Halit Ziya Uşaklıgil kimdir?

“Uşakizade”ler olarak tanınan İstanbullu bir ailenin ferdi olan hacı Halit efendinin oğlu olarak 1867 de İstanbul’da dünyaya geldi. Fatih askeri rüştiyesinde öğrenime başlayan Halit ziya babasının işlerinin bozulması sebebiyle taşındıkları İzmir de İzmir rüştiyesine devam etti. Katolik rahibelerin yönettiği mechitariste okuluna giren Halit ziya özel olarak Fransızca dersleri almaya başladı. İzmir idadisinde Fransızca ve edebiyat dersleri verdi. Osmanlı bankasında görev yaptı. İkinci meşrutiyetin ilanından sonra reji komiserliğine getirilen yazar darülfünunda batı edebiyatı ve estetiği dersleri verdi. Mabeyn başkatipliği, meclis-i ayan üyeliği, reji idaresi yönetim kurulu başkanlığı ve siyasi görevler ile Romanya, Almanya ve Fransa da bulunduktan sonra üniversiteye dönen yazar edebiyat hayatına çeviri ve şiirlerle başladı. İzmir de nevruz dergisini ve hizmet gazetesini çıkardı. Edebiyatı cedide topluğuna katılan yazarın, kendisine büyük ün sağlayan eserleri servet-i fünun dergisinde tefrika edildi. 1901 de yazarlığı bıraktı. İkinci meşrutiyet’ten sonra tekrar yazmaya başladıysa da 1923 e kadar yazdıklarını yayınlamadı.

Yazdığı ilk kısa romanlarda acıklı, duygusal anlatımlarla karşılıksız aşkları konu alırken, mai ve siyah adlı romanında aşk ve duygusallığı geri plana alarak dönemin basın dünyasını, şair, yazar, gazeteci ve yayıncılar arasında geçen olayları ele aldı. İlk büyük Türk romanı kabul edilen aşk-ı memnu adlı romanında güzel ve genç bir kandının yaşlı kocasına sağdık kalmaya çalışmasına karşın elinde olmayarak sürüklendiği yasak bir aşk hikayesini kusursuz bir kurgu ve teknikle psikolojik nedenler üzerinde durarak anlatmıştır. Servet-i fünun edebiyatının öykü ve roman alanındaki en önemli ismi olan yazar modern Türk romanının kurcusudur. İngilizce, almanca, Fransızca, İtalyanca, farsça ve Arapça bilen yazar servet-i fünun’un en kültürlü yazarlarındandır. Mensur şiirin edebiyatımızdaki temsilcisi ve ilk mensur şiir örneği veren yazardır.

Eserleri:

Roman:
• Nemide
• Bir Ölünün Defteri Ferdi ve Şürekası
• Mai ve Siyah
• Aşk-ı Memnu
• Hayatlar Sefile

Öykü:
• Bir İzdivacın Tarih-i Muâşakası
• Bir Muhtıranın Son Yaprakları
• Küçük Fıkralar (3 Cilt)
• Bir Yazın Tarihi
• Solgun demet
• Sepette Bulunmuş
• Bir Hikâye-i Sevda
• Hepsinden Acı
• Onu Beklerken
• Aşka Dair
• İhtiyar Dost
• Kadın Pençesi
• İzmir Hikâyeleri

Anılar:
• Kırk Yıl
• Bir Acı Hikaye
• Saray ve Ötesi

Deneme:
• Fransız Edebiyatının Numune ve Tarihi
• Hikaye ve Temaşa
• Yunan Edebiyatı
• Latin Edebiyatı
• Alman Tarihi Edebiyatı
• Fransız Tarihi Edebiyatı
• Sanata Dair

Oyun:
• Kabus