Geniz kanseri nedir?
Geniz kanseri yani tıptaki tabiriyle nazofarenks kanseri, boğazda rastlanılan kanser türlerindendir. Üç kısımdan meydana gelen boğazda yani farenkste bulunan nazofarenks burnun arka tarafında, yutağın üstünde kafa tabanında bulunan, ön tarafta burun boşluğuna, aşağı tarafta boğazda, yan bölümlerde östaki tüpüyle orta kulağa açılan bir bölümdür. Geniz kanseri bu bölgede gelişir. Diğer kulak burun boğaz sorunlarıyla benzer belirtilere sahip olduğundan dolayı, erken dönemde teşhis edilmesi zorlaşır.
Geniz kanseri nedenleri
Bu tür kanserlerin görülme sıklığı oldukça azdır. Fakat ortaya çıkış nedeni tam olarak bilinmez. Kanserin oluşumu bazı risk faktörleri tarafından hızlandırılmaktadır.
- Diyet yapma: Bilinçsiz beslenme koşulları kanser riskini oldukça arttırır. Bu sebeple diyet listelerinin gelişigüzel değil de daha özenle seçilmesi gereklidir. Mesela tuzlu, terbiyeli ve salamura besinleri çok tüketen toplumlarda bu kanser türü oldukça yaygındır.
- Virüsler: Bu kanserler Epstein Barr EBV virüsüyle ilişkilidir.
- Aile öyküsü: Aile fertlerinin içinde özellikle 40 yaş ve altında geniz kanseri olan kişilerde kanser olma riski daha yüksektir.
- Ahşap tozu: İş gereği ahşap tozuna maruz kalmak geniz kanseri riskini arttırır.
- Kronik kulak burun boğaz hastalıkları: Kronik tıkalı burun ve burun akıntısı, orta kulak enfeksiyonu ve polipler kanser riskini arttırır.
- Sigara kullanımı: Uzun süredir sigara gibi tütün ürünü kullanan kişilerdeki kanser riski oranı, sigara kullanmayanlara göre 3 kat fazladır.
Geniz kanseri belirtileri
Geniz kanseri bazı insanlarda herhangi bir belirti göstermez. Ama bazı kişilerde ise aşağıda bulunan belirtilerin 3 haftadan daha uzun süre devam etmesi durumunda mutlaka uzman bir doktora gidilmelidir.
- Boynun herhangi bir bölümünde üç haftadır geçmeyen yumru veya tümör oluşumu
- Çoğunlukla tek taraflı olan işitme kaybı
- Kulakta oluşan sıvı birikimi
- Kulak çınlaması
- Burunda yaşanan tıkanıklık
- Baş ağrısı
- Yüzün alt tarafında oluşan hissizlik
- Yutma güçlüğü
- Ses değişiklikleri, horlama gibi etkilerin yaşanması
- Çift görme sorunu; bu etki çoğunlukla kanserin göz hareketlerini etkileyen sinirlere yayılması durumunda ortaya çıkar.
Geniz kanseri taraması
Bu rahatsızlığın erken dönemlerinde daha hastalık belirtilerinin başlamasından önce test edilmesini içerir. Fakat geniz kanserinde böyle bir genel tarama testi yoktur. Bu rahatsızlık toplumda sıkça görülmediğinden dolayı, herkesin taranması maliyetli bir durum ortaya çıkarır. Bu sebeple yüksek risk altındaki bireylere tarama yapılması daha uygundur.
Geniz kanseri türleri
Nazofarenks doku katmanları değişik türde hücreler içerir. Bu farklı hücrelerden farklı kanser türleri ortaya çıkabilir. Bunların doktorlar tarafından teşhis edilmesi durumunda, tedavi aşamasında önemli bir yol alınır. Bu bölgedeki tümörler iyi huylu veya kötü huyludur.
Yassı (skuamöz) hücre kanserleri: Geniz kanserlerinin büyük bir bölümü yassı hücreli karsinomlardan oluşur. Bu düz yapıda olan cilt hücreleri burun, ağız, larenks ve boğazda uzanırlar. 3 farklı türü bulunan yassı hücre kanserine, birbirine benzeyen tedavi yöntemleri uygulanır.
Diğer geniz kanserleri: Diğer geniz kanseri türleri arasında adeno karsinoma, lenfoma, adenoid kistik karsinoma, sarkomlar ve melonomalar bulunur. Bu kanser türlerine daha az rastlanılmaktadır.
Geniz kanseri tanısı ve tedavisi
Geniz kanseri hastalarının fiziksel muayenesi sırasında geniz bölgesi endoskopla rahatça görülebilir. Hastalarda ileri aşamalarda Epstein Barr EBV virüsü için kan tahlilleri, bilgisayarlı tomografi BT, boyun ultrasonu, manyetik rezonans MR ve pozitron emisyon tomografisi PET gibi tetkiklerden faydalanılır. Kesin bir teşhis koyabilmek için lokal veya genel anestezi yardımıyla geniz bölgesinden alınan biyopsiye patolojik inceleme yapılmalıdır.
Geniz kanseri çevredeki dokulara doğru büyüyüp burun, damak, yutak ve beyne kadar bir yayılım gösterebilir. Sıçrama yapıp boyunda lenf bezlerine, akciğere ve kemik gibi alanlara yayılım gösterebilir. Tedavide cerrahi girişimler sınırlı olarak uygulanır. Cerrahi girişim biyopsi alınması ve kulakta sıvı olması durumunda tüp takılmasında kullanılabilir. Geniz kanserinin tedavisinde genel olarak kemoterapi ve radyoterapi uygulamaları yapılır.