Gümüş nedir, nasıl yapılır?

Altın ve bakır gibi madenlerden daha sonra keşfedilmiş olduğu tahmin edilen gümüş, bilinen insanlık tarihinin çok eski zamanlarından bu yana insanoğlu tarafından birçok farklı amaç uğrunda işlenmektedir. Günümüzde olduğu gibi geçmişte de altın gümüşten daha değerli olsa da, kullanım açısından incelendiğinde gümüşün çok daha geniş bir alana yayılmış olması ve daha kolay bulunması bu madenin daha fazla kullanılmasına sebep olmuştur. Periyodik Cetvelde Latince Argentum ifadesinin kısaltması olarak “Ag” simgesiyle gösterilen gümüş, parlak bir dış görünümüne sahip olan metal özellikli bir elementtir. Sünek bir metal olduğu için insanoğlu tarafından kolaylıkla eritebilen ve dövülerek şekil verilebilen gümüş, yüksek iletkenliği sayesinde elektrik devrelerinde de kullanım için oldukça uygundur. Zira şaşırtıcı gibi görünse de, sadece bir gram ağırlığındaki saf gümüş ile 2 kilometre uzunluğunda bir tel yapılması mümkündür…

Binlerce yıl öncesinde yaşayan insanlar gümüşün nasıl oluştuğunu ya da işlenerek nasıl saf hale getirileceğini düşünmeden, dünyanın çeşitli yerlerinde bulunan doğal gümüş yataklarından az miktarda olsa gümüş elde ediyordu. Çok nadir olarak doğada saf denebilecek halde bulunan gümüş genellikle altın, bakır ve cıva gibi yabancı elementlerle alaşım oluşturmuş halde bulunmaktadır. Arkeologlar yaptığı incelemelerde Kuzey Amerika’dan Kuzey Avrupa’ya birçok farklı bölgede insanoğlu tarafından işlenen ve çok büyük miktarlarda gümüş bulmayı başarmıştır. Geçmiş dönemde yaşayan insanlar gümüşü doğal olarak elde ederek kullanabiliyor olsa da günümüzün şartları düşünüldüğünde kaynakların daha verimli şekilde kullanılması ve gümüşün de saf olarak elde edilmesi gerekmektedir. Gümüş eldesi için kullanılan en yaygın yöntem ise kurşunla karıştırmadır.

Doğada Arsenik veya Antimonla karışmış halde küçük gümüş cevherleri bulunduğu gibi bugüne dek bir seferde 8 tonluk tek bir külçe çıkarıldığı da olmuştur(İspanya, 1860). Elde edilen gümüş külçelerinin diğer yabancı maddelerden ayrılması için gümüş cevheri kurşunla birlikte yüksek sıcaklık veren fırınlarda eritilmektedir. Saf gümüş elde etmek için kullanılan en yaygın yöntemlerden biri olan bu uygulama, gümüş kurşun karışım elde edilmesini sağlar ki, sonrasında gümüş ile kurşunun birbirinden ayrılması daha da kolay bir hale gelir. Saf gümüş elde etmek için ayrıca “Amalgama” denen farklı bir yöntemde kullanılmaktadır. Elemental gümüş elde için tercih edilen bu yöntemde gümüş cevheri dövülerek bir macun kıvamına getirilir ve sonrasında bu karışım cıva ve tuzla işlenerek saf gümüş elde edilir. Element olarak incelendiğinde bakıra benzer pek çok özelliği bulunmasına karşın gümüşün mekanik kuvvete karşı olan mukavemeti çok düşüktür. Yüksek oranda ısı ve elektrik iletkenliğine sahip olmasına karşın yüksek maliyeti sebebiyle yaygın bir biçimde devrelerde kullanılmamaktadır.