Habitat nedir?

Dünya üzerinde yaşamını sürdüren tüm organizmalar, habitat adı verilen bir yaşam alanı içinde varlığını sürdürür. Canlı organizmaların yaşadığı ve gelişimini tamamladığı çevre manasına gelen habitat, fiziksel olarak tanımlanarak incelenebilen ve sınırları belirlenebilen alanlardır. Habitat kavramı üzerinde araştırma yapılan canlı türüne gre değişiklik göstermekte ve bu nedenle de çok küçük alanları ifade edebileceği gibi oldukça geniş ortamlar için de kullanılabilmektedir. Yeryüzünün yalnızca belirli bir bölgesinde yaşamını sürdüren ve kendisinden başka diğer hiç bir canlı türünün bulunmadığı organizmayı inceleyen bilim insanı, bu organizmanın yaşadığı çevreyi özel bir habitat olarak tanımlayabilir. Yalnızca belirli organizma türlerine özel olan habitatlar olduğu gibi, yüzlerce organizmanın birlikte yaşadığı ortak habitatlar da bulunmaktadır.

Hava, su veya toprak parçalarına ait alanlar belirli organizmalar için habitat olabilir. Balıkların doğduğu, geliştiği ve yaşamının sonuna kadar kaldığı ortam okyanuslar ve tatlı su kaynakları olduğundan, balıkların habitatı da tatlı ve tuzlu su alanları olmaktadır. Ancak insanların kalın bağırsağında yaşamını sürdüren mikro organizmalar için habitat, bizzat insan vüdunun kendisi ya da insan boşaltım sistemine ait olan ve kalın bağırsak adı verilen organdır. Bir deve için habitatın içinde yaşadığı çöl olduğu düşünülebilirken, söz konusu bir kartal olduğunda tanımlanan habitat gökyüzü de olabilir. Bilim tarihi boyunca etkili olan Avrupa kökenli bilim insanları kendilerine ata olarak Antik Yunan medeniyetini kabul ettiğinden bilimsel tabirlerin oldukça büyük bir bölümü Latince kökenlidir, tıpkı Habitat gibi… Habitat Latince “canlının doğal yaşam alanı” manasına gelir.

Kanada’da 1978 senesinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Habitat 1 Toplantısı ile dünya genelinde kullanılmaya başlanan habitat kelimesi, bu tarihten sonra giderek daha fazla kabul görmüş ve ülkemizde olduğu gibi dünya genelinde toplumların sözlüğüne eklenmiştir. Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı’nın da takip eden dönemde yapılması ve bu programın “UN Habitat” olarak anılması, doğal yaşam alanı manasına gelen bu bilimsel tabirin toplumlar tarafından daha da benimsenmesini sağlamıştır. Dünya gezegeninde varlığını sürdüren ve aralarında insanoğlunun da bulunduğu tüm canlı türlerini kapsayacak bir habitat tanımlaması yapmak gerekirse, bu habitat bizzat dünyanın kendisi olacaktır.