Güller Savaşı nedir?

Lancester ve York hanedanları arasında 15. asrın ikinci yarısında İngiltere tahtı için yapılmış olan bir dizi savaşlardır. Güller Savaşı ismini York hanedanının arması olan beyaz gül ile Lancester hanedanının arması olan kırmızı gülden almaktadır.

Soylular arasında devleti ele geçirmek amacı ile başlayan ve 30 yıl gibi uzun bir süre devam eden bu savaşlarda soylular kendi kendilerini büyük ölçüde yok etmişlerdir. Güller Savaşı neticesinde soyluların İngiltere yönetimindeki mutlak egemenliği sona ermiştir. İngiltere kralı III. Edward yönetimini güçlendirmek amacı ile çocuklarını ve torunlarını soylu ailelerin çocukları ile evlendirmiştir. Oysa bu evlilikler İngiltere tahtı üzerinde hak iddia eden rakip hanedanların ortaya çıkmasına sebep olmuştur.
Hanedanlar arasındaki mücadele III. Edward’ın torunları olan Lancester hanedanından IV. Henry ile York hanedanın taht üzerindeki iddiaları devam etmiştir. 1453 yılında Kral IV. Henry’nin delilik nöbeti geçirmiş olması ve ülkeyi idare edemez duruma gelmesi ile York hanedanının taht üzerindeki istekleri alevlenmiştir. Ancak ne var ki kraliçe olan Henry’nin karısı Anjou’lu Margaret ve çevresi yönetimi bırakmak niyetinde değildi. Aralarındaki düşmanlığın giderek artması ile 1455 yılında St. Albans’ta ilk savaş parlak vermiştir. Lancesterliler’in mağlup olmasına karşın Yorklular krala bağlılık yemini ettiler ve aralarında birkaç yıl devam etmiş olan gergin bir barış süreci yaşanmıştır.

Bu dönemde yani 15. asırda İngiltere sadece yün üreten bir ülke durumundan çıkıp dokuma sanayisini kurmakta idi. Ama güçlenmiş olan sanayici ve tüccarlar ülke yönetiminde çok fazla söz sahibi değillerdi. Soyluların kendi aralarındaki bu savaşta gelişkin güney bölgelerinin sanayici ve tüccarları York hanedanını geri kuzey bölgelerinin feodal beyleri de Lancester hanedanını desteklemekteydi. Bu savaş halkı çok fazla ilgilendirmiyordu.

Önemli soylu beylerden biri olan Warwick kontunun desteklemiş olduğu tarafın savaşı kesin olarak kazanmasını sağlayacak güçlü bir ordusu bulunuyordu. 1460 yılında Warwick kontunun desteği ile York dükü IV. Edvard olarak taç giymiştir. IV. Edvard Warwick kontunun askeri gücünden de yaralanarak Yorkshire’deki Towton’da Kraliçe Margaret’in kuvvetlerini yenmeyi başarmıştır. Kraliçe, VI. Henry ve oğlu İskoçya’ya kaçmışlar ve İngiltere’nin yönetimi böylece IV. Edvard’ın eline geçmiştir. Ancak ne var ki kral ile arasında baş gösteren çelişkiler ve sarayda etkisinin azalması Warwick’i Edvard’a karşı ayaklanmaları desteklemeye itmiştir. Bunun üzerine kral Warwick’i hain ilan etmiştir.

İngiltere’den kaçan ve sonunda kraliçe Margaret’in kuvvetlerine katılan Warwick’in yardımı ile VI. Henry 1470 yılında yenide tahta oturmuştur. Hollanda’ya kaçmış olan Edvard ise bir sonra ülkesine geri dönmüştür. Barnet’teki savaşta Warwick öldürülmüştür. Hemen arkasından Kraliçe margaret’in ordusu Gloucester’deki Yewkesbury!de kesin bir yenilgiye uğramıştır. Kraliçe tutsak edilmiş ve oğlu öldürülmüştür. Lancesterli soyluların çoğu ya savaş esnasında ya da savaştan sonra idam edilmiştir. Tutuklanmış olan VI. Henry’nin cesedi hapsedilmiş olduğu Londra Kulesi’nde bulunmuştur. Böylece Edvard tahtını sağlama almıştır.

1483 yılının nisan ayında Edvard öldüğü zaman 12 yaşında olan oğlu V. Edvard olarak tahta geçmiştir. Aradan iki ay geçmeden amcası III. Richard onu tahttan indirerek krallığını ilan etmiştir. Bu olay York yanlısı birçok kişiyi tedirgin etmiştir. III. Richard’a karşı olan York yanlıları Lancester yanlıları ile birleşerek sürgünde bulunan Henry Tudor’u başa getirmek üzere harekete geçmişlerdir. 1485 yılında Bosworth Field’de III. Richard yenilgiye uğramış ve Henry Tudor tahta geçmiştir. VII. Henry olarak İngiltere tahtına geçmiştir. Böylece 1455 yılından beri devam eden Güller Savaşı sona ermiştir.