Gürültü kirliliği nedir?

İnsanlar kadar diğer canlıların da yaşamını büyük oranda etkileyen gürültü kirliliği, yaşamın dengesini bozduğu için ciddiye alınması gereken bir sorundur. Ses kirliliği olarak da bilinen gürültü kirliliği insanlardan kaynaklanabileceği gibi bazı makinelerden ve hatta hayvanlardan dahi kaynaklanabilir. Her ne kadar farklı kaynakları olsa da günümüzde dünya üzerinde görülen en yaygın gürültü kirliliği, motorlu taşıtlar nedeniyle oluşan yüksek sestir. Bu nedenle dünyanın farklı bölgeleriyle ilgili bir genelleme yapılması gerekirse gürültü kirliliğinin büyük oranda ulaşım yollarından kaynaklandığı söylenebilir.

Ulaşım sektöründe kullanılan taşıtların tamamı motor ile çalıştığından bu yüksek sesin de yaratıcısı, ulaşım araçlarının motorlarıdır ve bu sıralamada birinci sırayı tartışmasız uçaklar almaktadır. Kent yaşamının bir parçası olan insanların maruz kaldığı en büyük gürültü kirliliğinin nedeni olan uçaklar, aslında “yanlış şehir planlamacılığı” nedeniyle oluşmaktadır. Ayrıca demiryollarının da gürültü kirliliğine olan katkısı yadsınamaz derecede büyüktür. Ülkemizde de yaşam alanları ile endüstriyel üretim alanlarının birbiriyle iç içe geçmesi, insanların gürültü kirliliği ile birlikte yaşamasının en büyük nedenidir.

Sanayi ile yerleşim alanlarının doğru şehir planlamacılığı ile birbirinden ayrılması gerekirken bunun tam aksine iç içe geçmiş halde gelişmesi, bir zaman sonra devasa hale gelen bu grupların birbirinden ayrılmasını çok zor bir hale getirmektedir. Sanayi tesislerinde kullanılan ağır iş makineleri çok yüksek ses üretebildiğinden, bu alanların yakınlarında yaşayan insanların da gürültü kirliliğine maruz kalmama gibi bir şansı ne yazık ki olmamaktadır. Yapılan tüm bilimsel araştırmalar, gürültü kirliliğinin insan sağlığı üzerinde olumsuz etkileri bulunduğunu göstermektedir.

Ülkemizde de yaygın bir sorun haline gelen araba alarmları dahi gürültü kirliliği nedenleri listesi içerisinde alınmıştır. Farklı çevresel etkilere tepki veren araba alarmları, araç sayısı kontrolsüz bir şekilde ticari pazarı beslemek için arttığından kontrol altına alınamamakta ve bunun da bir sonucu olarak araç alarmları büyük bir gürültü kirliliği nedeni haline dönüşmektedir. Sağlık açısından birçok zararları olan gürültü kirliliği, ayrıca insan psikolojisi üzerinde de büyük etkiler yaratmakta ve çeşitli davranış bozukluklarının bizzat sebebi olmaktadır.

Gürültü kirliliği nedeniyle birçok insanda aşırısı sinir hali gözlemlenebildiği gibi hipertansiyondan yüksek strese kadar oldukça geniş bir yelpazeye yayılan sorunlar da görülebilir. Ayrıca yapılan bazı bilimsel araştırmalar gürültü kirliliğinin saldırganlığı da tetiklediğini göstermekle beraber kulak çınlaması, işitme kaybı ve uyku bozuklukları gibi farklı problemlere de neden olabilmektedir.