Halk edebiyatı nedir?

 Halk Edebiyatı, sözlü eserlerden oluşur. Adından da anlaşılacağı gibi halkın kendi ihtiyaçlarından doğan ve halkın duygu ve düşüncelerini yine halkın diliyle anlatmaktadır. Halk kültürüne bağlıdır.

Halk Edebiyatının Özellikleri Nelerdir?

Halk edebiyatı ürünleri yazılı değildir. Müzik eşliğinde sözlü olarak oluşturulur.

Kafiye daha çok kulağa seslenir. Yarım ve cinas kafiye kullanılmıştır.

Dil,  sade Türkçedir.

Özellikle 18. yüzyıldan itibaren halk şairleri, divan şairlerinden etkilenerek aruzun belirli kalıplarıyla şiirler yazmayı denemişlerdir. Hatta divan şiirinin mazmunlarını da kullanmışlardır. Bu durumun ortaya çıkmasında halk şairlerinin, aydınlar ve divan şairlerince hor görülmelerinin, değersiz ve güçsüz sayılmalarının etkisi de vardır.

Halk edebiyatında “usta-çırak” ilişkisi vardır.

Divan edebiyatında olduğu gibi şiir yine egemendir.

Mani

aaxa şeklinde kafiyelenir.

Birinci ve üçüncü dizeleri serbest, ikinci ve dördüncü dizeleri uyaklı mâniler de vardır

İlk iki dizesi doldurmadır. Asıl söylenmek istenen son iki dizededir.

“Yedekli mani,  cinaslı mani,  artık mani” gibi çeşitleri de ortaya çıkmıştır.

 Türkü

Yöreden yöreye değişiklik gösterebilirler.

Türküler, genellikle yedili, sekizli, on birli hece kalıplarıyla yazılmıştır.

Konuları çok değişik olabilir.

Ninniler de bu gruptandır.

Tüm nazım biçim ve türleri türküye dönüştürülebilir. Bunlarda bir tek ölçü ezgidir.

Ağıt

Ölünün arkasından söylenen şiirlerdir.

Dörtlükler halindedir.

Hece vezniyle söylenir.

İslam öncesi Türk edebiyatında “Sagu” adıyla bilinir.

Masal

–miş’li geçmiş zamanla anlatılır.

Eğitici nitelik taşır.

Olağanüstü kişiler ve olaylar vardır.

Her zaman iyiler kazanır.

Yer,  zaman ve kişiler belli değildir; bu nedenle evrensel özellikler taşır.