Fındık nerede ve nasıl yetiştirilir?

Ticari değeri açısından incelendiğinde en yüksek kar marjına sahip olan ve bu sebeple de ülkemizin tarım üretimi açısından kritik derece öneme sahip olan fındık, Huşgiller familyasına mensup olan Corylus cinsi bitkilerin ortak adıdır. Ülkemizde pek çok fındık türü yetiştirilmesine rağmen üretim boyutu ve ticari değer açısından incelendiğinde; Ağaç fındığı, Adi fındık ve Lambert fındığının en çok yetiştirilen türler arasında olduğu söylenebilir. Ülkemizin toplam fındık üretimini tek başına sırtlayan Karadeniz Bölgesi, birçok ülkeye ihraç edilen fındıklarıyla dünya çapında meşhurdur. Giresun, Ordu ve Trabzon başta olmak üzere Karadeniz’in neredeyse her yerinde fındık bahçelerine rastlamak mümkündür. Türkiye, dünyada yılda tüketilen toplam fındık miktarının yaklaşık olarak %65’ini karşılayarak açık ara dünyanın en büyük fındık üreticisi konumundadır. Dünyanın en büyük fındık yetiştiricisi olan ülkemizde Karadeniz Bölgesi ürün kalitesi ve çeşitlilik açısından bir numara olsa da, Marmara Bölgesi’nin Doğu kesimlerinde de hatırı sayılır miktarda fındık üretilmektedir.

Son yıllarda dünya genelinde bir tekel haline gelen Türkiye’nin fındık fiyatlarını düşürmesi için Ermenistan, Gürcistan ve özellikle Arjantin’de fındık yetiştiriciliğinin teşvik edilmesi söz konusudur. Yer yaştan insanın gerek enerji ihtiyacını karşılamak gerekse de sağlıklı bir yaşam sürdürmek için tüketebileceği en yararlı doğal besinlerden olan fındık, kışların nispeten ılık geçtiği ve nemli toprakları sever. Tıpkı Karadeniz’in toprakları gibi… Humuslu topraklarda çok daha iyi verim alınan fındık, bir yılda ortalama olarak 1500-2000 mt³ yağış isteyen bir bitkidir. Ülkemizde oldukça fazla çeşitte fındık yetiştirilmektedir. Ülkemizde yetiştirilen fındığın; Giresun, Tombul, Yuvarlakbadem, İncekara, Uzunmusa, Kargalak, Foşa, Mincane, Sivri, Süt, Kara, Giresun Karası ve daha da onlarca farklı çeşidi bulunmaktadır. Yaygın olarak tüketilen 20’den fazla çeşidi bilinmektedir.

Kenarları ince dişli oval bir yapıya sahip yaprakları bulunan fındık bitkisi, ortalama olarak 3-5 metre yüksekliğe sahiptir. Bazı türler 6 metrenin de üzerine çıkabilmektedir. Kışın çiçek açan bir bitki olan fındık, gübre yönünden zengin olarak topraklarda daha hızlı yetişir. Yetişme sürecinin hızlanmasına neden olan gübre ayrıca elde edilen ürünün kalitesini de doğrudan etkilemektedir. Birçok tü %50’nin üzerinde yağ ihtiva ettiğinden, kuru ve yaş olarak tüketilmesi için üretilen fındık yanı zamanda mutfak yağı eldesi için de kullanılır. Yağ sanayinin önemli hammaddelerinden olan fındık, ülkemizde fındık yağı kullanımının daha yaygın hale gelmesiyle birlikte önemi giderek artan bir yağ elde bitkisi haline dönüşmektedir. Yararları saymakla bitmeyecek kadar çok olan fındık ayrıca çikolata ve pasta sektörünün de alternatifsiz ürünlerinden biridir. Dünyanın en çok tanınan ve en kaliteli çikolataları üreten markalarının büyük bölümü, ürünlerinde Karadeniz fındığını kullanmaktadır.