Güneş lekeleri neden olur?

Güneş lekeleri koyu ten rengine sahip kişileri daha fazla etkileyen kahverengi renkteki lekelerdir. Bu lekeler genellikle yanaklarda, alın, üst dudak bölgesi, çene, burun, kollar ve boyun gibi güneşe daha fazla maruz kalan yerlerde ortaya çıkar. Bu lekelerin meydana gelmesi kişilerde estetik açıdan sorun haline gelebilir. Güneş lekelerinin oluşmasında çok sayıda etken rol almaktadır. Ancak bunların en önemlisi kişilerde genetik yatkınlık ile ultraviyole ışınların etkisine girmektir. Bu faktörlerin dışında hamilelik, kozmetik ürünlerin kullanımı, doğum kontrol hapları, bazı ilaçların kullanımı ve guatr hastalığı sayılabilir. Güneş ışınlarının ciltteki etkisi sadece lekelerin oluşmasıyla etkili olmaz. Aynı zamanda ciltte oluşan lekelerin renklerinin daha fazla kararmasına neden olabilir. Hamilelik döneminde oluşan lekeler pigmentasyon olarak adlandırılır. Bunlar tedavi edilmezse, kalıcı bir hale gelir. Çünkü bu lekelerin kendiliğinden iyileşme özelliği bulunmaz. Bu lekelerin güneşten kaynaklanan leke olup olmadığı dermatologlar tarafından belirlenerek, tedavi edilebilir. Bu lekelerin en kısa sürede tedavi edilmesi daha kolay yok edilmesini sağlar.

Güneş cilde nasıl etki eder?

Güneş yanığı cildin yaşlanması ve cilt kanseri gibi ciltteki bazı değişimlerin sebepleri arasındadır. UV ışınların ciltte olan melanin, DNA ve hemoglobin gibi etkenler tarafından emilmesi yüzünden kromoforlarda hasar oluşur. UV-B üst ciltte olan melanin ve DNA ile emilip, ciltte güneş yanığına sebep olur. UV-A alt ciltte damarlarda bulunan hemoglobine bağlanır. Burada olan kimyasallar kolajen ve elastik liflere zarar vererek, cildin yaşlanmasında etkili olur. Cildin su toplaması ve cilt soyulması olduğunda, güneş ciltte daha fazla hasar oluşturur.

Güneş lekeleri nasıl tedavi edilir?

Lekelerin tedavisine başlamadan önce, doktor tarafından wood ışığı denilen özel bir ışıkla ciltte oluşan lekelerin incelenmesi yapılmaktadır. Bu inceleme sırasında lekelerin cildin hangi tabakasında olduğu ve derecesi belirlenmektedir. Bu incelemelere göre kişiye uygulanan tedavi yolları tespit edilmektedir. Bu lekelerin tedavi edilmesi genellikle uzun bir sürede olur. Kişinin hamile olması ya da emzirme döneminde olması durumunda, buna uygun kremler kullanılmalıdır. Bu dönemde kişilerin güneşe çıkmaktan sakınması, güneşe duyarlılık yapan ilaçları kullanmaması ve kozmetik ürünlerde daha dikkatli olması gerekir. Güneşten korunabilmek için en az 15 korunma faktörlü olan, hem UV-A, hem de UV-B koruması olan dört mevsim kremlerin kullanılması gerekir.

Tedavi sırasında kullanılan kimyasal soyucuların içinde, hidrokonon, azeleik asit, tretinoin ve kojik asit içeriği olan ürünler kullanılmaktadır. Bunlar kullanıldığında bu tedavi uzun süre alabilir. Kimyasal peeling uygulaması güneş lekelerinde oldukça etkili olur. Buna sebep cildin üst tabakasının soyulması yüzünden lekeye sebep olan melanin pigmenti kaybedilmesidir. Bu tedavi sırasında derin peeling yapan ürünler yan etkileri olmasıyla nedeniyle tercih edilmez. Bunların yerine alfa hidroksi asitler, beta hidroksi asitler, fenol ve salisilik asitler kullanılmaktadır. Kimyasal peelinglerle beraber tropikal kimyasal soyucular tercih edilir. Bu ürünler 3-8 seans uygulanıp, tedavi tamamlanmaktadır. Kişilerde olan yan etkiler arasında ciltte kızarıklık, hassasiyet ve kabuklanma gelmektedir. Bu yan etkiler 3-10 gün içinde kendiliğinden gerileme gösterir.

Dondurma tedavisi olarak tanımlanan kriyoterapi yöntemi sırasında, likit nitrojen ya da karbondioksitle tedavi uygulanmaktadır. Bu seansların sayısı lekelerin derecesine göre değişmektedir. Bu tedavi pigmentasyonları azaltıcı etki yapar. Lazer tedavisinde ise, dirençli lekelere karşı daha fazla olumlu etki görülür. Bu tedavinin yan etkilerinde ise ağrı, kaşıntı, yanma, morarma ve kabuklanma görülebilir. Lazer tedavisiyle tek seansta bile sonuç almak mümkündür.

Güneş lekeleri için kullanılan kremler

Güneş lekelerinin tedavisi sırasında genellikle ilaçlar krem şeklinde kullanılır. Bu ilaçların tedavide farklı mekanizmalarıyla etkisi bulunmaktadır. Bu etkiler arasında;

• Renk maddesinin yani melanin oluşumunda etkili olan tyrosinase enzimini baskılamak
• Renk maddesinin yani melanin melanositlerden diğer hücrelere geçişi engellenmek
• Renk hücreleri melanositlere zarar vermektedir
• Cildin yenilenmesini sağlarlar

Güneş lekelerinden korunma yolları

• Güneş ışınlarının dik olarak geldiği 11:00 ve 15:00 saatleri arasında dışarıda kalmamak
• Güneşe çıkmadan en az yarım saat önce cilde koruyucu krem sürülmeli ve bu uygulama 2 saatte bir yeniden yapılmalıdır.
• Güneş için UV koruyuculu gözlük, şapka ve giysiler kullanılmalı
• Günde en az 8 bardak su içilmelidir
• Antioksidan içeriği olan nemlendirici kremler kullanılmalıdır
• Antioksidan, mineral ve vitamin içeriği olan gıdalar tüketilmelidir
• Yılın her döneminde cildin UV ışınlardan korunması gerekir.