Halide Nusret Zorlutuna kimdir?

Halide Nusret Zorlutuna 1901 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Erzurumlu Zorluoğullarından gazeteci Mehmet Selim, sonraki adı ile Avnullah Kâzımî Bey’dir. ünlü gazetecilerden Süleyman Tevfik Özzorluoğlu ise Zorulutuna’nın amcasıdır.Zorlutuna yazar Emine Işınsu’nun annesi ve Pınar Kür’ün teyzesidir.

Avnullah Kazimi Bey, 1908 yılında “Fedekeran-i Millet Cemiyeti” adlı bir siyasi parti kurup muhalefete başladığından dolayı İttihat ve Terakki Partisi tarafından yıllarca sürgün ve zindan hayatı yaşamak zorunda bırakılmıştı. Bundan dolayı Halide Nusret çocukluğunda babasını pek fazla görememiştir. Avnullah Bey bir süre siyasetten çekilmiş ve Kerkük’te mutasarrıf olarak görevlendirildiğinden dolayı ailece Kerkük’e gitmişler. Halide Nusret Zorlutuna bu dönemde özel hocalardan ders alarak Arap ve İran dillerindeki bilgisini geliştirdi.
Zorlutuna Kerkük’teki çocukluk yıllarını “Bir Devrin Romanı” adlı anı kitabında anlatmıştır. Aile, Birinci Dünya Savaşı’nın başladığı sırada İstanbul’a dönmüş ve Halide Hanım Erenköy Kız Lisesi’ne devam etmiştir. Bu okulda öğrenimine devam ederken babası vefat etmiştir. Babasının ölümü üzerine “Ağlayan Kahkahalar” adlı yazısı yazmış ve bu yazı 1917 yılında “Talebe Defteri “adlı derginin düzenlediği yarışmada birinci olup yayımlanınca edebiyata ilk adımını atmıştır.

Liseden mezun olduktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde bir süre eğitim gördü. Ekonomik sıkıntılardan dolayı çalışmak zorunda kalan Zolrutuna Darülmuallimat sınavlarına girdi ve öğretmen olma hakkını elde etti. Öğretmenlik mesleğini çok sevdiğini ve kendisinin öğretmen olmak için yaratıldığını her defasında ifade etmiştir. İstanbul’da bir yandan öğretmenlik yaparken bir yandan da İstanbul Darülfünun’da Tarih Bölümü’ne devam etti ve İngilizce öğrendi. Halide Nusret Zorlutuna, “Küller” adlı ilk romanını 19 yaşında iken yazdı. 1923 yılında yayımladığı Hanım Mektupları adlı eseri ile edebiyat dünyasında büyük ilgi uyandırdı.

1924 yılında Edirne Muallim Mektebi’nde başladığı öğretmenlik görevini Kırklareli, Kars, Ardahan, Urfa, Karaman, İstanbul ve Ankara gibi yurdun çeşitli yerlerindeki liselerde uzun yıllar sürdürdü. 1926 yılında süvari yarbay Aziz Vecihi Zorlutuna ile evlendi. Evlilik hayatı, eşinin 45 yıl sonra vefat etmesine kadar sürdü. 1930 yılında oğlu Ergün, 1938 yılında ise kızı Emine dünyaya geldi. 1957 yılında Ankara Kız Teknik Öğretmen Okulu’nda öğretmen olarak çalışmaktayken kendi isteğiyle emekli oldu. Zorlutuna öğretmenlikle ilgili anılarını “Benim Küçük Dostlarım” adlı kitabında topladı.

Milli Mecmua, Kadınlar Dünyası, Türk Kadını, Salon Mecmuası, Ayda bir, Çınaraltı, Çağrı, Hilâl, Ayşe, Defne, Hisar, Töre, Türk Edebiyatı dergilerinde ve Yeni İstanbul, Vakit, Zafer, Kudret, Haber, Sabah, Hürriyet gazetelerinde çeşitli yazılar yayımladı.

Şiir yazmaya milli mücadele yıllarında başladı. Kurtuluş Savaşı’nın etkisiyle millî edebiyat akımına katıldı. Millî duygularla yazdığı “Git Bahar” adlı şiiri şairin tanınmasını sağladı. Millî edebiyat akımı içinde değerlendirilen şiirlerinde hececi bir anlayışa her zaman bağlı kaldı.

Halide Nusret’in basılmış ancak sahnelenmemiş piyesleri de vardır. Rüzgârdaki Yaprak, Hatırsaymaz Kaymakam, Suçlu Kim?, Ali Usta’nın Torunları, Asıl Aşk, Peçe ve Kafes, Gecekondu Gülleri bu piyeslerden bazılarıdır.
Çeşitli sivil toplum kuruluşlarında (Türk Kadınlar Birliği, Türk Ocakları, Halkevleri, Muallimler Birliği, Yardım Sevenler Derneği, , Söroptomistler, Çocuk Haklarını Müdafaa Cemiyeti ve Çocuk Esirgeme Kurumu) uzun yıllar hizmet verdi. 1959 yılında Türk Anneler Derneği’ni kuruluşuna öncülük etti. Zorlutuna aynı zamandaTürk Dil Kurumu’nun da kurucu üyelerindendi. 10 Haziran 1984 tarihinde Halide Nusret Zorlutuna İstanbul’da hayatını kaybetti.

Başlıca eserleri
Şiir
1. Geceden Taşan Dertler (1930)
2. Yayla Türküsü (1943)
3. Yurdumun Dört Bucağı (1950)
4. Ellerim Bomboş (1967)
5. Git Bahar
6. Sevmek
Roman
1. Küller (1921)
2. Sisli Geceler (1922)
3. Gül’ün Babası Kim (1933)
4. Aşk ve Zafer (1966)
5. Aydınlık Kapı (1974)
6. Büyükanne (1971)
7. Beyaz Selvi (biyografik roman)
Hatıra
1. Benim Küçük Dostlarım (1948)
2. Bir Devrin Romanı(1978)
Mektuplar
1. Hanım Mektupları (1923)