Hafıza kaybı neden olur?

Hafıza kaybı kişilerde muhakeme, algılama, soyutlama, karar vermek, planlamak, organize etmek, dikkati sağlamak, inisiyatif kullanmak gibi zihinsel faaliyetlerden bir tanesi olan hafızada bir takım bilgileri hatırlama yeteneğinin ortadan kalma durumudur. Bu sorun farklı hastalıkların etkisiyle ortaya çıkabilir. Hafıza kaybı beyinde şakak bölümlerinde, prontal bölgelerde ve bu bölgeleri etkileyecek olan hastalıklarda meydana gelebilir. Hafıza kaybı beynin algılamasını, muhakemesini ve yargılama gibi fonksiyonlarını da etkileyebilir.

Hafıza kaybı belirtileri nelerdir?

Bu sorun ilk başlarda hafif şekilde, hastaların kendisinin bile fark edemeyeceği bir şekilde başlar. Hastalar daha önceden bildiği tanıdığı muhiti bile bulmakta zorluk yaşar, eşyaların yerini bulmakta zorluk çekebilir. Hafıza kaybıyla beraber diğer fonksiyonlarda da değişimler oluşabilir. Ayrıca kişilerde bir tür depresyona girme gibi bir durumda söz konusu olabilir. Bu nedenle hasta yakın çevresindeki kişilerle ve ailesiyle sorunlar yaşayabilir.

Hafıza kaybı ve unutkanlık arasındaki fark nedir?

Unutkanlık durumunda sadece bellek etkilenmez, bundan başka zihinsel yetilerde bozulmalar, davranış bozukluğu, psikolojik etkiler, halüsinasyon gibi etkileşimlerde olur. Hastalarda günlük yaşamında daha önce yaptıklarını yapamama, kullandığı cihazları kullanamama ve malzemeleri bile unutma etkisi görülür.

Hafıza kaybına sebep olan hastalıklar nelerdir?

Vücutta oluşan tümörler, çeşitli enfeksiyon hastalıkları ve beyin damar hastalıklarının hafıza kaybını tetiklediği bilinir. Bazı hastalarda hafıza sorunları demans adındaki rahatsızlığın parçası olarak oluşabilir. Bu durumda hafıza kaybı dışında, diğer zihinsel yetilerde bozulmalar eşlik etmektedir.

Hafıza kaybı türleri nelerdir?

• Anterograd hafıza kaybı durumunda yeni olayların uzun süreli hafızaya aktarılamama sorunu oluşur.
• Travmatik hafıza kaybı genellikle baş yaralanmasıyla yaşanır. Bunların etkisi genellikle geçici olur.
• Disosiyatif hafıza kaybı durumunda duygusal ya da psikolojik travmalar yüzünden belleğin uzun süreli bastırılması hali vardır.
• Korsakov sendromu durumunda ise, uzun süre alkol kullanımı hafıza kaybına sebep olmaktadır.
• Laküner hafıza kaybı durumunda belli bir olay üzerinde etkili hafıza kaybı oluşur.
• Disosiyatif füg durumunda geçici ve psikolojik travma sonucunda hafıza kaybı olur.
• İnfantil hafıza kaybında kişiler çocukluk döneminde olanları hatırlayamaz.
• Global hafıza kaybında tam hafıza kaybı durumu söz konusudur. Bu bir travmatik olay sonrasında meydana gelmiş olan savunma mekanizması olarak kabul edilmektedir.
• Posthipnotik hafıza kaybında hipnozda olan olayların unutulması ya da eski anıların tekrar hatırlanamama durumu oluşur.
• Psikojenik hafıza kaybında beyin yaralanması, fiziksel travma ya da hastalık dışındaki psikolojik sebepler yüzünde oluşan bir durum söz konusudur.
• Kaynak hafıza kaybı durumda ise, kişi belli bir anıyı hatırlamaktadır fakat bunun hangi kaynaktan geldiğini hatırlayamaz.

Hafıza kaybının kalıcılığı nasıl belli olmaktadır?

Belli bir sürenin geçmesinin ardından ve doktor tarafından gerekli araştırma yapıldıktan sonra teşhis konulabilir. Bunun altında yatan hastalığın tedavisi son derece önemlidir. Bu hastalığın iyileşmesi mümkün olmazsa, hafıza kaybının iyileşmesi beklenmez. Ancak bunun dejeneratif hastalık olması halinde tedavi edilebilir. Burada doktorun koymuş olduğu tanının önemi büyüktür. Bu durumda hafıza kaybının kalıcılığı belli olabilir.

Geri dönüşümlü hafıza kaybının sebepleri nelerdir?

Genellikle tıbbi sorunlar kişilerde hafıza kaybına ya da bunama benzeri diğer semptomlara sebep olabilir. Bunların çoğunun tedavi edilebilir olması yüzünden, geri dönüşümlü hafıza kaybı giderilebilir. Buna sebep olabilecek etkenler ise;

• Bazı ilaçlar
• Hafif kafa travmaları ve yaralanmalar
• Depresyon ve ruh sağlığı sorunları
• Alkolizm
• B12 vitamini eksikliği
• Hipertiriodizm
• Beyinde olan tümörler

Hafıza kayıplarından şikâyetçi olunması halinde, hemen doktora gidilmesi gerekir. Bu durumda hafıza bozukluğunun derecesini belirlemek için bazı testler yapılır ve buna sebep olan etken belirlenebilir.