Gebelikte tahmini doğum tarihi nasıl hesaplanır?
Gebelik planı genellikle çiftler tarafından bilinçli olarak yapılmaz. Çoğunlukla sürpriz gebelikler meydana gelir. Gebeliğin bilinçli olarak planlanması, bazı özel sebeplerden dolayı olur. Bunda en önemli sebep bebeğin doğum tarihinin çiftler tarafından, istenen bir döneme gelmesi içindir. Sürpriz yaşanan gebeliklerde, bebeğin doğum tarihinin tahmini olarak hesaplanması için bazı kriterler vardır. Ancak bu hesaplamalar tamamen tahmini olarak yapılır. Doğum sürecinde çok fazla sayıda etken doğum tarihine etki edebilir. Tahmini doğum tarihinin hesaplanması anne adayının bu süreçte hazırlıklarına önem vermesine ve doğuma daha bilinçli hazırlanmasına yarayacaktır.
Tahmini doğum tarihi hesaplama yöntemi
Kabul edilmiş olan normal gebelik süresi rahim içinde veya döllenme kanallarında yumurtanın döllenmesiyle birlikte 40 haftalık bir süreyi kapsar. Bu süre son âdetin başladığı tarihten sonra 40 hafta olarak değerlendirilir. Yani tahmini olarak doğum tarihini hesaplama gebeliğin 40 haftalık olmasına göre yapılır. Fakat gerçekte doğumlar 40 haftadan daha önce gerçekleşir. Doğumların olma haftaları 37 ve 40 arasındadır. Eğer gebelikte erken doğum riski varsa, doğum hesaplanan tahmini tarihten daha önce gerçekleşir. Bazı gebeliklerde ise 41 ve 42 haftalarda doğum olabilir. Gebeliğin erkekten gelen spermin kadının yumurtalıklarından atılan yumurta hücresini döllediği zaman başladığı kabul edilmektedir. Fakat gebelik yaşının hesaplaması gebe kalınan ilişkinin olduğu gün değerlendirmeye alınmaz. Dünyada hesaplamada bir standart sağlamak için, kadının son adet döneminin ilk günü gebeliğin başlangıcı olarak alınır. Hamilelik yaşının hesabında ay kullanılmaz. Gebeliğin süresi normalde, insanlarda 280 gün olarak kabul edilmektedir. Bu süreç gebelikte 40 hafta devam eden bir dönem olarak değerlendirilir. Bu yüzden tahmini doğum tarihi hesaplamasında, son adet kanamasının ilk günü dikkate alınır ve hesaplama yapılır. Bu tarih tamamen tahmini olarak yapıldığından, anne adaylarına ve doktora yardımcı olur.
Tahmini doğum tarihi nasıl hesaplanmaktadır?
Gebelerin tahmini doğum tarihini hesaplayabilmek için, Nagele yöntemi kullanılır. Bu yönteme göre son adet döneminin başladığı tarihe 7 gün eklenmekte ve bu tarihten 3 ay süre geri gidilerek kolay bir şekilde tahmini doğum tarihi hesaplaması yapılmaktadır. Bu şekilde hesaplanmış tahmini doğum tarihi, doğumun gerçekleşeceği en son tarih olarak dikkate alınır. Doğumlar ise genellikle bu hesaplanmış tarihlerden önce, yani 37 ve 40 hafta arasında gerçekleşir. Bazı durumlarda ise hesaplanan tarihten 1 hafta gecikmeli tarihte doğum gerçekleşir. Bu hesaplamalar sadece tekil gebeliklerde bu şekilde değerlendirilir. Çoğul gebeliklerin olmasında, doğumlar 40 haftalık gebelikten daha önce gerçekleşir. Bu doğumlarda süre genellikle 34 ve 37 haftalar arasında olur. Bu şekilde doğan bebekler geç preterm olarak adlandırılır.
Doğum tarihi için örnek hesaplama
Örnek 1
Son adet tarihi 10 Ocak olan bir kişinin tahmini doğum tarihi
10 + 7 = 17 Ocak
Ocak’tan 3 ay geriye gidilirse Ekim =è 17 Ekim tahmini doğum tarihi olacaktır.
Örnek 2
Son adet tarihi 5 Temmuz olan bir kişinin tahmini doğum tarihi
5 + 7 = 12 Temmuz
Temmuz’dan 3 ay geriye gidilirse Nisan=è 12 Nisan tahmini doğum tarihi olacaktır.
Tahmini doğum tarihinin bu şekilde hesaplanması için anne adayında düzenli bir adet döngüsü olmalıdır. Bu şekilde hesaplamada adet dönemleri düzensiz olan kadınlarda yapılan hesaplamalar hatalara sebep olabilir. Bu durum söz konusuysa, ultrason ölçümlerinden faydalanılmalı ve bu şekilde bebeğin tahmini doğum tarihi hesaplanmalıdır. Aynı şekilde anne adayları son adet tarihinden emin değilse, beklenmeyen şekilde yumurtlamanın daha erken ya da geç olmasında ve adet tarihinin yanlış hesaplaması gibi ihtimallerinin de düşünülmesi gerekir. Bu değerler tamamen tahminlere dayalı yapıldığından ve doğumun çeşitli etkenlere bağlı gerçekleşmesi söz konusu olduğundan, gerçek doğum tarihi arasında farklılık olabilir. Bu durumlarda risk almamak için, gebeliğin ilk 3 aylık döneminde yapılan ultrason tetkiklerinin dikkate alınarak, gerçek doğum tarihine en yakın olan tarihin belirlenmesi gerekmektedir. Bazı durumlarda tahmini doğum tarihinin yanlış hesaplanması, anne adayının bebeğin hareketlerini geç hissetmesi gibi etkiler yapabilir. Bu yüzden, her türlü alternatif değerlendirilmeli ve bebeğin sağlıklı bir şekilde doğması sağlanmalıdır.
Tahmini doğum tarihinde doğum gerçekleşmediğinde, sezaryen ile doğum ne zaman yapılır?
Doğum daha önceden hesaplandığı tarihten ya da diğer verilere göre öngörülen tarihten geciktiği takdirde, sezaryen kararı alınıp doğumun yaptırılması gerekir. Ancak sezaryen ile yapılması daha önceden planlanmış ya da böyle kararlaştırılmışsa genellikle 39 haftada yani hesaplanan doğum tarihinden bir hafta önce sezaryen gerçekleştirilir. Acil sezaryen yapılması gerekirse, bu gebeliğin herhangi bir haftasında gerçekleştirilebilir. Bu durumda tahmini doğum tarihinin bir önemi kalmaz. Önemli olan bebeğin canlı olarak doğmasıdır.