Hz. Musa kimdir?
İbrani kabilelerini birleştiren Hz. Musa, Yahudiler’in en büyük peygamberidir. Kutsal kitap’a göre Tanrı’nın yardımı ile Mısır’daki İbranilerin soyundan gelmiş olan İsrailoğulları’nı kölelikten kurtaran Hz. Musa, halkına Tanrı’nın kanunlarını, ibadetin ve günlük yaşamın kurallarını bildirmiştir. Kutsal kitap’ın eski ahit kısmındaki Tora ya da Tevrat olarak bilinen ilk beş kitabı Musa’nın yazdığı tahmin edilmektedir.
Kuran’a göre Hz. Musa kitap indirilmiş olan ilk peygamberdir. Kurduğu dinin adı Musevilik, kitabının adı ise Tevrat’tır. Kuran’da ilk tek tanrılı dinin kurucusu olarak onaylanmış olan v, Hz. Muhammed’in geleceğini ta o zamanlar bildirmiştir. Kuran’da ve Kutsal Kitap’ta Hz. Musa yaşamına dair bilgiler daha çok çakışmaktadır. Ayrıca Hz. Musa’nın mucizelerini anlatan bir çok efsane de kulaktan kulağa dolaşmıştır. Her iki kitap da Hz. Musa’nın Mısır’da köle olarak doğduğunu kabul etmektedir. Yaşadığı dönem kesin olarak bilinmemekle beraber M.Ö 14. Asrın sonlarında dünyaya geldiği ve İsrailoğulları’nın Mısır’dan çıkışına 13. Asırda liderlik ettiği sanılmaktadır.
Kutsal Kitap’a göre bir Mısır kralı İsrailoğulları’nın giderek çoğaldığını ve güçlendiğini belirterek yeni doğan her erkek İbrani çocuğun öldürülmesini buyurmuştur. Hz. Musa doğduğu zaman annesi onu bir süre sakladıktan sonra sazdan bir sepetin içinde Nil Irmağı kenarındaki sazlıkların arasına bırakmıştır. Kız kardeşi Miryam, biraz ileride durarak ne olacağını gözlemlemiştir. Irmakta yüzmeye gelmiş olan Firavun’un kızı bebeği bulmuş ve yanına almak istemiştir. Miryam prensese bebeği emzirmek için kendi annesini getirmiştir. Annesi tarafından emzirilen Hz. Musa prensesin oğlu olarak sarayda büyütülmüştür.
Hz. Musa delikanlılık çağında bir Mısırlının bir İbrani köleyi dövdüğünü görmüş. Mısırlıyı öldürdükten sonra kaçmak zorunda kalan Midyan’a giderek Yetro isminde bir kahine sığınmış ve kızı Tsippora ile evlenmiştir. Orada uzun yıllar çobanlık yapmıştır.
Bir gün kutsal bir dağda hiç sönmeden yanan çalılıklar arasından Tanrı’nın kendisi ile konuştuğunu duymuş. Tanrı ondan Mısır’a geri dönmesini ve İsrailoğulları’nı Mısır’dan çıkarmak için firavuna başvurmasını istemiştir. Hz. Musa ona adını sorunca Yehova diye cevapladı ve Tanrı olduğunu ispatlamak için mucizeler gösterdi. Tanrı Hz. Musa Mısır’a giderken yolda ağabeyi Harun ile karşılaşmasını sağlamıştır.
Hz. Musa ve Harun firavundan halklarını özgür bırakmasını istemişlerdir. Firavun bunu kabul etmemiş ve İsrailoğulları üzerindeki baskıyı artırmıştır. Bunun üzerine v ve Harun Mısır’da bir takım yıkıma sebep olan mucizeler göstermişlerdir. On büyük yıkımın neticesinde firavunun oğlu da içinde olmak üzere Mısırlı ailelerden her birinin en büyük oğlu ölünce firavun İsraoğulları’nın gitmesine izin vermiştir. Hz. Musa onları bir araya toplamış ve yolculuk böylece başlamıştır. Yahudiler Mısır’dan kaçışlarını bugün de Hamursuz bayramı olarak kutlamaktadırlar.
Gitmelerine müsaade ettikten sonra pişman olan firavun İsrailoğulları2nın ardından askerlerini göndermiştir. Yola çıkanlar firavunun askerleri ile Kızıldeniz2in arasına sıkışmışlardır. Hz. Musa yardım isteyince Tanrı ona asasını kaldırdı ve deniz böylece ikiye bölünmüştür. İsrailoğulları ortadaki toprak yolda ilerleyerek karşı kıyıya geçmişlerdir. Ama onları takip eden Mısırlı askerlerin tamamı deniz tekrar birleşince boğulmuşlardır.
Uzun zaman çölde seyahat eden israiloğulları Sina Dağları’na geldiklerinde Tanrı Hz. Musa dağa çıkmasını buyurmuş ve ona on emir yazılı olan iki taş tablet vermiştir. Musa dağda uzun bir süre kalınca İsrailoğulları kuşkuya düşmüş ve altından bir dana yaparak ona tapmışlardır.
On emir tanrının tek olduğunu İsrailoğulları için başka Tanrı olmadığını bildirmiş ve puta takmayı yasaklamıştır. İsrailoğulları için günlük yaşamda uymaları gereken kuralları da koymuştur. Sonunda kutsal kabul edilen Kenan toprakları görünmüş Musa Pisga Dağı’nın bir tepesinde burayı izledikten sonra ölmüştür.