G20 nedir?
Dünyanın en gelişmiş ekonomilerinin “merkez bankası” yöneticileri ile bu ekonomileri yöneten iktidarların görevlendirdiği “maliye bakanlarını” buluşturan bir organizasyon olan G20, aslında 19 ülkeden oluşan bir topluluktur. G20 grubunun son üyesi olarak Avrupa Birliği sayıldığından, bu ekonomik topluluk aslında 20’den çok daha fazla ülkenin ortak olduğu bir platformdur. Avrupa Birliğinin temsili üyeliği ile birlikte toplam sayısı 20 olduğu varsayılan bu grubu, İngilizce “The Group of 20” olarak tanındığından G20 ismini almıştır. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu G20 ülkelerinin merkez bankası yöneticileri ile maliye bakanları veya buna denk devlet yöneticileri her yıl önceden belirlenen bir ülkede bir araya gelerek, ülkelerin ortak çıkarları doğrultusunda kararlar alır.
G20 zirvesinin tarihi büyük oranda bir diğer oluşum olan G8 ile ilişkilidir. G20 zirvesinin “orijinali” olarak da tanımlanan G8, 1975 yılında dünya genelinde yaşanan petrol krizinin ardından 6 ülkenin katılımı ile G6 ismiyle kurulmuştur. ABD, İngiltere, Japonya, Almanya, İtalya ve Fransa’nın katılımı ile kurulan G6, dönemin en büyük ekonomilerinin birleşmesi ile oluşmuştu. Takip eden dönemde ABD’nin isteği üzerine bu gruba dahil olan Kanada ile zirvenin adı G7 olmuştur. Ekonomik açıdan dünyanın “süper güçlerinin” buluşma noktası haline gelen bu zirvede tek eksik olarak nitelendirilen Rusya’nın da 1997 yılında katılımı ile grup G8 adını almıştır.
G8 ülkeleri günümüzde dünya ekonomisinin yaklaşık olarak %65’ini yöneten ülkeler olduğundan, bu toplantılarda alınan kararlar tüm dünya ekonomilerini etkilemektedir. G8 zirvesinin gücü bu kadar artarken çok büyük bir potansiyel olarak nitelendirilen “Doğu Asya”, tüm bu gelişmelerden adeta habersizdi. G8 zirvesinin önemini daha iyi kavrayan Asya ülkeleri kendilerini de bu tür bir oluşum içinde görmek isteyince, ilk defa 1999 yılında G20 ile ilgili düşüncelerden bahsedilmeye başlanmıştır. İlk etapta G33 veya G26 gibi projelerden söz edilse de, ülke sayısının artışı grubun aktivitesini düşüreceğinden son olarak G20’de karar kılınmıştır. 1999 yılında yapılan G8 Köln zirvesinde ilk olarak G20 oluşumundan resmi olarak söz edilmiştir.
25 Eylül 1999 tarihinde G20 zirvesinin resmen kurulduğu ilan edilmiş ve etkinlik programının oluşturulması için ülke bakanlıkları arasında görüşmeler başlatılmıştır. 2008 yılının Kasım ayından başlayarak tıpkı G8 zirvesinde olduğu gibi yıllık olarak toplanan G20 üyesi ülkelerin maliye bakanları, dünya ekonomisinin geleceği hakkında kararlar almaktadır. Günümüzde G20 üyesi olan ülkeler; Türkiye, ABD, Brezilya, Japonya, Fransa, Arjantin, Rusya, Almanya, Hindistan, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Meksika, İngiltere, İtalya, Güney Kore, Kanada, Çin, Endonezya, Avustralya ve Avrupa Birliği‘dir. Avrupa Birliği G20 zirvesinde AB Dönem Başkanı ve Avrupa Merkez Bankası Başkanı tarafından temsil edilmektedir.