Hidrokarbon nedir?
Bataklık gazı olarak bilinen “metan gazı”, hidrokarbonlara verilebilecek en basit ve en yaygın bulunan örnektir. Bu tür hidrokarbon maddelerin moleküler yapısı incelendiğinde; ortada tek bir Karbon(C) atomu ve bu Karbon atomunu çevreleyen dört Hidrojen(H) atomuna rastlanılır. Bir hidrokarbon türevi olan metan gazı, günümüzde dünya genelinde çıkartılan tüm yeraltı doğal gazların içinde bulunan ve bu kaynakların başlıca bileşenini oluşturan doğal bir maddedir. Metan gazı Sibirya veya Kuzey Denizi gibi günümüzün en önemli yeraltı doğal gaz kaynaklarında temel hidrokarbon bileşeni olarak karşımıza çıkmaktadır.
Metan gazı kimyasal olarak CH4 şeklinde ifade edilen ve oldukça yanıcı özelliğe sahip olan bir maddedir. Bir Karbon atomuna dört adet Hidrojen atomu bağlandığında metan gazı oluşurken, dört Karbon atomunun bağlanması durumunda ise ortaya “bütan gazı” çıkmaktadır. Kimyasal olarak C4H10 olarak ifade edilen bütan gazı da bir hidrokarbondur ve dünya genelinde mutfaklarda kullanılan tüplerin içindeki yanıcı maddedir. Tüp gaz olarak bilinen bütan gazı(C4H10) ve yeraltı doğal kaynaklardan çıkartılan metan gazı(CH4) haricinde birçok farklı yapıda hidrokarbon bulunmaktadır.
Metanın kimyasal yapısında yer alan Hidrojen atomlarının Klor ile yer değiştirmesi durumunda “Kloroform” ve “Karbon tetraKlorür” oluşur. Yakın geçmişe kadar çok önemli bir anestezik olan Kloroform ile kimyasal bir çözücü olarak modern endüstride yaygın biçimde kullanılan Karbon tetraKlorür hidrokarbon yapılı diğer bileşiklerdir. Karbon atomu ayrıca Oksijen ile iki farklı bileşik oluşturur; Karbon dioksit ve Karbon monoksit. Karbon dioksit ile Karbon monoksik kimyasal açıdan farklı özelliklere sahip olan hidrokarbonlar olmasına rağmen her ikisi de fiziksel olarak gaz haldedir. Karbon dioksit insanların da içinde yaşadığı atmosferin yapısında yer alırken, karbon monoksit gazı insanoğlu için ölümcül derecede zehirlidir.
Tüm bu bileşiklerin dışında dünya üzerinde çıkartılan tüm petrol türevlerinin hidrokarbon yapıda olduğu söylenebilir. Yeraltındaki doğal kaynaklardan çıkartılarak yapılan rafinerilere gönderilen ve burada işlenen ham petrol, farklı uzunluklardaki Karbon zincirlerinden meydana gelen ürünlerin oluşmasını sağlar. Bu tür farklı uzunluktaki Karbon zincirlerine sahip olan tüm maddeler hidrokarbon olarak kabul edilir. İnce, ağır ya da kalın fark etmeden tüm petrol yağları hidrokarbondur. Ayrıca kömürün damıtılmasından sonra çeşitli işlemlerden geçirilmesi ile elde edilen siyah renkli kömür katranı da, hidrokarbon özelliğindeki maddeler arasında yer alır.