahisi neticesinde çok başarılı sonuçlar alınır.
Endoskopik sinüs cerrahisi ile kronik sinüs hastalıklarında yapılabilecekler nelerdir?
- İltihaplı dokuların yani poliplerin temizlenmesi
- Sinüslerin burun ile bağlantısını sağlayan boşalma kanallarının açılması için
- Konka bülloza, birden daha fazla boşalma deliği, anormal mukoza temas alanları gibi yapısal sorunların düzeltilebilmesi sağlanabilir.
Endoskopik sinüs cerrahisi operasyonunda balon, navigasyon gibi daha ileri teknolojik cihazların kullanılması sayesinde, hastanın ve cerrahın konforu dikkate alınarak genel anestezi uygulanır. Eğer hastada tek sinüse müdahale yapılırsa 15 dakika içinde tamamlanan operasyon, tüm sinüslere müdahale olursa operasyon iki saatlik bir süreyi bulabilir. Tıbbi açıdan hastaya ek müdahalelerden dolayı bir gereklilik olmadığı takdirde, sinüs cerrahisinin ardından burun içine tampon konulmasına gerek olmaz ve hastada nefes alma sorunu meydana gelmez. Orta burun etinin altına kanama nedeniyle ve iyileşme sürecinde meydana gelebilecek olan doku yapışmalarına engel olmak için yerleştirilecek olan tamponlar ve bir kısım materyaller solunumu fazla etkilememektedir. Hastalarda meydana gelen ağrılarda kullanılacak basit ağrı kesici ilaçlarla giderilebilir. Hastaların operasyondan sonra bir gün hastanede kalması önerilse de, yapılan ameliyatın sonuçlarına bağlı olarak hastalar aynı gün içinde taburcu edilebilir. Doktorun önerdiği antibiyotik tedavisine ise, ameliyattan sonra en az 10 gün süreyle devam edilmelidir. Gerektiği takdirde bu süre uzatılabilir, hatta ek ilaçların kullanımı bile gerekli hale gelebilir.