Harput nedir?

Harput; Elazığ’ın ilk kuruluş yeri olan bir antik kenttir. Tahminen MÖ 20. Yüzyıla ait olduğu belirtilen kalıntılara rastlanmıştır.Antik şehir Harput bölgesi adeta bir açık hava müzesi özelliğine sahiptir. Müzesi, camileri, Harput kalesi, kilisesi , hamamları ve ile Buzluk Mağarası Doğu Anadolu Bölgesi’nin turizm merkezidir.
Bir çok tarihi kaynaklarda Harput’un en eski milletinin MÖ 2000 tarihinden itibaren Doğu Anadolu Bölgesi’ne yerleşen Hurriler adı verilen topluluktur. Hurrilerden sonra bölgede hakimiyeti Hitit sağlamıştır.. Ancak bu Hitit hakimiyeti oldukça kısa sürmüş ve MÖ 9. yüzyıldan sonra Doğu Anadolu Bölgesinde geniş bir alanda devlet kuran Urartular Harput’a hakim olup burada uzun süre kalmışlardır.
Harput ve çevresinin 1085 yılında Türk egemenliğine geçtiği tarihi kaynaklarda belirtilmektedir. Daha sonraki yıllarda bu bölgede İlhanlılar Dulkadiroğulları Akkoyunlular ve Safeviler hakimiyet kurmuştur. Harput 1516 tarihinde Yavuz Sultan Selim döneminde Çaldıran Savaşı’nı müteakip devleti tarafından fethedilmiştir.
Osmanlı devleti tarafından en son 1906 yılında yapılan nüfus sayımına göre Harput’un merkez nüfusu 15.000 kişiydi .Bu nüfusun yaklaşık bunun 9000 kişilik kısmı Müslüman idi.Geriye kalan 6000 kişi ise gayrimüslimdi. Gayri Müslimlerin büyük çoğunluğu ise Ermeni kökenliydi. .Müslüman olanlar ise köken olarak Türklerdi. 1915 tehcir kanunu ile Ermenilerin tamamına yakını Halep’e gönderildi. Bu kanundan önce yapılan göçler daha çok ABD’ ye yapılmakta idi.
En turistik eserlerden biri Süt Kalesi olarak ta bilinen Harput Kalesi’dir. Bu kalenin Urartular döneminde inşa edildiği tespit edilmiştir. Kale bir süre Roma, Bizans ve Arapların kontrolüne geçmiştir. Kale çeşitli dönemlerde onarılarak günümüze kadar gelmiştir. Dikdörtgen şeklindeki kale, iç kale ve dış kale olmak üzere iki ayrı bölümden oluşmaktadır .İhtişamlı burçları hala ayaktadır. Bazı efsanelere göre kale yapılırken süt kullanıldığı için bu kaleye süt kalesi denmiştir.
Harput’ta hala ayakta olan bir çok cami vardır. Bunlardan biri Ulu Cami’dir.Bu cami
Artuklu Hükümdarı Fahrettin Karaslan Tarafından Ms 1156-1157 yılında yaptırılmıştır. Bir diğer cami
Harputta Osmanlı devri camilerinin en güzel örneği olan Kurşunlu Cami’sidir.
Alacalı Camii ise yine Artukoğulları döneminde yapılmış olup küçük boyutlu dikdörtgen planlı bir camidir. Ağa Cami kubbesi çökmüş olup minaresi hala ayakta kalan camidir. Pervane Ağa tarafından 1559 yılında inşa edildiği kaynaklarda yer almaktadır.
Meryem Ana Kilisesi Harput’ta bulunan diğer bir ibadethanedir.Bu kilise günümüzde hala faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu kilise Süryani Kilisesi Kızıl Kilise, ve Yakubi Kilisesi gibi isimlerle tanınmaktadır.
Kentin en önemli tarihi değerlerinden biride turizme açılmış olan Buzluk Mağarası’dır. Bu mağara Harput merkezden yaklaşık 4 kilometre uzakta bulunmaktadır. Bu mağaranın en önemli özelliği yazın serin, kışın ise sıcak olmasıdır.

Harput’ta Harput müzesi ve Şefik Gül Kültür Evi adında iki adet müze bulunmaktadır.
Harput’ta ayrıca bir çok türbe mevcuttur. Özellikle hafta sonları bu bölge ziyaretçi akınına uğramaktadır. İl dışından gelenlerin daha çok türbeleri, camileri ,kiliseyi ve kaleyi ziyaret ettikleri görülmektedir. Elazığ’da yaşayan vatandaşlarımız ise genellikle hafta sonu piknik amaçlı olarak bu bölgeye gelip dinlenmektedirler. Piknik yapmak için oldukça geniş bir alana sahiptir. Ayrıca bir çok lokanta ziyaretçilere hizmet etmektedir.