Futbol nedir?
Takım sporları içinden en yaygın kabul görmüş, en popüler spor dalı olan futbol; 11 oyuncudan oluşan iki takım, iki kale ve bir futbol topu ile oynanır.
Uluslararası maçların oynandığı futbol sahasının uzunluğu 100-110 mt, genişliği 64-76 mt şeklindedir. Oyun alanı beyaz çizgilerle düzenlenir. İki kale vardır. Kalelerde iki direk arası mesafe 7,32 mt, kale üst direğinin yerden yüksekliği ise 2,44 mt’dir. Kalenin tüm direkleri aynı kalınlıkta ve en fazla 12 cm olmalıdır. Bu kalınlık kale çizgileri için de geçerlidir. Her iki kalenin önünde bir ceza alanı bulunur. Bu alanın uzunluğu 40,32 mt, genişliği ise 16,50 mt’dir. Bu alanın içinde olacak şekilde kalenin hemen önünde bir alan daha vardır ki buraya da “altıpas” ya da “kale alanı” denir. Uzunluğu 18,32 mt, genişliği ise 5,50 mt’dir. “Penaltı noktası” adı verilen ve penaltı vuruşları için uyulması gereken mesafeyi gösteren nokta, kalenin ortasından 11 mt ileride bir nokta olacak şekilde, ceza alanı içinde belirlenmiştir. Penaltı noktasının merkez nokta olduğu, 9,15 mt yarıçaplı bir daireye ait yay şeklinde ceza alanı dışında, uç noktaları ceza alanı üzerinde olan bir yay bulunur ki, buna da “ceza yayı” denir.
Futbolun kuralları Uluslararası Futbol Birliği Kurulu (IFAB) tarafından belirlenir. Uluslararası Futbol Federasyonları Birliğine ise FIFA denir.
Futbola dair kuralları içeren birçok kavram mevcuttur. Bunlardan bazıları şunlardır:
Ofsayt: Ofansta bulunan takımın oyuncusuna top atıldığı anda, o oyuncu ile kale çizgisi arasında kaleci ya da karşı takım oyuncusu dışında kendi takımından en az bir oyuncu yoksa bu duruma “ofsayt” denir ve atak sonlanır.
Korner: Topun rakip oyuncudan kendi kalesi tarafındaki köşe noktaları ve kale direkleri arasındaki bir noktadan dışarı atılması halinde, köşe noktasından ayakla serbest atış yapılır.
Taç: Topun rakip oyuncudan korner alanı dışındaki çizgilerden saha dışına atılması halinde topun çıktığı noktadan elle serbest atış yapılır.
Penaltı: Oyun içinde bir futbolcu aşağıdaki hatalı davranışlardan birini yaparsa karşı takım lehine penaltı kararı verilir ve o takım penaltı noktasından, sadece topa vuranoyuncu ve karşı takım kalecisi olacak şekilde direkt kaleye tek vuruş gerçekleştirir. Penaltıya sebebiyet veren bazı hareketler şunlardır:
- Rakip oyuncuya tekme atılması,
- Rakip oyuncuya, düşürme amaçlı çelme atılması,
- Rakip oyuncunun üstüne kasıtlı olarak atlanması,
- Rakip oyuncuya tükürülmesi,
- Rakip oyuncunun tutulması,
- Topun el ile oynanması.