Heyecanı kişiler nasıl yaşar?
Heyecan kişilerin yaşadığı psikolojik ve fizyolojik bir karışımdır. Kişinin uyum sağlayamadığı ya da kötü uyum sağladığı bir olay karşısında ruhsal ve beden gücünde meydana gelen bir değişimdir. Heyecan duyulması halinde kişi, anormal bir durumda hareketsel ve sinirsel yedek enerjilerinden kullanmaktadır. Heyecanı yaratan durum, kişinin içinde olduğu ortamın tam tersi özelliğine sahiptir. Kişinin olanakları aynı kalıp, güdülenmesi artarsa heyecan oluşur. Altından kalkılamayan olaylar karşısında da, kişiler heyecan duyar. Heyecanın kişiliğin uyum sağlayamadığı durumlara karşı gösterilen bir tepki olduğu söylenebilir. Günlük yaşamda duyulan kaygı, sevinç, hiddet, üzüntü, korku, utangaçlık tepkilerinin her biri heyecandır. Bunlar duygusal yaşamın göze çarpıcı aşamaları arasındadır. Bunların görünen tarafı heyecanı oluşturan fizyolojik ve psikolojik etkilerle nitelik kazanır. Heyecan bazı dönemlerde kısa süreli, bazı dönemlerde ise sürekli hale gelir. Kişilerin heyecanlanması çok normal bir tepkidir. Bu heyecanlar normal yaşamı etkilemediği zaman normal kabul edilir. Ancak bu etkilerin olması halinde bazı tedbirlerin alınması gerekmektedir. Heyecanın günlük yaşamda olan yeri çok önemlidir. İlk defa araba kullanmak, yeni bir toplumun içine katılmak, yeni bir işe başlamak gibi olaylarda herkeste belli oranda heyecan oluşur. Bu heyecan belli oranda olduğu sürece kişiyi daha dikkatli olmaya ve yapılan işten zevk alınmasını sağlayacaktır. Sanatla uğraşan kişiler, sosyal açıdan başarılı olan kişiler daha heyecanlı ya da atak yapıda olurlar. Her insanda aynı oranda heyecan oluşmaz. Kişilerde olan heyecanı davranışlarına bakarak anlayabilirsiniz. Bazı kişilerde ise heyecan dışarıdan bakıldığında belli olmaz. Kişinin duyarlı ve heyecanlı olması, her zaman bir avantaj olarak kabul edilmelidir.
Heyecan sırasında neler hissedilir?
Heyecan duyulmasında kalp atışlarının hızlanması ya da yavaşlaması, damarlarda büzülme ve daralma, soluk alıp vermede değişimler olur. Sindirim sisteminin içinde mide ve bağırsaklarda hareketlerde yavaşlama, tükürük salgılamasında durma olur. Bedende hafif bir terleme meydana gelir. Kanın içindeki alyuvarlar ya da akyuvarlarda artış olur. Karaciğerden daha fazla kan şekeri çıkar, şiddetli korku, saçlarda renk değişimi gibi etkiler meydana gelir. Kaslarda titreme, ürperme, tüylerin diken diken olması gibi, vücutta dış etkiler oluşur. Bedende zihinsel görevlerde aynı fiziksel görevlerde olduğu gibi uyarılır ya da çöküntüye girer. Zihin etkinliği arttığı gibi, felce de uğrayabilir. Bazı zamanlarda sadece düşüncede ağırlaşma ve durgunluk görülebilir. Görünüşte insanlar heyecanlandıklarında daha ilginç bir hal alırlar.
Heyecanın fazla olması nelere yol açabilir?
Fazla heyecan kişilerde hata yapmaya ve psikolojik sorunlara sebep olabilir. Kişinin davranışlarını kontrol etmesine kadar engel olabilecek heyecan hata yapmayı kolaylaştırır. Bunun yanında fazla heyecan kişilerde bazı psikolojik sorunlara sebep olabilir. Bunlar arasında asansör ve yükseklik fobisi, sosyal fobi, kekemelik benzeri konuşma bozuklukları, panik atak, dikkat eksikliği gibi sorunlar sayılabilir.
Heyecanı azaltmak için ne yapılabilir?
Bazı kişiler yaşadıkları heyecanın fazla olmasını normal olarak kabul etse de, alınacak bazı tedbirler yardımıyla heyecan kontrol altına alınabilir. Alınacak tedbirlerden birisi solunumun doğru bir şekilde yapılmasıdır. Bu kişide olan kaygıyı azaltan bir faktördür. Heyecanı kontrol etmeyi sağlayacak diğer faktör ise, gevşeme tekniklerini kullanmaktır. Heyecanı meydana getirecek olan durumların sıkça yaşanması kişinin heyecan miktarının azaltılmasına yardımcı olur. Sınavlarda fazla heyecanlanan kişiler sıkça sınava girerse, bu heyecanı azaltacaktır. Ayrıca kişilerin yaşama olumlu bakması, mutlu olmayı öğrenmesi halinde heyecanını azaltabilir. Kişide meydana gelen heyecan insanlarla olan ilişkisine zarar vermezse heyecan bir sorun olarak kabul edilmemelidir. Kişinin duyduğu heyecandan rahatsız olması, kaygısını arttıracağı için, heyecanını da bu oranda arttıracaktır. İnsanların içinde yüzü kızaran kişi bunu sorun haline getirdiği sürece, yüzü daha fazla kızarır.