Gebelikte ne zaman doktora gidilmelidir?

Gebelik son derece önem verilmesi gereken bir dönemdir. En doğru olan gebe kalındığı andan itibaren doktor kontrolüne girilmesidir. Kadınlarda bir risk söz konusu olmadığı zaman 28 gebelik haftasına kadar periyodik olarak dörder haftada bir kontrole gidilmesi gerekir. Daha sonra 36 haftaya kadar iki haftada bir kontrole gitmeleri, bundan sonra ise her hafta kontrollerinin yapılması gerekir. Gebelikte kadınların risk açısından değerlendirilmesi her üç aylık dönemde farklı yapılır. Gebelik süresinde kadınlar ihmal etmeden hem rutin kontrollerini yaptırmalı, hem de oluşabilecek acil durumlarda doktora gitmelidir. Anne adaylarında risk faktörlerinin fazla olması halinde her belirtinin önemsenmesi ve bu doktorla paylaşılması gerekir.

Gebelik döneminde normal kontroller dışında doktora başvurmayı gerektiren durumlar nedir?

Gebeliğin ilk üç aylık döneminde

Düşük risk taşıyan gebelerde yapılan ilk muayenede ultrason tetkiki yapılmalıdır. Bu yüzden anne adaylarının gebeliğin erken döneminde doktora gitmesi gerekir. Bu tetkikin amacı kadında dış gebeliğin olup olmadığının tespiti içindir. Bundan başka çoğul gebeliklerde bu tetkik sırasında belirlenir. Bu tetkikler ve belirlemeler anne adayının gebeliğinde yapılacak takiplerin seyrini belirler. Muayenede anne adayının tansiyon ölçümü, kan grubu belirlenmesi, tam idrar kültürü ve tam kan tahlili yapılmaktadır. Bu aşamada toksoplazma ve rubella antikorlarının belirlenmesi önemlidir. Gebelikte ilk 8 haftada olacak kanamalar dış gebeliğin belirtisi olabileceği için, kanama azda olsa acilen doktora gidilmesi gerekir. Kanamadan önce çoğunlukla leğen kemiğinde hafif bir ağrı gözlenir. Bu dönemde olacak kanamalar düşük nedeniyle de olabilir. Bu aşama gebelikte düşük riskinin en yüksek olduğu bir dönemdir. Bu yüzden doktor kontrollerinin aksatılmaması gerekir.

Gebeliğin ikinci üç aylık döneminde

Bu süreçte anne adayları rutin doktor ziyaretlerinde bazı tetkikler yapılacaktır. 16 ve 18 haftalarının arasında yapılan üçlü testle bebekte down sendromu gibi risk faktörleri belirlenir. Kadınlar ilk hamileliklerinde bebeğin hareketlerini genellikle 5 ayda hissederler. Gebelik sayısının artmasıyla bu süre daha erken döneme çekilir. Bu hareketlerde farklılık hissedilirse doktora gidilmelidir. Burada renkli ultrasonografi yapılıp bebeğin iç organları ve vücut yapısı incelenir. Anne ve bebek arasındaki kan akımları kontrol edilmelidir. Normal süren gebeliklerde bu 22-26 haftalarda yapılırken, riskli gebeliklerde soruna göre zaman ayarlanır. Anne adayında çarpıntı varsa, bunun kansızlıktan olup olmadığı belirlenmelidir. Bunun yanında dâhiliye ve kardiyoloji uzmanı anne adaylarını kontrol etmeli, kalp hastalığına bağlı olup olmadığı tespit edilmelidir. Anne adayında vücudunda şişmeler olursa, bu da incelenmelidir. Normalde hormonlardaki değişim dokuların arasında sıvı tutulmasına neden olur. Rahmin büyümesiyle dolaşımın zorlaşması bacaklar ve vücutta şişmelere sebep olur. Bu şişmeler gebelik zehirlenmesinden oluşabildiğinden, doktora gidilip gereken tetkiklerin yapılması gerekir. Yapılan idrar tahlilinde protein kaybına bakılıp, anne adayının tansiyonu takip edilmelidir. Bu süreçte kadında vajinal akıntılar normal kabul edilirken, akıntının renginde koyulaşma, sarı yeşil renk ya da peynirimsi görüntü ve kötü koku olmasında bunun bir enfeksiyona işaret etmesi yüzünden mutlaka doktora gidilmeli ve tedavi ettirilmelidir. Bunlara zamanında müdahale edilmezse, rahme doğru ilerleme gösterip, suların erken gelmesine ve erken doğum riskine neden olabilir. Bunun dışında gebelerin bu süreçte acil olarak doktora gitmesini gerektiren durumlar olabilir. Bu belirtiler;

• Vajinada kanama olması
• Karın bölgesinde sertleşme ve beraberinde ağrı olması
• Vajinadan su gelmesi
• Tansiyon yükselmesi
• Şiddetli baş ağrısı
• Bacaklarda ağrı, şişme ve kızarıklık olması
• Ateşli hastalıklar
• Vajinadan iltihaplı akıntı ya da sıkça idrara çıkma isteği

Gebeliğin son üç aylık döneminde

Bu süreçte anne adaylarında hafif ve aralıklarla gelen kasılmalar olabilir. Bu kasılmalar normal kabul edilir. Doğum öncesindeki hazırlık kasılmalarıdır. Bebeğin hareketlerinde bu şekilde kasılmalar olur. Bu dönemde anne adaylarının doktor ziyaretleri sıklaşır, ancak bazı durumlarda acil olarak doktora gidilmelidir. Bunlar;

• Karın bölgesinde kasılmaların ve ağrıların olması
• Ateşli hastalıklar geçirilmesi
• Vajinadan kanama ya da su gelmesi halinde
• Bebekte hareketlerinde azalma olması
• Tansiyon yüksekliği ve baş ağrısının bir arada olması
• Görme hissinde bulanıklık
• Vücutta şişkinliklerin olması halinde, özellikle haftalık bir kilodan fazla kilo artışı olması durumunda acil olarak doktora gidilmelidir.

Gebelik normal seyrettiğinde düzenli yapılan yürüyüşler, yavaş ve temkinli yapılan yüzme, evde bisiklet çevirme ve uzman gözetiminde egzersizler doğuma yardımcı olur. Gebelerin gebelik döneminde aldığı kilolara dikkat etmesi bu dönemi daha rahat atlatmasına yardımcı olur.