Göreme Milli Parkı nerededir?
Göreme Milli Parkı ve Kapadokya Türkiye’nin dünya miras listesinde yer alan önemli tarihi değerlerinden biridir.Kuzeyde Kızılırmak, doğuda Yeşilhisar, güneyde Hasan Dağı ve Melendiz Dağları, batıda Aksaray, kuzeybatıda Kırşehir ile çevrili olan Kapadokya bölgesi Kalkolitik dönemden itibaren devamlı bir yerleşim alanı olmuştur. Buranın en önemli özelliği, Erciyes Dağı ve Hasan Dağı tüflerinin, rüzgar ve su aşındırması sonucunda meydana gelen olağanüstü kaya şekilleri ve kışın ılık, yazın serin olan ve bundan dolayı her mevsim için uygun iç iklim şartlarını taşıyan kayaya oyma mekanlardır.
Milli Park Orta Anadolu’nun Hasan Dağı-Erciyes Dağı volkanik bölgesinde yer almaktadır. Alan, platolar, ovalar, yüksek tepeler, alüvyonlarla dolmuş dere ve ırmak vadileri ve yüksek düzlüklerden oluşmaktadır. Erciyes ve Hasan Dağı’nın büyük volkanik konileri, kuzeyden Kızılırmak vadisinin bir bölümü, bazıları bazaltla kaplı olan aşınmış tüf yatakları araziye hakim durumdadır. Alan, volkanik tüften meydana gelmiş ilgi çekici manzara yapısı içerisinde Bizans Kilise mimarisi ve dinsel sanat tarihinden önemli bir döneme göstermektedir.
Göreme, bilhassa 7. ve 13. yüzyıllar arasında baskılardan kaçmaya çalışan Hıristiyanların yerleşmesi sonucu Hıristiyanlığın önemli bir merkezi haline gelmiştir. UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan yerler içinde, Göreme Milli Parkı, Karain Güvercinlikleri, Karlık Kilisesi, Derinkuyu ve Kaymaklı Yeraltı Şehirleri, Yeşilöz Theodoro Kilisesi ve Soğanlı Arkeolojik Alanı yer almaktadır.
Göreme Parkı tarihi eski yerleşim yerleri, yer altı şehirleri, kiliseler, şapeller gibi özel mekanlar ve peri bacaları gibi jeolojik oluşumlar, dinlenme ve eğlenme, turizm, gezi, eğitim gibi birçok imkanı aynı bulabileceğiniz eşsiz milli parklarımızdan biridir.
Milli Park alanına batı ve güney yönünde Ankara-Adana karayolu, Niğde veya Aksaray’dan Nevşehir’e kadar ulaşan karayolu, doğu ve kuzeydoğudan Kayseri’den Avanos’a veya Ürgüp’e gelen karayolu ile ulaşılmaktadır. Ulaşım son derece kolaydır.
Ayrıca alan içerisinde, Ürgüp, Üçhisar, Avcılar, Çavuşini, Yeni Zelve yerleşim alanları, Göreme’nin geçmişteki kültürüne uygun tarım ve köy hayatını yansıtan tarihi ve doğal bütünlüğü sağlayan alanlardır. Göreme’nin benzersiz jeomorfolojik oluşumu, estetik manzara yapısı ile tarihi ve etnolojik yapısı Milli Parkın zenginliğinin işaretleridir. Göreme ve Kapodokya Milli Parkı, 6 Aralık 1985 tarihinde doğal ve kültürel varlık olarak Dünya Miras Listesi’nde yer almıştır.
Ana ulaşım yollarına uzaklığı ve engebeli bir alan olmasından dolayı gizlenmek isteyen ya da dini inzivaya çekilmek isteyenler için uygun korunma yeri olmuştur. Manastır hayatı 3. yüzyıl sonları ile 4. yüzyıl başlarında başlamış ve hızlı bir şekilde yayılmıştır. Manastırlar, kiliseler, şapeller, yemekhaneler ve keşiş hücreleri, depo ve şarap yapım yerleri bulunan yerler oyulmuş ve duvar resimleri ile süslenmiştir.
Günümüzde her yıl yaklaşık olarak bir milyon kişi tarafından ziyaret edilen bölgenin en önemli kiliselerinden olan Tokalı Kilisesi’de, Iccrom’un katkıları ile başlatılan duvar resimleri restorasyonu 1980’li yıllarda tamamlanmış, aynı türdeki çalışmalar 1981 yılında Karanlık Kilise’de başlatılmıştır. Yapılar için yürütülen koruma çalışmaları Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve uluslar arası kuruluşların işbirliği ile yürütülmektedir. İçi benzersiz duvar resimleriyle bezeli yüzlerce eseri barındıran bölgede, doğal yapının ve tarihi eserlerinin korunmasından Kültür, Turizm, Tarım ve Orman bakanlıkları sorumludur. Bu bağlamda, yapılaşma konusunda yasal düzenlemeler yapılmış ve kesin sınırlamalar getirilmiş ve mevcut yapıların korunabilmesi için yönetmelikler çıkarılmıştır. Bu alanın içine Göreme ve yakın çevresi dışındaki Avcılar ve Çavuşin’de dahil edilmiştir. Bütün koruma ve iyileştirme önlemlerine rağmen, su, doğal erozyon ve depremler kilise ve şapellerle içlerindeki duvar resimleri için büyük bir tehdit oluşturmaya devam etmektedir. Bilhassa güçlükle ulaşılabilen kesimlerde tahribat daha çok dikkat çekicidir.