Hikaye ve çeşitleri nelerdir?
Yaşanmış veya yaşanabilir olayların yer, zaman, olay öğeleriyle anlatıldığı yazım türüne hikâye denir. Hikâye romana göre daha kısadır ve hikâyede olaylar daha azdır. Şahıs kadrosu romanda daha geniştir ve bunun yanında kahramanların psikolojik çözümlemeleri ayrıntılıdır. Çevre tasvirleri geniştir.
HİKÂYE ÇEŞİTLERİ:
- Olay Hikâyesi (Maupassant, klasik vakal ) :
Bir olayı ele alarak serim, düğüm, çözüm planıyla ele alan hikâye türleridir. Kahraman ve çevre tasvirlerine yer verilir. Okuyucuda bir fikir ve heyecan uyandırılmaya çalışılır. Bu türü Fransız yazar Guy de Maupassant geliştirdiği için bu türün diğer bir adı da Maupassant tarzı hikâyecilik diye de geçer. Bizdeki temsilcileri Ömer Seyfettin, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Refik Halit Karay, Reşat Nuri Gültekin’dir.
- Durum Hikâyesi (Çehov tarzı hikâye) :
Bir olayı değil günlük hayattan bir kesiti anlatan hikâyelerdir. Bu hikâyelerde serim, düğüm, çözüm bölümleri yoktur. Meraktan ve heyecandan çok hayallere yer verilir, fikre önem verilmez. Rus yazar Anton Çehov tarafından geliştirilmiştir. Bizdekiler ise Tarık Buğra, Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket’tir.
- Ben Merkezli Hikâye:
Her konuda yazılabilir. Anlatıcı birinci tekil şahıstır. Kişinin kişisel bunalımlarını, çıkmazlarını, ruh halini ve hayal dünyasını yansıtırlar.
- Halk Hikâyeleri:
Âşıklar tarafından anlatılırlar. Aşk ve kahramanlık konularını işlerler, olağanüstülükler vardır. Bu hikâyelerde yer ve zaman belirsizdir.
- Modern Hikâye:
İnsanların her gün gördükleri fakat düşünemedikleri bazı durumların gerisindeki gerçekleri, hayaller ve birtakım olağanüstülüklerle anlatan hikâyelerdir. Bu türün öncüsü Avusturya-Macaristan İmparatorluğu doğumlu Franz Kafka’dır. Bizdeki en önemli temsilcisi ise Haldun Taner’dir. Büyük şehirlerdeki yozlaşmış tipleri, sosyal ve toplusal bozuklukları felsefi bir yaklaşımla ince bir yergi ve yer yer olay katarak gözler önüne seren hikâyelerdir.
HİKÂYE TÜRÜNE ÖRNEKLER:
Memleket Hikâyeleri
Gurbet Hikâyeleri
Tanrı Misafiri
Sönmüş Yıldızlar
Eski Ahbap
Boyunduruk
Başını Vermeyen Şehit
Gizli Mabet
Yalnız Efe
Bahar ve Kelebekler
Yüksek Ökçeler
Efruz Bey
Kızıl Elma Neresi
Beyaz Lale
İki Hödüğün Seyahati
Mendil Altında
Temiz sevgiler
Hava Parası
Alemdağ’da Var Bir Yılan
Katil Buse
Hazan Bülbülü
Lüzumsuz Adam
Son Kuşlar
Tüneldeki Çocuk
Az şekerli
Havada Bulut