Endüstri mühendisliği nedir?

Kapitalist piyasa ekonomisi üzerine birçok eser üreten Adam Smith tarafından 19. yüzyılda bahsedildikten sonra adından yaygın olarak söz edilmeye başlanan endüstri mühendisliği kısa süre içinde geliştirilmiş ve Avrupa endüstrisinin tüm alanları için kritik derecede öneme sahip olan bir mühendislik dalı haline gelmiştir. Makine, insan ve malzemenin bulunduğu “her alanda” kuruluştan yönetime tüm aşamalarla ilgilenen bir mühendislik alanı olan endüstri mühendisliği, teknolojinin makine üretiminde geldiği son nokta düşünüldüğünde insanoğlu dünya üzerindeki varlığını koruduğu sürece var olmayı sürdürecek bir alan gibi görünmektedir. Teknolojinin olduğu her alanda makineler bulunduğundan, üretim için muhakkak belirli bir malzeme gerektiğinden ve üretimin de insanoğlu için yapıldığından dolayı endüstri mühendisliği bu üç temel unsurun bulunduğu her alanda kullanılan tüm sistemlerin yönetimiyle ilgilenmektedir. Malzeme, insan ve makine üçlüsünün oluşturduğu sistemlerin kuruluşuyla ilgilenen endüstri mühendisliği, bu sistemler kurulduktan sonra da sistemin kararlı bir şekilde çalışması yani sistem devamlılığıyla ilgilenmeye devam etmektedir.

Matematikten sosyal bilimlerin çeşitli branşlarına, mühendisliğin birçok dalından fen bilimlerine oldukça geniş bir alanı ilgilendiren konular üzerine çalışan endüstri mühendisliği; bu özelliğiyle diğer mühendislik dallarında farklı bir düşünce sistematiğine sahiptir. Bilgi edinmek kadar elde edilen bilginin mühendisliğin temeli olan analiziyle de ilgilenen endüstri mühendisliği ayrıca tasarım geliştirmek için de çalışmalar yürütmektedir. Üretim sürecinde para, zaman, işgücü, enerji, hammadde gibi muazzam derece önemli olan kaynakların azami verim sağlayacak biçimde kullanılmasını sağlamak adına çalışmalar yürüten endüstri mühendisleri; tüm diğer mühendislik alanlarında kullanılan malzemelerin daha kaliteli ve işlevsel hale gelmesi için de çalışmalar yapar. Oldukça kapsamlı bir alan olan endüstri mühendisliği; üretim sistemleri, planlama ve kontrol, tedarik zinciri tasarlama, yönetim ve organizasyon, iş etüdü, insan kaynakları, proje yönetimi, iş yönetimi, modelleme, fizibilite, bilişim sistemleri gibi “temel” alanlardan oluşmaktadır. Tüm bu alanlar dışında her geçen gün gelişen teknoloji doğrultusunda yüksek lisans ve doktora konularına yeni uzmanlık alanları da dahil olmaktadır.

Üretim sürecini ilgilendiren tüm alanlardaki sorunları tanımlayan endüstri mühendisleri, tanımlanan bu sorunlar için birden fazla çözüm üretmek ve bu çözümler arasından azami fayda sağlayacak çözümü seçmekle görevlidir. Bu şekilde sorunların maksimum fayda sağlayacak şekilde çözülmesi için kapsamlı tasarımlar yapan endüstri mühendisleri, mal ve hizmet üretimi yapan her türlü organizasyonda görev yapabilmektedir. Endüstri mühendislerinin tasarladığı işlevlerin bazıları; makineler, işgücünün kullanımı, malzemeler, çalışma alanı tasarımları, malzeme akışı, hammadde ve ürün depoları, bakım teknikleri, teknik donanımlar, iş emniyeti için önlemler, malzeme taşınması olarak sıralanabilir.