Hamilelikte böbrek ağrısı neden olur?
Gebelik döneminde organlarda oluşan değişimlerden ve hormonlardan kaynaklanan farklı sorunlar yaşanmaktadır. Bunların içinde en önemli sorunlardan biri böbreklerin içinde idrar toplanan alanlar ile idrar yolları gelmektedir. Bu bölgeler hamilelikle birlikte genişlemeye başlar. Bunun nedeni uterusun büyümeye başlaması ve gebelik hormonlarının gevşetici etkilerinin olmasıdır. Bölgedeki genişleme ultrason ile rahatça görülebilir. Sağ böbrek, sol böbreğe göre daha fazla genişlemeye maruz kalmaktadır. Kan değerlerinde ise, üre ve kreatinin değerlerinde düşüş gözlenir. Bu genişleme doğumdan 1-2 ay sonra kendiliğinden düzelme gösterir. Hamilelik sırasında aynı zamanda idrar torbasından böbreklere doğru bir miktar idrar kaçışı olur. İdrar yollarında sık sık enfeksiyonlar baş gösterir. İdrarda bakteri üremesi sonucunda, erken doğumlarla karşılaşılabilir. İdrar torbası ile üretra gebelik sırasında bakteriler ile infekte olur. Bu durum idrarda yanma, acı ve idrar yapma sıklığı ile hissedilir. Bazı durumlarda idrarda renk değişimi ve koku gözlenebilir. İdrar yolları enfeksiyonlarının oluşması, piyelonefrit adı verilen böbrek enfeksiyonlarının oluşmasına neden olur. Hastalar genellikle sistit şikâyeti ile doktora gider. Rahatsızlığın tedavisi 3-10 gün sürecek antibiyotik kullanımı ile yapılır.
Gebelikte böbrek rahatsızlıkları nedir?
- Gebelikte akut böbrek enfeksiyonu: Bakterilerin böbrekleri tutması sonucu görülen enfeksiyonlardır. Kana karışan bakteriler, septik şoka sebep olabilir. Gebeliğin ikinci üç aylık döneminde daha çok sağ tarafta belirti verir. Rahatsızlığın belirtileri yüksek ateş, bel ağrısı ve titreme şeklinde yaşanır. Bu belirtilere kusma, iştahsızlık ve bulantı eşlik eder. Bazı hastalar sistit belirtileri ile karşılaşır. Hastalığa genellikle koli basili bakterisi sebep olabilir. Rahatsızlığın belirtilerinin erken doğum, rahimde miyom, apandisit gibi durumlarla karıştırılmaması için, öncelikle idrar tahlili ve idrar kültürü yapılması gerekir. Bu hastaların hastanede gözetim altında tutulması gerekir. Gereken tahliller yapılıp, oral antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır. İyileşme sonrasında tekrarını önlemek için, devamlı olarak gece yatmadan nitrofurantoin kullanımı önerilmektedir.
- Gebelikte kronik böbrek enfeksiyonu: Akut böbrek enfeksiyonu sonunda, bakteriyel ajanlara bağlı olarak gelişebilecek bir durumdur. Bu rahatsızlık genellikle belirti vermeden ilerler ve sonucunda böbrek yetmezliği gelişir. Bu yüzden gebelere sıkça idrar kültürü yapılmalı ve idrarda bakteri olursa, tedaviye başlanmalıdır.
- Gebelikte böbrek taşları: Kadınlar erkeklere göre daha fazla böbrek taşlarına maruz kalır. Bu taşlardan % 80 i kalsiyum taşlarıdır. Tedavileri için bol sıvı alınması gerekir. Ağrı kesicilerin ağrıları dindirmede yetersiz kalması halinde, taşların ameliyatla yerinden çıkartılması gerekir. Gebelik döneminde nadir de olsa, böbrek taşları görülebilir. İdrar yollarında gebelik esnasında oluşan genişleme sebebiyle, taşların buradan kolay çıkacağı düşünülse bile, ağrı ve kanama bu dönemde de görülür. Böbrek taşlarının olması aynı zamanda enfeksiyon riskini arttırır. Antibiyotik tedavisine karşılık vermeyen idrar yolu enfeksiyonlarında, böbrek taşı oluşumu araştırılmalıdır. Böbrek taşı teşhisi için ultrason yapılmalıdır. Fakat hamilelikte rahmin büyümesi bu tetkikin uygulanmasını zorlaştırır. Bunun için ilaçlı böbrek filmi tek doz olarak çekilebilir. Hastaya oral yoldan ya da damardan bol miktarda sıvı verilmelidir. Bunun yanı sıra ağrı kesici kullanılabilir.
- Gebelikte hidronefroz: Bu idrar yollarında oluşan darlıklar, enfeksiyonlar, taşlar ve gebelik sırasındaki basıya bağlı olarak böbreklerde aşırı genişleme durumudur. Belirtileri karın ve böğür bölgesinde ağrı olarak ortaya çıkar. Akut döneminde kusma, bulantı ve yüksek ateş gibi belirtiler görülür. Ultrason ile teşhis edilebilen rahatsızlık, şikayete neden olmasa bile mutlaka takip edilmelidir.