Evlendikten sonra kadının hukuksal hakları nelerdir?

Günümüzün en önemli sorunları arasında olan ve toplumda her zaman gündemde kalan konulardan birisi kadının hukuksal durumudur. Evlilik birliğinin kurulmasıyla birlikte, kadının nasıl bir konuma geldiği merak edilir. Ülkemizde bu konularda kadına bazı yasal haklar verilmiştir. Medeni hukukta kadınlar için, hukuka dayalı yasal haklar düzenlenmiştir. Bunlar incelendiğinde;

Ailenin korunmasına ilişkin yasa: Evlilik birliği içinde kadının cinsel, fiziksel, duygusal, ekonomik gibi nedenlerle şiddete uğraması halinde bunu en yakın karakola giderek şikayette bulunma ve bunu tutanağa geçirtme hakkı bulunmaktadır. Aynı zamanda uğradığı şiddetle ilgili adli tıp kurumundan rapor alma, cumhuriyet başsavcılığına başvurma gibi hakları bulunmaktadır. Bu yasadan yararlanabilmek için, cumhuriyet başsavcılığına bir dilekçeyle başvurmak gerekir. Bu başvuruyla talep edilmese bile, yasanın uygulanması için savcılık aile mahkemesine başvurarak, gereken tedbirlerin alınmasını isteyecektir. Dilerseniz cumhuriyet başsavcılığına başvurmadan, nöbetçi aile mahkemesine başvurarak dilekçenizde yasadan faydalanmayı talep edebilirsiniz. Bu yasadan faydalanmak için, yapacağınız işlemlerden herhangi bir harç ya da masraf adı altında ücret ödemezsiniz.

Türk Ceza Kanunu:  Ceza kanunumuza göre, kadının fiziksel ya da psikolojik olarak şiddet görmesi suç kabul edilmektedir. Bu nedenle kadınlar ailenin korunmasına ilişkin yasadan faydalanırken, Türk Ceza Kanunundan da faydalanabilir. Buna dayanarak, cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulabilir. Cinsel şiddete uğramış, tecavüze maruz almış olan kadınlar bir karakola giderek, eylemi yapan kişiden şikayetçi olmalı, adli tıp kurumuna gönderilmesini talep etmelidir. Tecavüz, darp, yaralanma gibi durumların tespiti istenmelidir. Bundan sonra cumhuriyet başsavcılığına dilekçe verilmelidir. Kadının elinde bulunabilecek her türlü ispat aracı saklanarak, savcılığa bu konuda bilgi verilmelidir.

Türk Medeni Kanunu: Evlilik birliği içinde kadın ve erkeği eşit olarak kabul eden Medeni Kanuna göre kadının bazı hakları bulunmaktadır. Bunlar;

Kadın ve erkeğin 17 yaşından önce evlenememesi, sadece olağan dışı durumlarda 16 yaşını dolduranların hakim kararıyla evlenmesine izin verilmesi

Herkes evleneceği kişiyi seçme özgürlüğüne sahiptir. Zorla evlendirilmek isteyenler, cumhuriyet başsavcılığına şikayette bulunabilir.

Medeni kanunumuza göre, eş aile konutunu eşinin rızası dışında satamaz, mevcut kira sözleşmesini size haber vermeden fesih edemez. Bunun engellenmesi için, tapu kütüğüne aile konutu olarak şerh koydurabilirsiniz.

İşinizi seçme konusunda kocanızdan izin almak zorunda değilsiniz. Çocuğunuz varsa, üzerinde eşinizle aynı haklara sahipsiniz. Boşanma davası sırasında, eşinizle ayrı yaşadığınızda eşinizden yasal olarak nafaka talebinde bulunabilirsiniz. Bu davayı ülkemizin herhangi bir yerinde açabilirsiniz.

Yaşadığınız ortam nedeniyle aile huzurunuz, ekonomik koşullarınız tehlikeli bir hal aldıysa, eşinizden ayrı yaşama hakkına sahipsiniz. Ekonomik koşullarınızın korunması adına, müşterek mallarınız üzerinde eşinizin tasarrufunun kısıtlanmasını talep edebilirsiniz.

Boşanma davası ve sonrasındaki haklar: Kocanızdan kötü muamele görüyorsanız, onur kırıcı davranışları varsa, yaşamınıza kastediyorsa, eşiniz haysiyetsiz bir yaşam sürüyorsa, küçük düşürücü bir suç işlemişse, şiddetli geçimsizlik varsa, tedavi edilemez şekilde akıl hastalığı bulunuyorsa boşanma davası açma hakkınız bulunmaktadır. Kocanızdan maddi ve manevi tazminat isteyebilir, boşanmanız halinde süresiz olarak yoksulluk nafakası talebinde bulunabilirsiniz. Çocuklarınız varsa, velayetini isteyebilir, onlar içinde nafaka talebinde bulunabilirsiniz. Evlilik dışında doğan çocukların velayeti anneye aittir. Buna mahkeme kararı gerekmemektedir. Babanın bunu nüfusuna alması halinde, aynı evlilik birliğinde doğmuş gibi çocuklar miras haklarına sahip olurlar. Eşinizden ev eşyasını, çeyizlerinizi ve ziynet eşyalarınızı iade etmesi talebinde bulunabilirsiniz. Boşanma davasıyla birlikte kadının yaşamını sürdüreceği yeri, geçimi gibi konularda mahkeme tarafından gereken tedbirler alınacaktır.

İş Kanunu: Kanunumuzda cinsiyet, hamilelik, medeni hal, doğum, süt izinleri gibi nedenlerle iş akdi fesih edilemez. Geçersiz sebeplerle iş akdi fesih edilenler hem tazminat, hem de işçilik haklarının iadesi istenmelidir. Bunlar yerine getirilmediğinde, 1 ay içinde iş mahkemesine dava açılabilir. Çalışırken evlenmiş kadınlar, evlenme tarihinden itibaren 1 yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrılarak, kıdem tazminatlarını alabilir.