Eşlerin mal paylaşımı nasıl yapılır?
Ülkemizde son dönemlerde boşanmalarda büyük bir artış gözlemlenmektedir. Boşanmaların ardından mal paylaşımı konusunda ciddi problemler zuhur etmektedir. Anlaşmalı mal paylaşımı maalesef nadiren gerçekleşen bir durumdur. Daha çok bu konu mahkemelere intikal etmektedir.
Mal rejimleri kanunlarında farklılık olması bu konunun mahkemeye taşınma sebeplerindendir. Bu konuda eski ve yeni medeni kanunda oldukça farklılıklar mevcuttur. Eski kanuna göre çalışmayan kadının herhangi bir hakkı mevcut değildi. 2002 yılında yeni yürürlüğe giren Türk Medeni Kanunu ile kadınlar bazı haklara kavuşmuşlardır. Bu kanun üç mal rejimini düzenlemiştir. Bu rejimler:
1- Mal ayrılığı rejimi,
2- Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi,
3- Mal ortaklığı rejimi, olmak üzere yasal mal rejimi yanında 3 seçimlik mal rejimi yeni kanun ile düzenlemiştir.
Eğer karı- koca bu rejimlerden birini tercih etmemişler ise edinilmiş mallara katılma rejimi çerçevesinde haklara sahip olurlar. Bunun anlamı 2002 yılından önce alınmış olan malların paylaşımında edinilmiş mallara katılma rejimine göre hareket edilmektedir.
Boşanma işlemi gerçekleştiği zaman edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olanlardan öncelikle her eş kendisine ait olan kişisel mallarını geri alır. Bir eşin kendisine ait malı boşanmadan sonra da o kişinin malı olarak kalır. Kişisel mallar Türk Medeni Kanun’da dört bent halinde sayılmıştır. Bu kanuna göre;
1- Eşlerden sadece birinin kişisel kullanımına yarayan eşya
2- Mal rejiminin başlangıcı esnasında eşlerden birine ait olan veya bir eşin sonradan miras yoluyla ya da herhangi bir şekilde karşılıksız kazanma yoluyla elde ettiği malvarlığı değerleri
3- Manevi tazminat alacakları
4- Kişisel malların yerine geçen değerler,
olmak üzere kanunda sayılmıştır.
Bazen bireyler aralarında sözleşme imzalayarak kişisel malların içeriğini belirleyebilirler. Ayrıca çiftler, mal rejimi sözleşmesi ile, bir mesleğin icrası ya da işletmenin faaliyeti nedeni ile doğan edinilmiş mallara dahil olması gereken mal varlığı değerlerinin kişisel mal sayılacağını kabul edebilirler. Yine aynı şekilde çiftler, mal rejimi sözleşmesi ile kişisel malların gelirlerinin edinilmiş mallara dahil olamayacağını da kararlaştırmış olabilirler.
Türk Medeni Kanunu’na göre her eşin mal rejiminin devamı süresince karşılığını vererek elde etmiş olduğu mal varlığı değerleri edinilmiş mal olarak değerlendirilmektedir. Kanunda edinilmiş malların neler olduğu ve olmadığı açıkça belirtilmiştir. Kanuna göre:
1- Çalışmasının bir karşılığı olmuş olan edinimler
2- Sosyal güvenlik, sosyal yardımlaşma ve dayanışma kurum ve kuruluşlarının veya personele yardım amacı ile kurulmuş olan sandık ve benzerlerinin yaptığı ödemeler
3- Çalışma gücünün kaybedilmesi sebebi ile ödenen tazminatlar
4- Kişisel mallardan elde edilen gelirler
5- Edinilmiş malların yerine geçen değerler
edinilmiş mallar olarak kanunda sayılmıştır.
Bir kişi edinilmiş malın kendisine ait olduğunu iddia ediyorsa bunu ispat etmesi zorunludur. Kime ait olduğu ispatlanamayan mallar kişilerin paylı mülkiyetinden kabul edilir.
Kişisel mallara şunları örnek verebiliriz:
• Milli piyangodan kazanılan para
• At yarışından kazanılan ikramiyeler
•
• Tıraş takımı, tarak, kişisel olarak kullandığınız spor malzemeleri, diş fırçası, cep telefonunuz, şahsi bilgisayarınız vb. kişisel kullanımınıza yarayan şeyler kişisel maldır.
• Aileden miras kalan her şey kişisel maldır.
• Evlilikten önce alınmış olan bir ev sizin kişisel malınızdır.
Evlilik süresi boyunca elde edilen mallar eşlerin dayanışması sonucunda elde edildiği için kural olarak bunlar eşler arasında yarı yarıya paylaştırılır.