Gerilla nedir?

Yakın tarihte de birçok örneği bulunan ve ülkeler arasında yapılan savaşların kaderini etkileyen gerillalar, düzenli bir orduya karşı savaşan zayıf kuvvetlerin mensuplarına verilen isimdir. Küçük ve genellikle yeraltında gizli bir şekilde çalışan birlikleri oluşturan gerillalar, büyük orduların lojistik desteğini ortadan kaldırmak için çeşitli yöntemlerle direniş çatışmalarına girerler. Gerilla savaşlarında büyük önemi olan lojistik, gerillaların çevre koşullarından sonuna kadar faydalanmasıyla üstünlük kazanmasını sağlar.

Tarihsel süreç içerisinde en çok Ernesto Che Guevara ile tanınan gerillalar, Küba devriminin gerçekleşmesini sağlayan en önemli güç olmuştur. Avrupa coğrafyasının tamamını derinden etkileyen 2. Dünya Savaşı esnasında Fransız gerillaların yürüttüğü stratejik direniş, Fransızca “Partizan” kelimesiyle tanımlanmaktadır. Bu nedenle Partizan  kelimesi özellikle Avrupa ülkelerinde gerilla anlamında kullanılmaktadır. Zaten gerilla kelimesi de, Napolyon Bonapart önderliğindeki Fransız ordusunun İspanyollar ile yaptığı savaş esnasında ortaya çıkmıştır. Gerilla kelimesi, İspanyolların Napolyon ordularına karşı yürüttükleri “vur-kaç” taktiğini tanımlamak için kullanılmıştır.

Tarihsel süreç içerisinde gerilla kelimesini “Gerilla Taktiği” olarak askeri bir konsepti tanımlamak için tarihte ilk defa kullanan isim de Arabistanlı Lawrence olmuştur. Adolf Hitler liderliğindeki Nazi Almanya’sının başlattığı 2. Dünya Savaşı’nda birçok Avrupa toplumunun uyguladığı gerilla taktiği, Alman ordularının lojistik destek alamamasını, köylerden erzak edinememesini, demiryollarını kullanamamasını ve hızlı bir biçimde ilerleyememesini sağlamıştır. 2. Dünya Savaşı esnasında Nazi Almanya’sının işgal ettiği Fransa, Sovyetler Birliği, Yunanistan, Ukrayna, Yugoslavya ve Bulgaristan  gibi ülkelerde yerel halkın organize olarak kurduğu gerilla birlikleri, uzun süre boyunca Nazi ordularıyla kapsamlı çatışmalara girmiştir.

Gerilla savaşının başarısının da çok büyük bir oranda yerel halkın desteğine bağlı olduğu söylenebilir. Nitekim 2. Dünya Savaşı esnasında Fransa ve Sovyetler Birliği’nde oluşturulan Partizan birliklerin tamamı, halktan gerek mühimmat gerekse de erzak anlamında çok büyük yardım almıştır. Askeri strateji açısında gerilla savaşı, savaşın yapıldığı bölgenin sahip olduğu olumsuz coğrafi şartların bir avantaja dönüştürülmesi olarak tanımlanabilir. Ayrıca gerillalar çatışmalarının sonucunda düşman ordularını yenmeyi değil, küçük zararlar vererek düşmanın azminin kırmayı ve iradelerinin zayıflatmayı amaçlamaktadır. Türkiye tarihinin en önemli dönemlerinden biri olan Kurtuluş Savaşı yıllarında Anadolu topraklarında da işgal güçlerine karşı birçok gerilla savaşı yapılmış ve yerel halkın desteği ile büyük başarılar kazanılmıştır.