Hafız Esad kimdir?
Suriye’nin en önemli devlet başkanlarından biri olan ve döneminde uluslararası siyaset arenasında Suriye odaklı pek çok gelişme yaşanmasıyla adından medyada çok söz edilen Hafız Esad, 1971 yılında başladığı Suriye devlet başkanlığı görevini 2000 yılında yaşamını yitirene dek sürdürmüştür. 1955 yılında Humus Askeri Akademisi’nden pilot olarak mezun olan Hafız Esad, 1958 yılında yüksek eğitim almak üzere Sovyetler Birliği’ne gitti. Sovyetler Birliği’nde havacılık üzerine aldığı yüksek eğitimin ardından hava filosu komutanlığı görevine başlayan Esad, daha sonraki dönemde ordudan ihraç edilmesine neden olacak politikalar yürüttü.
Dönemin en büyük uluslararası konularından biri olan Suriye’nin Birleşik Arap Cumhuriyeti’nden çekilmesine karşı çıkan Hafız Esad, bu tutumu nedeniyle 1961 yılında Suriye ordusundan ihraç edilmiştir. Ordudan ihraç edilmesinin ardından politik söylemlerini daha yüksek sesle ifade eden Esad, Suriye Baas Partisi’nin askeri kanadını oluşturan bir gruba dahil olmuştur. 2 yıl sonrasında Baas Partisi liderliğinde gerçekleşen Suriye darbesinde kilit rollerden birini üstlenen Hafız Esad, 1965 yılında yeniden Suriye ordusuna dahil oldu ve Hava Kuvvetleri Komutanlığına getirildi. 1966 yılında Suriye içindeki siyasi ilişkilerini daha da geliştiren Hafız Esad, Savunma Bakanı görevini üstlenmiştir.
Suriye Savun Bakanı olduktan sonra Baas Partisi’nin en önemli isimlerinden biri haline dönüşen Hafız Esad, iktidar olmak için büyük çaba gösterdi. Bu dönemde Ürdün’de meydana gelen iç savaşa da müdahale edilmesi gerektiğini savunan Esad, 13 Kasım 1970 yılında düzenlenen darbenin de mimarlarından biri oldu. Hafız Esad’ın büyük rol oynadığı 1970 darbesinin ardından Suriye genelinde yeni bir iktidar arayışı hakim oldu. Nitekim darbenin ardından 1971 yılının Mart ayında yapılan halkoylaması ile Hafız Esad Suriye devlet başkanlığına seçildi. Aynı zamanda Baas Partisi’nin genel sekteri de olan Hafız Esad, bu dönemden ölümüne kadar geçen 29 yıl boyunca Suriye devlet başkanlığı görevini sürdürmüştür.
Arap dünyasının uluslararası arenada geri planda kaldığını düşünen Hafız Esad, Suriye devlet başkanlığı görevini üstlendikten sonra uluslararası ilişkileri geliştirmek adına birçok çalışma yaptı. Arap ülkeleriyle sıkı temaslar kuran ve Suriye’yi Arap dünyasının lideri yapmak isteyen Hafız Esad, Irak yönetimi ile fikir ayrılıklarına düştü. Ekim 1973 tarihinde İsrail’e savaş açtığını ilan eden Mısır yönetiminin yanında yer alan Hafız Esad, daha sonraki dönemde Mısır hükümetiyle fikir ayrılıklarına düştü. 1980 yılında Sovyetler Birliği ile 20 yıl sürecek bir barış anlaşması imzalayan Hafız Esad, Sovyetler yanlısı politikaları nedeniyle birçok ülke tarafından eleştirildi. Filistin Kurtuluş Örgütü ile ilişkilerini güçlendirirken bir yandan da Sovyetler Birliği ile teknoloji ve silah modernizasyonu ile ilgili anlaşmalar imzalayan Hafız Esad, 1990’lardan itibaren ülkemiz ile Suriye arasında yaşanan su sorunu nedeniyle de eleştirildi. Son dönemlerinde terör örgütü PKK’ya destek verdiği için Türkiye tarafından keskin bir dille eleştirilen Hafız Esad, 10 Haziran 2000 tarihinde yaşama gözlerini yumdu ve koltuğunu oğlu Beşar Esad’a bıraktı.